De wereld in tien kunstwerken Impakt 2012
No more Westerns heet het Impakt Festival van dit jaar. In de centrale tentoonstelling komt de hele wereld op bezoek.
Het is met brede culturele festivals vaak een beetje als met het lezen van de krant. Uiterst informatief allemaal behalve bij de dingen waar je verstand van hebt. Daar valt de informatiewaarde vaak erg tegen.
Bij het doorbladeren van de programmakrant van Impakt van dit jaar gaat het anders. Er is veel dat ik nog niet eerder heb gezien, veel namen die ik niet ken, niet alleen bij de muziek – waar ik maar weinig van weet – maar ook bij de kunst, waar ik wel verstand van meen te hebben. Dat komt wellicht door het feit dat de curatoren Samantha Culp en Cher Potter van ver komen, en de verzamelde kunst in gelijke mate ook.
In de centrale tentoonstelling van Impakt van dit jaar in het CBKU, is er zelfs kunst van alle continenten (afgezien van Australië), die bijeen is gebracht in een soort ruimteschip. Er wordt gepoogd iets in kaart te brengen, zonder daadwerkelijk in kaart te brengen, althans inzichtelijk te maken, of begrijpelijk. Als ik het goed begrijp gaat het om het onbegrip. Een soort van onbegrip althans. De titel luidt The Impossible Black Tulip of Cartography.
Het is een tentoonstelling die een volkomen geglobaliseerde wereld wil tonen, waarin de dominantie van de westerse beeldcultuur het aflegt tegen nieuwe opkomende beeldtalen van elders die er wel wat van weghebben, maar ook weer niet. Met gevolg dat je heel veel denkt te herkennen en dus te begrijpen, maar waar je bij nadere beschouwing toch weinig van snapt. Alles is tegelijk vreemd en vertrouwd.
Meest kenmerkend wat dat betreft de manier waarop Sesamstraat is nagesynchroniseerd in Syrië en je reinste propaganda produceert. Het onderzoeksbureau Foundland uit Amsterdam spoorde het op, ten behoeve van een installatie waarin de disneyficatie van propaganda in het Midden-Oosten wordt aangekaart. Er tegenover wordt een werk van Chto Delat? getoond, ook al zeer herkenbaar, maar minstens zo moeilijk te doorgronden.
Bij Impakt gaat het dit jaar over het ‘hybride’ auteurschap binnen ‘glocalized’ culturen. In de tentoonstelling toont zich dat niet alleen in de werken zelf, op de manier zoals net geschetst, maar ook heel simpel door het feit dat er veel collectieven worden opgevoerd. Veel van de werken zijn afhankelijk van input van derden, of haken in op bepaalde tradities waar verslag van wordt gedaan. Waarmee de tentoonstelling een antropologisch tintje krijgt, zonder antropologisch te worden. Veel zal je er niet opsteken over andere culturen omdat er van elk continent maar een enkel werk gekozen is. De wereld in tien kunstwerken, bij wijze van spreken.
Tijdens het festival zal er in de komende dagen wat dieper ingegaan worden op meerdere onderwerpen die in de werken uit de tentoonstelling worden aangestipt. Er zijn masterclasses, symposia, kunstenaarsgesprekken, thematische filmprogramma’s met nagesprek, over onderwerpen als de chinese meme, kanibalisme in Brazilië, Global South Futurism, Arab Futurism, Non westerns westerns. Ik denk meer dan genoeg om als je slechts minimaal getriggerd bent toch even de website eens te gaan bestuderen. Of nog beter: daadwerkelijk eens langs te gaan. Het belooft de moeite waard te zijn.
Impakt Festival opent vanavond 24 oktober in Theater Kikker in Utrecht, en vindt verder plaats op diverse locaties in Utrecht tot en met zondag 28 oktober. De tentoonstelling is te zien in CBKU aan de Plompetorengracht
Domeniek Ruyters
is hoofdredacteur van Metropolis M