metropolis m

Beatrix Ruf kijkt voor het eerst in een groot kranteninterview terug op de afgelopen jaren, haar gedwongen vertrek bij het Stedelijk en het contact met Nederlands rijkste kunstmecenas Rob Defares, die haar na dat vertrek onmiddelijk vroeg om na te denken over een nieuw museum en benoemde tot directeur van de Hartwig Art Foundation. Het leidde tot de oprichting van het Museum of Contemporary Art in de voormalige rechtbank aan de Zuidas, dat inmiddels verder gaat onder de naam Hartwig Museum.

Ze vertelt dat het vertrek bij het Stedelijk zwaar was, “een moeilijke periode” waarin ze nauwelijks haar huis uit kwam, maar dat ze altijd gesteund is, door vrienden, zelfs enkele medewerkers van het Stedelijk en door Rob Defares met wie ze nu al jaren samenwerkt bij de Hartwig Art Foundation, die in binnen- en buitenland veel performance-gerelateerde projecten realiseert. Hij heeft haar ook gevraagd de eerste directeur van het Hartwig Museum te worden, en om daar eerst een uitgebreid onderzoek naar te doen. Wat moet het museum worden?

Ruf legt uit hoe haar denken over het Hartwig Museum zich heeft ontwikkeld:

“Ik dacht in eerste instantie aan een museum zonder gebouw; aan een instituut dat als verschillende projecten functioneert. Een project ‘Verzamelen’. Het project ‘Educatie’. Het project ‘Tentoonstelling’. Het project ‘Team’…”

“En ik wilde ook geen eigen collectie. Collecties, archieven en depots zijn zeer bepalend voor kunstinstituten, en een van onze eerste beslissingen was juist dat we geen eigen collectie zouden opbouwen, maar dat onze aankopen deel zouden gaan uitmaken van de Collectie Nederland, de complete verzameling kunst in openbaar bezit in Nederland… Ik ben altijd fan geweest van de Collectie Nederland; van collectief eigenaarschap in plaats van individueel eigenaarschap, dus ik heb Rob voorgesteld om hedendaagse kunst te verzamelen voor de Collectie Nederland en op die manier bij te dragen aan het collectieve culturele erfgoed. Vervolgens was het de vraag of de Rijkscollectie daarmee zou instemmen, want ze kunnen ook niet zomaar iedere gift aannemen. En met hedendaagse kunst is het altijd een gok wat de waarde op langere termijn zal zijn. Je weet niet of je met een nieuwe Van Gogh of Rembrandt te maken hebt.”

Hartwig Museum wordt een wendbaar museum, dat niet te veel gehinderd wordt door zorg om de eigen collectie.

“We willen spannende dingen uitproberen, zoals we eerder ook al in de rechtbank hebben gedaan. Het draait niet – of niet alleen – om het kunstwerk, maar om het maakproces en het gesprek. Een van de belangrijkste werken die we de afgelopen jaren hebben verworven is untitled 1990 (pad thai), een participatief werk van de Thaise kunstenaar Rirkrit Tiravanija.”

Tiravanija heeft een totaal ander dan gangbaar idee over wat kunst is, legt Ruf uit. “Bij hem draait het om gastvrijheid en vrijgevigheid; hij deelt voedsel uit om mensen bijeen te brengen. Eten en drinken zijn voor Tiravanija zo belangrijk dat hij zijn recepten bundelde in het kookboek The Bastard Cookbook. De pad thai die wij gaan serveren, is ook niet de klassieke Thaise, maar een verbasterde vorm.”

Tijdens de verbouwing van het museum zal Ruf zich komende jaren richten op Proxy een culturele ontmoetingsruimte in de buurt van het museum in aanbouw, waar ze evenementen en lezingen wil organiseren, in een poging de buurt (en de stad) voor het toekomstige museum te winnen.