
Ik ben wie ik ben omdat ik zeg wie ik leuk vind

Onder invloed van Facebook is de kunstwereld er een aan het worden van de ‘likes’. Leuk vinden is de motor waar alles op draait. Negatieve oordelen hebben het zwaar.
De tendens is al jaren merkbaar in de kunstkritiek, waar de bloeddorstige aanslag van de fulltime zuurpruim criticus het meer en meer aflegt tegen de constructieve kritiek van de altijd optimistische parttime tentoonstellingsmaker/schrijver.


Zeggen wat ze niet goed vinden kunnen deze curatoren/schrijvers niet zo goed. Negatieve oordelen brengen nu eenmaal schade toe aan relaties die straks belangrijk zijn bij andere activiteiten. Liever houdt de schrijver/curator zich een beetje op de vlakte. Of ze schrijven alleen maar over dingen die ze ‘liken’.
Ook onder kunstenaars laat de cultuur van de ‘likes’ zich gelden. De vadermoord is aan het uitsterven, schreef Diedrich Diedrichsen onlangs in een fantastische tekst op E-Flux Journal. Hij bedoelde ermee dat iedereen bezig is met zelfpositionering via andere weg. De negatieve oriëntatie ten opzichte van de vader, die eerst uit de weg geruimd moet worden om verder te reiken, is niet meer nodig.
Terwijl de vadermoord het zwaar heeft, bloeit de moederliefde als nooit te voren. Geen tentoonstelling of er wordt weer een bejaard oudje of zalige dode in de bloemen gezet. De kunst van nu wil zich er op een positieve manier mee associëren en laten zien dat ze niet van gisteren is. Tegelijkertijd leunt ze handig aan tegen de canon, zodat ze meer lijkt dan ze is.
Of je het heel erg serieus moet nemen, dit gedweep met oudjes, weet ik niet. Het zegt iets over de tijd waarin we leven. En het past bij de kunstgeschiedschrijving van na Facebook. Oftewel: ik ben wie ik ben omdat ik zeg wie ik leuk vind.
Moederliefde (in plaats van vadermoord) is ook het thema van I should have done that in Nest in Den Haag. In de groepstentoonstelling tonen kunstenaars als Marc Bijl, Marcel van Eeden, Carla Klein, Amie Dicke en Martijn Engelbregt kunst die ze gemaakt hebben in de geest van een door hen bewonderde kunstenaar, zoals daar zijn: John McCracken (Bijl), On Kawara (Van Eeden), Damien Hirst (Engelbregt).
Mij wordt bij binnenkomst gemeld dat de tentoonstelling gaat over de ethiek van de cover, die in de muziek geaccepteerd zou zijn en in de kunst nog tot discussie leidt. Ik zie in Den Haag vooral heel veel eerbetoon, van het soort dat in de kunst na Facebook zo’n hoge vlucht genomen heeft, dat van de vette ‘like’.
Een enkeling ontsnapt aan de openbare liefdesverklaring en levert een eerbetoon met dubieus tintje. Zoals Marc Bijl met zijn dubbelzinnige tribuut aan McCracken. Amie Dicke eert een Louise Bourgeois, door die aan het zicht te onttrekken: bye bye Bourgeois.
Het zijn werken als deze die nieuwsgierig maken naar hoe de tentoonstelling er uit had gezien als ze in haar geheel in het teken had gestaan van de vadermoord. Ik vermoed dat ze dan spannender was geweest. Nu is ze er meer een van het type ‘like’.
I should have done that
Nest
Den Haag
4 september – 9 oktober
Domeniek Ruyters
is hoofdredacteur van Metropolis M