metropolis m

Metahaven, het ontwerpcollectief opgericht door Vinca Kruk (Leiden 1980) en Daniel van der Velden (Rotterdam 1971), heeft de 5e editie van de Cobra Kunstprijs gekregen. Na Joost Conijn, Johannes Schwartz, Gijs Frieling en Nathaniel Mellors kiest de jury dit keer voor een onderzoek- en ontwerpcollectief, gevestigd in Amsterdam, dat werkt op het snijvlak van politiek en esthetiek. Met de Cobra Kunstprijs vraagt het Cobramuseum aandacht voor de erfenis van Cobra, zoals die zich manifesteert in het experiment en het engagement van een nieuwe generatie kunstenaas.

Xander Karskens, voorzitter van de jury ziet vooral een band in de interdisciplinaire benadering van Cobra en Metahaven: ‘Metahaven is bij uitstek een voorbeeld van ontwerppraktijk waarin, in de geest van CoBrA, de grenzen van disciplines worden geslecht, kruisbestuivingen worden nagestreefd en het kunstenaarschap vanuit utopische overwegingen kritisch wordt ingezet in de samenleving.’ Het is een duidelijk ander Cobra dan dat van de kindertekeningen, of het aanrotzooien van Karel Appel.

Afgelopen jaren heeft Metahaven zich meer en meer ontwikkeld als een kritische stem in een aan mediapolitiek gerelateerd discours. Het bureau werkte recentelijk onder meer samen met Wikileaks en Julian Assange, deed studies naar de consequenties van de (internet)cloud waarover zij een reeks artikelen publiceerden en onlangs de tentoonstelling Black Transparency realiseerden in Maastricht.

In het project Black Transparency. The Right To Know In The Age Of Mass Surveillance staat de vraag centraal hoe informatie mondiaal is georganiseerd en welke plaats het begrip transparantie daarbinnen inneemt. Gold het internet ooit als het meest vrije en grenzeloze medium ter wereld, intussen weet iedereen dat het verworden is tot het panopticum van de staat, waarop niets onopgemerkt blijft.

Van der Velden en Kruk zijn net zo goed onderzoeker en theoreticus als grafisch ontwerper. Er is bij hen geen onderscheid meer te maken tussen deze verschillende praktijken, een disciplineoverstijgende houding die ze ook herkennen bij enkele grote geesten uit de Cobrabeweging. Metahaven: ‘Het is een grote eer om een prijs te ontvangen die de geest van kunstenaarsarchitecten- ontwerpers als Constant Nieuwenhuys wil voortzetten. Deze toekenning zien wij dan ook als een expliciete aanmoediging voor onderzoek en politiek engagement in ontwerpen.’

Op 17 januari opent in het Cobra Museum de tentoonstelling die in verband met de toekenning wordt ingericht, met een nieuwe film waarin Metahaven ingaat op New Babylon van Constant en een ‘schaakspel’ dat afgelopen najaar in een kerk in Chaumont in Frankrijk was geïnstalleerd. Metahaven zal ook nader ingaan op Black Transparancy, het onderwerp van hun tentoonstelling bij Bureau Europa in Maastricht.

Metahaven

Cobra Museum, Amstelveen

17 januari t/m 16 maart 2014