metropolis m

Pierre Huyghe presenteert in het Centre Pompidou een typisch ‘Huyghe universum’ met ruim vijftig werken uit de afgelopen twintig jaar.

Huyghe’s eerste overzichtstentoonstelling bevat een groot aantal dezelfde werken als zijn veelbesproken installatie op Documenta 13. Waar de Franse kunstenaar in Kassel echter de natuur opzocht, haalt hij deze in Parijs het museum binnen. Het in Kassel door natuur omringde standbeeld van de liggende vrouw met een bijenzwerm rond haar hoofd – Untitled, Liegender Frauenakt (2011-2012) – staat nu voor de glazen wanden net buiten Centre Pompidou, een ruimte die speciaal voor Pierre Huyghe tot onderdeel van de tentoonstelling is gemaakt.

In dezelfde galerij presenteert hij met L’Expédition Scintillante (2002) de verschillende stadia van water. Stoom, water en ijs vallen naar beneden, om op de grond samen te komen en samen te smelten. Cultuur en natuur vinden elkaar in het werk van Huyghe, dat in dat opzicht een groot eerbetoon aan Joseph Beuys lijkt. Zelfs de bekende coyote van de Duitse performancekunstenaar is in Huyghe-versie aanwezig: in de tentoonstellingsruimtes loopt een opvallend magere witte hond met één roze geverfde poot – dezelfde die in Kassel te zien was.

De tentoonstelling voelt als een ontdekkingstocht, vooral door de manier waarop Huyghe zich de ruimtes toe-eigent. Zo liet hij de muren van vorige tentoonstellingen staan – inclusief enkele naambordjes en verschillende kleuren verf – en maakte deze tot onderdeel van zijn werk. Timekeeper is een nieuwe toepassing van een voor de kunstenaar bekend principe: hij maakt de geschiedenis van de museummuur zichtbaar, als jaarringen van een boom, door in een cirkelbeweging de verschillende verflagen van de muur te verwijderen.

Verder leidt de veelzijdige tentoonstelling de bezoeker langs aquaria (met in één daarvan een heremietkreeft die leeft in een replica van de Sleeping Muse van Brancusi), een zwarte ijsbaan, roze zandbergen, polaroids en videowerken. Ook kan er Pong worden gespeeld met de lichten van het plafond, en verschijnt af en toe een man met lichtgevend masker in de tentoonstellingsruimtes. De meest in het oog springende onder de videowerken is A journey that wasn’t uit 2005. Het is een visueel en auditief overweldigend verslag van Huyghe’s reis naar Antarctica.

Beelden van deze bijzondere reis worden afgewisseld met een (muzikale) representatie ervan in Central Park in New York. Na de screening ontwaakt een klein werk in dezelfde ruimte: onder begeleiding van klassieke muziek en gekleurd licht komt rook tot leven, en begint te dansen. De tentoonstelling van Huyghe is net zo levendig als de natuur die er onderdeel van is.

In de tentoonstelling van Huyghe gaan zowel kunst en natuur, fantasie en werkelijkheid als humor en reflectie hand in hand. Want dat is in mijn ogen de kracht van Huyghe: hij zoekt uitersten op, zet contrasterende posities tegenover elkaar, zonder conflict tot onderwerp van zijn werk te maken, of dit zelfs maar aanwezig te laten zijn. In de wereld van Huyghe is alles met elkaar verbonden; in zijn werk bereikt hij een synthese van betoverende schoonheid.

Pierre Huyghe
Centre Pompidou, Parijs
25 september 2013 – 6 januari 2014