metropolis m

Aanstaande vrijdag 19 juli staat de tweede opening gepland van de pop-up tentoonstelling ”ETCAMA: The Problem of Everything – the Last Show” in het leegstaande GAK-gebouw in Bos en Lommer, Amsterdam.

Het eerste gedeelte van de tentoonstelling ETCAMA: The Problem of Everything opende op 21 juni in een deel van het enorme leegstaande GAK-Gebouw. In 3000m2 zijn de werken van Bernadette Corporation, Calla Henkel & Max Pitegoff, Ilja Karilampi, Nora Schultz en Lawrence Weiner tentoongesteld en daar zullen na vrijdag nog meer kunstenaars aan toegevoegd worden. Maar het grootste kunstwerk in de tentoonstelling is het gigantische modernistische kantorencomplex zelf,gelegen aan het Bos en Lommerplantsoen en ontworpen door de Amsterdamse stadsarchitect Benjamin Merkelbach.

ETCAMA: The Problem of Everything is een project van de kunstenaars Nicolas Borel en Tore Wallert met behulp van Jonathan Sachse Mikkelsen. Borel en Wallert kennen elkaar van de Gerrit Rietveld Academie en wonen nu in New York en Berlijn. In 2010 sloegen ze voor het eerst de handen ineen om een tentoonstelling te realiseren in een leegstaand pand aan de Singel in Amsterdam. De tentoonstelling kwam voort uit kritiek op de tijdelijke sluiting van het Stedelijk Museum en het gebrek aan een geschikt alternatief in de tussentijd. Het initiatief van de heren aan de Singel kreeg de naam Extempore Temporary Contemporary Art Museum Amsterdam en de tentoonstelling de cryptische titel ETCAMA: The Solution to Nothing.

Het persbericht (of beter gezegd manifest) voor de tentoonstelling ETCAMA: The Problem of Everything is ietwat dramatisch geschreven, maar de boodschap is duidelijk. De problemen waar je tegen aan loopt om zo’n tentoonstelling (en in het algemeen een tentoonstelling) te realiseren zijn de financiële middelen, tijd, ruimte, architectuur, vergunningen et cetera. Het grootste probleem waar Borel en Wallert tegen aanliepen was het opknappen en tentoonstellingsklaar maken van het gebouw zonder enige vorm van financiering. Ze hebben alles zelf gedaan en alle materialen die ze nodig hadden ontleend aan het gebouw zelf en hergebruikt. Zo hebben ze muren verplaatst en van de leuningen bankjes gemaakt en ga zo maar door.

Het Gemeenschappelijk Administratiekantoor (GAK) in Bos en Lommer was een van de hoogtepunten uit het oeuvre van Merkelbach en bij de ingebruikneming in 1960 een van de grootste en modernste kantoorgebouwen in Nederland. Sinds 2005 staat het gebouw met zijn bijna 17.000m2 ruimte leeg en in de toekomst zullen er appartementen gebouwd worden. Het is een problematische ruimte vanwege de grootte, maar daarom ook interessant. Er zijn niet veel van dit soort plekken in Amsterdam waar de ruimte altijd schaars is. De combinatie van een tentoonstelling in een leegstaand gebouw en een goed (openings)feestje geeft het project ook een typisch Berlijns gevoel. Het gebouw, bevrijd van zijn functie, is zelf bijna een vervreemdend kunstwerk.

De kunstwerken zijn bijna allemaal site-specifiek en worden bijna volledig opgeslokt in de gigantische ruimte. Het zal de tentoonstelling dan ook goed doen als er na vrijdag meer kunstenaars aan toegevoegd worden. Nu is er een muurtekst van Lawrence Weiner te zien: TAKEN FROM HERE TO WHERE IT CAME FROM AND TAKEN TO A PLACE AND USED IN SUCH A MANNER THAT IT CAN ONLY REMAIN AS A REPRESENTATION OF WHAT IT WAS WHERE IT CAME FROM uit 1980, die speciaal voor de tentoonstelling ook vertaald is in het Nederlands. Er is een installatie van kubussen met tegels van Calla Henkel & Max Pitegoff, die ook als bar functioneert. De maatschappijkritische video Get Rid of Yourself (2003) van Bernadette Corporation waarin protesterende mensen te zien zijn uit de tijd van de anti-globalisation movement. Tien jaar later voelt het nog erg actueel, met de situatie in Istanboel vers in het geheugen, en juist ook vanwege de dubbele bodems die er in zitten.

Op de opening was er ook een performance van Nora Schultz in samenwerking met Borel en Wallert te zien. In deze performance werden met verschillende materialen en middelen in rap tempo kunstwerken gemaakt, dat symbolisch is voor de gehele (arbeidsintensieve) tentoonstelling.

ETCAMA, ga kijken in het weekend of later. Doe het alleen al voor het gebouw.

ETCAMA: The Problem of Everything
GAK-gebouw, Amsterdam
Bos en lommerplantsoen 1
Elke dag geopend tussen 12.00-19.00 uur.