metropolis m

Als de ultieme bibliotheek-fetisj staat hij daar, pront op een dubbele sokkel, verpakt in geil gekrompen plastic: de fameuze bibliotheek van de RAF-gevangenen uit de Stammheimgevangenis. Het belezen lichaam van de anti-kapitalistische strijd verworden tot strak verpakt object van verlangen in een intellectuele peepshow. Kijken mag, aanraken is verboden.

Met de camera noteer ik de titels: Malcolm X Biography; Erich Fromm, Die Furcht vor der Freiheit; het complete werk van Wittgenstein, Hegel, Althusser; Sun Tzu, The art of war; Wl Lenin, Was tun?…

Thuis ontdek ik op internet al snel de complete lijst, vele tientallen titels van kritische klassiekers, de verplichte kost voor revolutionaire geesten uit de jaren zeventig. Ik lees ook dat de RAF-leden in Stammheim een eigen afdeling hadden, waar de leden vrije inloop hadden. Andreas Baader bakte er zijn biefstukjes; de bibliotheek was gemeenschappelijk.

De lijst heeft niet half zoveel impact als the real thing, de bibliotheek zelf, nu tentoongesteld als historisch pronkstuk bij Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam, in de daar door het Instituut voor Sociale Geschiedenis ingerichte tentoonstelling Wereldverbeteraars!, over revolutionaire bewegingen uit de afgelopen eeuw.

De revolutie als archiefstuk. We weten ervan.

Als het Stedelijk Museum slim is gaan ze dit brokstuk van revolutionair denken ook exposeren, naast het schilderij Drei Häuser mit Schlitzen (Betty Ford Klinik, Stammheim, Jüdische Grundschule) dat Kippenberger in 1985 over Stammheim maakte en dat het museum enkele jaren terug op initiatief van Gijs van Tuyl heeft aangeschaft.