metropolis m

Middenin het Ruhrgebied op een onaanzienlijke landstrook tussen een rivier en een kanaal bij Gelschenkirchen staat een hypnotiserende kunstmatige rots die geluid geeft. Loreley meets Todesinsel. Arnold Böcklin mag jaloers zijn.

Gelegen bij de sluizen van het Rijn-Herne kanaal, op het zogeheten Wilde Island, realiseerden Douglas Gordon en Olaf Nicolai een kunstmatige rots, levensecht, maar in werkelijkheid een replica van een precies zo gevormde rots in Amerika, uit het Nationaal Park Joshua Tree. De replica van Gordon en Nicolai geeft geluid dat je er langzaam naartoe trekt. De ‘score’ is van de band Mogwai.

De rots is er vorig jaar neergezet, in het kader van de Emscher Triënnale, een groot land art project rondom dit riviertje in het Ruhrgebied. Het werk is een van de overgebleven werken die nu nog te zien zijn. Al heb ik me laten vertellen dat in de wintermaanden het geluid is uitgezet (dus misschien beter tot het voorjaar wachten alvorens er naar op zoek te gaan).

Voor beide kunstenaars is de rots een ‘unnatural natural manifestation’. Land art op z’n 21ste-eeuws. Een herinnering aan de grootsheid van het land en aan de bijpassende kunst die eens was. Een imitatie van de romantische natuurbeleving, die ons tegenwoordig vaker overvalt bij het aanschouwen van een natuurfilm dan in het echt.

Waar is nog oernatuur? Zelfs in Amerika, het land van de onbegrensde horizon, moet de natuur beschermd worden, ingekapseld in een park, om als echt te willen worden herkend, en beschermd tegen toerisme.

De kanalisatie van de natuurervaring. Nederlanders hoef je er niets over te vertellen.

Bij Gordon en Nicolai liggen de sluizen van het kanaal om de hoek, achter een bosje. Ze zijn zorgvuldig buiten beeld gehouden.

Meer informatie: website Emscher Triënnale. NB er zijn meer werken uit de voorgaande edities te bezichtigen. HIER, zie je de rots van bovenaf, met slagschaduw. En HIER meer beeld, en ook nog een clipje waarop de muziek te horen is.

In Metropolis M Nummer 6-2013 een Special over hedendaagse land art.