metropolis m

Een beetje giechelig word je er wel van: David Hammons’ grote steen, op een jampotdekseltje. Op de top van de steen zit haar geplakt.

In het gidsje van Intense Proximity in Parijs staat heel keurig dat de steen stamt uit de periode dat Hammons veel met vuil werkte. In dit geval gebruikte hij wat haar uit een kapperszaak, voor wat omschreven wordt als mysterieus aandoende suggestieve afbeeldingen van hoofden. Zie het als quasi-primitieve kunst uit de straten van Harlem.

Ja, ja.

Okwui Enwezor heeft er in zijn tentoonstelling in het Palais de Tokyo duidelijk andere bedoelingen mee. De steen staat tegenover enkele aan de muur gehangen erotische collages van Carol Rama, waaronder een flinke hangende piemel in de vorm van een zwarte binnenband. Hammons’ hoofd verandert op slag in een gigantische testikel.

Lange piemels en dikke ballen – grote kans dat hier door Enwezor gezinspeeld wordt op ‘witte’ beeldvorming rondom onbegrensde zwarte seksualiteit.

Ik moet vooral aan Brancusi denken. Met name de grote aanwinst van de net afgetreden directeur Evert van Straaten van Museum Kröller Müller: Le Commencement du Monde. Ook steen, ook hoofd, ook ei.

Hammons is de harige, ‘uncut’ versie, de mannelijke variant. Of kun je zeggen: Le Commencement du Monde zo’n vijfenzeventig jaar ouder. De wereld heeft zich veranderd, de kunst ook.