metropolis m

performance Jeremiah Day en Bart de Kroon op 10 januari in Tilburg

Komende zondag treedt Jeremiah Day voor de laatste keer op in het kader van Do it with others in Tilburg. Alix de Massiac sprak met de kunstenaar over zijn altijd wat vreemde en oncomfortabele performances.

Dit is de vijfde performance van Jeremiah Day die ik bijwoon. Het zijn inmiddels vertrouwde elementen, deze man die slides laat zien, zijn lichaam in de strijd gooit en politieke geschiedenis aan het publiek verhaalt met narratieve lijnen die naadloos langs elkaar glijden. Het is altijd een beetje vreemd, een beetje oncomfortabel.

performance Jeremiah Day en Bart de Kroon op 10 januari in Tilburg
performance Jeremiah Day en Bart de Kroon op 10 januari in Tilburg

Incubate heeft een samenwerkingsverband opgezet met de inwoners van Tilburg, Do it with others, waarbij ze naast Sigrid Calon, Yona Friedman en Martijn Hendriks dit jaar Day hebben gevraagd een driedelige performance te geven op drie verschillende locaties in Tilburg. De eerste was nog in 2015, op 13 december, de tweede op tien januari van dit jaar. Twee zijn eerder opgevoerde performances, de derde wordt speciaal voor Tilburg ontwikkeld, en vindt op 21 februari plaats in Paradox, een café waar ook concerten worden gehouden. Na afloop van de voorlaatste performance Bagram/Kaiserslautern/Bethesda, die hij samen met Bart de Kroon opvoerde, stelde ik hem enkele vragen.

Alix de Massiac

Hoe is deze performance tot stand gekomen?

Jeremiah Day

In het kader van de Liverpool biënniale hebben Bart en ik deze performance bedacht. Het leek qua inhoud heel erg op een project naast en verwant met The Frank Church River of No Return Wilderness (die in 2012 in het Stedelijk te zien was en in 2014 in het Centre Pompidou). Toen het eenmaal af was, zei Bart dat deze performance eigenlijk meer de oorsprong was geworden dan de nakomeling van het project rondom Frank Church. The Frank Church River of No Return Wilderness werd een soort statisch heiligdom, met name na de performance in Pompidou, waar het meer installatie dan performance werd. Dit is de actieve vorm ervan geworden, ofschoon we lang hebben gezeten met de vraag of het ook als installatie kon bestaan, zonder onze aanwezigheid. Uiteindelijk zijn er drie verhaallijnen in mijn performance die ik op verschillende manieren naar voren probeer te laten komen. Het is een slideshow, een speech en muziek met de verhalen van mensen die ik ken vermengd met kennis die ik hier en daar heb opgeduikeld.

Ik ontdekte dat er in Kaiserslautern een café was, The Clearing Barrel, een café opgezet door pacifistische Amerikaanse veteranen na de oorlog in Irak. In Kaiserslautern is er een Amerikaanse militaire vluchtbasis met dagelijkse vluchten naar Afghanistan, de grootste buiten de VS zelf. Om Kaiserslautern heen is er een hele militaire en sociale infrastructuur, waaronder ook dit café met hun opvallende anti-oorlog positie. De paradox tussen het normaliseren van een betaald leven rondom oorlog en een ontmoetingsplek voor de ‘afvalligen’ vind ik erg interessant. Daarnaast heb ik ook foto’ s gemaakt in Florida op de plek waar de Spaans-Amerikaanse oorlog in 1898 begon, en dit vermengd met verhalen over de Amerikaanse anti-imperialist league, die haar oorsprong ook vond in die oorlog. Frank Church zelf had familie die diep in de anti-imperialistische traditie genesteld zit, en zo komen de twee performances bij elkaar. Deze feitelijke verbindingen nemen niet weg dat de opeenstapeling van narratieve gebeurtenissen de performances tot één abstract geheel maken, waar je uit kunt halen wat je wilt.

performance Jeremiah Day en Bart de Kroon op 10 januari in Tilburg
performance Jeremiah Day en Bart de Kroon op 10 januari in Tilburg

Alix de Massiac

Er wordt vanuit Do it with others expliciet gerefereerd naar de rol van het lokale publiek. In hoeverre is het publiek wat in Tilburg aanwezig en van invloed op wat je hebt gemaakt ?

Jeremiah Day

Ik heb geprobeerd te onderzoeken of ik iets heb gemaakt wat lokaal kan worden gewaardeerd, zowel in Liverpool als in Tilburg. Of dit is geslaagd weet ik niet, voor hetzelfde geld heb ik iedereen uit Amsterdam met de trein laten komen en rennen ze nu alweer terug naar het station ! Maar ik hoop dat dat niet zo is, dat er een verbinding is met de mensen hier. Het is altijd de vraag of je verbinding krijgt met het publiek, maar dat geldt net zoveel hier als in het Stedelijk. Het slagen van mijn performances valt of staat ook met deze uitwisseling. De volgende performance is in een plek waar doorgaans rockconcerten worden gegeven. Het is afwachten hoe die harde plek zal reageren op mijn performance en de muziek van Bart die daar ook een wat prominentere plek zal krijgen.

performance Jeremiah Day en Bart de Kroon op 10 januari in Tilburg
Alix de Massiac

Hoe verloopt de samenwerking met Bart?

Jeremiah Day

Mijn vrouw zei eens : waarom werk je altijd alleen maar met Bart, je weet dat je ook met andere muzikanten samen kan werken ?! Maar eigenlijk kan ik dat niet. Bart is er meestal bij, en blijft dat wat mij betreft ook. In deze performance heeft hij een sterk ondersteunende rol, ook al improviseert hij. Het was de bedoeling dat hij wel mijn evenknie zou blijven, en me daarom ook af en toe zou overschaduwen, als tegenwicht en tweede stem. Volgens mij heeft hij dat ook gedaan, heb je dat gehoord ?

Alix de Massiac

Ja.

Jeremiah Day

Op die manier werkt het, dat mensen doorhebben dat hij niet zomaar ondersteunend is, hij heeft ook zijn eigen vrijheid en als je me soms daardoor niet meer kan verstaan is dat ok. Hierdoor worden dingen dubbelop, wordt het nog meer dan wat het al is. Daarnaast is hij haast mijn dramaturg, zowel in het maakproces als tijdens de performance. Hij kadert dingen, zet ze op de juiste plek. Een beetje zoals wat hij aangaf met betrekking tot het Frank Church project. Ik heb vaak zo’n divers frame aan referenties, dat de rol van Bart essentieel wordt. Tegelijk is zijn onafhankelijkheid heel erg belangrijk, hij treedt immers ook los van mij op. Samen worden we een abstractie versie van een bard, waarbij ik in navolging van Bob Dylan protest liederen zing.

Do it with others – Jeremiah Day
Incubate, Tilburg
21.2.2016 (21.00 uur – gratis) RSVP

LEES MEER OVER EVENTS IN METROPOLIS M No 1-2016 HET EVENT. NU IN DE WINKEL. OF BESTEL: [email protected]

Alix de Massiac

is redacteur bij Metropolis M en maakt podcasts

Recente artikelen