Wie is eigenaar van de collectie van het voormalige Afrika Museum in Berg en Dal? De rechter moet beslissen
Afgelopen donderdag stonden het Nationaal Museum voor Wereldculturen (tegenwoordig bekend als Wereldmuseum) en de katholieke Congregratie van de Heilige Geest al voor de derde keer voor de rechter. Dit keer vanwege een meningsverschil over wie de eigenaar van de collectie in het voormalige Afrika Museum in Berg en Dal is. De oorspronkelijke stichters van het museum, de paters, zeggen dat de collectie van hun is, maar het Wereldmuseum beweert hetzelfde.
Het dispuut speelt vanaf het moment dat de congregatie, eigenaars van het gebouw en het landgoed, ruim een jaar geleden besloot het landgoed, gebouw en de collectie te verkopen om een pensioenvoorziening voor de congregatie te creëren. Het Wereldmuseum dat claimt eigenaar van de een deel van de collectie te zijn, beëindigde toen direct de gebruiksovereenkomst. Hoewel de congregatie het gebouw en het landgoed niet heeft verkocht, er nu zelfs een eigen museum wil beginnen, zijn er inmiddels wel werken uit de collectie naar de veiling gebracht, met een opbrengst van een kleine 9 miljoen.
Het juridische gevecht gaat noiet over het oudste deel van de collectie, dat door de Paters is ingebracht en het uitgangspunt vormde van het in 1954 opgerichte museum. Het gaat over het deel dat bij een fusie van het oude Afrika Museum met het (latere) Wereldmuseum tien jaar geleden, volgens het Wereldmuseum door de pater schonken is. De paters bewerend at ook dat in bruikleen gegeven is, net als de andere helft.
Een moeilijk probleem is het. Want het fusiecontract van 2014 levert voor beide partijen argumenten op om te zeggen dat ze eigenaar van de collectie zijn. Het Nationaal Museum voor Wereldculturen is bereid de paters de collectie in bruikleen te geven voor een doorstart van het museum, maar dat is voor Congregatie van de Heilige Geest niet genoeg. ‘Omdat de collectie van de congregatie is’, zegt woordvoerder van de paters, Carel Verdonschot.
De rechter stuurt aanvankelijk aan op een onderlinge schikking, maar daar komen de partijen niet uit. De uitspraak volgt over een maand.
Het museum is inmiddels al een jaar dicht, maar mocht de rechter de paters in het gelijk stellen, dan is de congregatie stellig van plan zo snel mogelijk het Afrika Museum in Berg en Dal te heropenen. “De congregatie is eigenaar van het landgoed, de gebouwen en de collectie”, zegt Verdonschot. “Zij hebben ons als werkgroep Afrikamuseum ingesteld om juist te kijken of er weer een nieuw leven ingeblazen kan worden.”
Als de rechter het Wereldmuseum in gelijk stelt, dan krijgen de paters de collectie in bruikleen. De rechter doet op 13 november uitspraak over wie de rechtmatige eigenaar van de collectie van het Afrika Museum is.
Bron De Gelderlander en De Volkskrant
