metropolis m

Het is al een poosje mijn praktijk om naar aanleiding van de plaats van de opdracht of tentoonstelling te zoeken naar iets dat te maken heeft met juist die plek. Ik merkte dat dat vaak twee kanten op werkt: voor mij krijgt de plek meer betekenis, of wordt zelfs volgeladen met betekenis – dus de plek waar tentoongesteld wordt is niet meer onbelangrijk, maar speelt een rol speelt in het werk. En het publiek is veel meer betrokken, omdat er herkenning is. Ik heb tijdens de voorbereiding van de tentoonstelling gevraagd om materiaal over de geschiedenis van Waregem, en ben bij dit verhaal blijven hangen, vooral in de eerste plaats omdat in de lijst van omgekomen kinderen een Marcel Tijtgat voorkwam. Ik vond dat een mooie naam, die goed bij een nieuw verhaal kon passen. Er zat een zeker onvermijdelijkheid in de keuze voor dit onderwerp: de eerste wereldoorlog is zeer levend in België, zeker nu het bijna honderd jaar geleden is en verschillende herdenkingen voor de deur staan.

Ik heb de gebeurtenis vooral ingezet in een verder fictief verhaal. De geschiedenis op zich is maar beperkt gedocumenteerd. Er is een bidprentje en een gedrukte lijkrede en twee foto’s van de begrafenisstoet. De rest is doorverteld van generatie op generatie. De directe getuigen zijn niet meer in leven. Binnen de families heeft die geschiedenis wel altijd geleefd, maar pas in de jaren tachtig schreef iemand er weer over, omdat hij toevallig het bidprentje met namen van veel dode kinderen vond, en het verhaal daarachter wilde weten. Verder zijn ook de historische artefacten te zien, plus interviews die ik deed met famieleden van de overlevenden. Ik heb veel hulp gehad van het Stadsarchief van Waregem. Verder was er in kranten niets te vinden over het ongeluk. Voor zover er nog kranten verschenen in die tijd, vonden ze dit vast geen speciale gebeurtenis. Dood was overal en algemeen.

Ja, kun je ingeven in google maps.

Ik heb het verhaal van die kinderen gebruikt in mijn werk, ingezet voor mijn eigen belang, maar omdat het drama zo groot was, vond ik dat ik iets extra terug moest doen. De kinderen zijn niet meer te helpen, maar het gebeurt vandaag de dag nog steeds. Het leek me mooi die link te leggen. MAG is een organisatie uit Engeland die zich toelegt op het opruimen van mijnen en andere munitie in door conflicten geteisterde gebieden. De mensen van MAG waren direct heel enthousiast. Ze hebben ook een heel heldere website waar je snel zelf iets kunt opzetten.

Nee, ik heb veel te veel. Kunstenaars worden vaak gevraagd voor benefietveilingen, maar geven vaak toch nog steeds gul. Dat is geweldig, zeker in deze tijd.

Er is een Thomas Ruff, een Dan Perjovschi (die natuurlijk zeer goed past in deze veiling)en een prachtige Navid Nuur, en meer: hier zijn ze allemaal.

Nee, je hoeft er niet per se heen, er is een formulier waarmee je kunt bieden op afstand. De veilingmeester is Stefan Puttaert, de directeur van Sotheby’s Zwitserland. Die heeft in het verleden al meer dan 200 veilingen gedaan, zeer ervaren dus.

Zeker.

Nee, nooit. Ik wilde in dit geval iets doen, iets om de gebeurtenis van toen aan het nu te koppelen, maar had daarvoor niet direct een vastomlijnd idee. Mijn vrouw, Barbara Seiler, kwam toen met het idee van de benefietveiling. Ik vond dat meteen geweldig.

Omdat alle verhalen met elkaar samenhangen. In het verhaal dat speelt in 1918 is Oswald Sollmann, een jonge Duitse soldaat, schuldig aan het ongeluk met de kinderen, omdat hij liever in het cafe zit dan granaten opruimt. Veel later, in de jaren vijftig, ontvlucht hij een gevangenis, en neemt de gasten van een hotel in gijzeling om een vrijgeleide naar Kongotanga in Afrika af te dwingen. Een van de gegijzelde gasten, Anton Tijtgat, blijkt een kennis van Sollmann te zijn, en niet alleen dat, hij is ook getuige van het ongeluk in 1918 en broer van Marcel Tijtgat. Er is dus een duidelijk verband.