metropolis m

‘Na een oproep in de media ontvingen we 657 inzendingen, een record. Met een jury is een longlist gemaakt van dertig kunstenaars, waarna wij bijna alle kunstenaars hebben bezocht. Op basis van deze bezoeken zijn we tot een shortlist van negentien kunstenaars gekomen. Als de tentoonstelling open is, zullen wij met Ann Goldstein om de tafel gaan zitten om de mogelijkheden tot aankoop van verschillende werken te bediscussiëren. Zij neemt uiteindelijk de beslissing, maar wij kennen natuurlijk de achtergronden van de kunstenaars. Wij kunnen vertellen hoe het werk is ontstaan en waarom het naar ons idee relevant voor de collectie is.’

‘De afgelopen vijftien jaar is het criterium dat kunstenaars in Amsterdam moeten wonen en werken geleidelijk verruimd. Kunstenaars zijn zeer mobiel, ze reizen de hele wereld over voor residencies en projecten. Het is eerder uitzondering dan regel dat ze zich voor jaren aan een bepaalde plaats verbinden. Het programma van de Gemeentelijke Kunstaankopen is daarom flexibeler gemaakt. Gekeken wordt naar kunstenaars die hun opleiding in Nederland hebben genoten, of ze nu Nederlands zijn of niet. Ze hoeven hier ook niet woonachtig te zijn. Uit de selectie moet blijken hoezeer Amsterdam een artistiek centrum is.’

‘Het is een kwestie van beeldvorming dat dit aankoopprogramma zich vooral op de jongste generatie kunstenaars richt. Actualiteit is niet aan leeftijd gebonden. Ook in het verleden zijn kunstenaars van verschillende generaties door elkaar heen getoond.’

‘Omdat het een aankooptentoonstelling is, was het vanaf het begin duidelijk dat het niet om een klassieke thematentoonstelling gaat. De kunstenaars moeten door de oproep geïnspireerd worden met ons in gesprek te gaan. De meeste kunstenaars maken speciaal voor de tentoonstelling nieuw werk, waarbij de collectie van het Stedelijk een referentiepunt is. Er wordt nu eenmaal werk aangekocht dat in de collectie moet gaan functioneren. In onze gesprekken met de kunstenaars zijn de ideeën die we in de oproep hebben geformuleerd leidend geweest, en daarin gaat het om zaken die wij relevant achten voor de huidige kunstpraktijk.’

‘Beyond Imagination laat zien dat wat we ons nu nog niet kunnen voorstellen, morgen al werkelijkheid zou kunnen zijn. Het adjectief “beyond” suggereert ook dat de tentoonstelling voorbij de verbeelding reikt, en daar een idee of voorstelling van kan geven. Voor de eerste tentoonstelling in het futuristisch aandoende gebouw van het Stedelijk hebben we kunstenaars opgeroepen ons werk te sturen, dat ingaat op de verhouding tussen fictie, verbeelding, enscenering en documentatie. In dit kader hebben we Rainer Werner Fassbinders World on a Wire (1973) aangedragen, als metafoor en voorbeeld van een artistiek werk waarin een toekomst wordt voorgesteld die in belangrijke mate bepaald is door de computer en machines en berust op simulaties. Fassbinders film wijst op de toenemende verwarring over werkelijkheidniveaus en toont ons de onzekerheid die dat oplevert voor het individu. Dat lijkt ons allemaal zeer actueel.’

‘Sommige uitgenodigde kunstenaars zijn inderdaad bezig met performitiviteit, maar het valt ons vooral op dat ze zich daarbij niet tot één medium of methode beperken. In de tentoonstelling is te zien hoe bijvoorbeeld Falke Pisano het performatieve combineert met een audiovisuele presentatie. Jennifer Tee en Matthew Lutz-Kinoy gebruiken sculpturen als decor bij performances en negeren zo op een heel vanzelfsprekende manier de grenzen tussen de media. Gezien het toegenomen belang van de performance in de politiek, op internet, televisie en ook in de kunst, heeft het weinig zin het performatieve uit te spelen tegen het objectieve. Er is sprake van een hybridisering van de cultuur, een vervlechting van vermeend tegengestelde praktijken.’

‘Het zou kunnen zijn dat we een performance aankopen, zoals we een tijd geleden ook een werk van Tino Sehgal hebben verworven. Als je met de kunstenaar goede afspraken maakt, zijn bepaalde performances opnieuw uit te voeren. Het is ook denkbaar dat we een fysiek werk aankopen dat aan een performance gerelateerd is. Rory Pilgrim zal bijvoorbeeld een geluidswerk ontwikkelen, parallel aan zijn “heropeningsperformance”.’