metropolis m

Afgelopen zaterdag vond de Oscarshow van de Nederlandse designwereld plaats. Een entertainende show gepresenteerd door ontwerpers Rufus & Bram van ontwerperscollectief La Bolleur. Een prijzenshow die probeert alle categorieën van design te etaleren; van grafisch-, commercieel, architectonisch, productontwerp tot aan ’toekomst visies’. Wat bracht het afgelopen jaar ons?

Een rode loper ontbrak, maar toch was het een feestelijk ‘gala’ waarbij sommige bezoekers zich keurig aan de dresscode hadden gehouden: black tie. Natuurlijk gaven de meeste aanwezige ontwerpers hier een eigen twist aan; Daan Roosegaarde had z’n glitterschoenen erbij aangetrokken.

Het spektakel werd begeleid door veel bewegend beeld en het traditionele tromgeroffel was vervangen door live djembé.

Iris van Herpen was de grote winnaar van de show; ze won zowel de Golden Eye Award als voor de categorie ‘mode’ voor haar op bliksem geïnspireerde collectie Voltage. De jury (het commentaar werd voorgelezen door een diepe voice-over stem – Gaston van de postcode-loterij?) is lovend over de collectie zelf maar ook over de vele samenwerkingsverbanden die Van Herpen aangaat, omdat ze daarmee ook de Nederlandse ‘innovatieve-industrie’ op de kaart zet: ontwerper en ambassadeur.

Mode-ontwerper Borre Akkersdijk droeg de autosleutel van de MINI waarmee hij afgelopen jaar 26.000 km in reed over aan de nieuw verkozen MINI Young Designer: grafisch ontwerpster Femke Herregraven, die met haar grafisch ontwerpen ‘onze complexe samenleving en de daarin aanwezige machtsstructuren onderzoekt’.

Tussen de luchtige feestelijkheden door, hield social design-onderzoeker Nynke Tromp een pleidooi voor ‘Disrupting Democracy’. Deze zomer promoveerde zij aan de TU Delft met een proefschrift over de impliciete gevolgen van design en hoe die voor maatschappelijke verandering kunnen zorgen. Tromp stelde de provocerende vraag wat er gebeurt als je niet op een gegeven moment zou stemmen maar op je verjaardag? Welke effecten zou dat hebben op politiek, verkiezingscampagnes en betrokkenheid van kiezers?

Arne Hendriks viel in de prijzen in de categorie ‘Future Concepts’ met het speculatieve ‘The Incredible Shrinking Man’ waarmee hij onderzoekt wat het effect zou zijn op de wereld als de mens nog maar 50 cm lang zou zijn. Volgens de jury een project dat het ‘out-of-the-box denken’ pas écht naar een hoger niveau tilt.

Christien Meindertsma won de award voor de categorie ‘Product’ voor het beste autonome ontwerp met ‘Het verzameld breiwerk van Loes Veenstra uit de Tweede Carnissestraat’. In samenwerking met Museum Rotterdam ging ze op zoek naar hedendaags erfgoed in de wijk Carnisse. Het is opmerkelijk dat Meindertsma deze prijs wint, want eigenlijk ontwierp ze niet zoveel en heel autonoom is het ook niet: ze bracht het levenswerk van Loes Veenstra – 550 gebreide, ongedragen truien – samen in een boek en een flashmob. Samen met conservator van museum Rotterdam en natuurlijk de ‘ontwerpster’ zelf – Loes Veenstra – werd de award in ontvangst genomen.

Momenteel is een deel van de truien ook te zien in het Van Abbemuseum in de tentoonstelling Self Unself, waarin de relatie tussen de persoonlijke fascinaties van ontwerpers en sociale kwesties centraal staan.

Maar wat zeggen deze awards eigenlijk? Is dit werkelijk het beste van de Nederlandse vormgeving van het afgelopen jaar? Hoewel gekozen door professionele commissieleden, is een mate van willekeur natuurlijk nooit uitgesloten. Gelukkig wordt verdieping geboden door het Dutch Design Yearbook, dat dit jaar voor de vijfde keer uitkomt. Ook dit keer wordt in veel tekst en beeld een overzicht gegeven van bijna zestig projecten, evenementen en tentoonstellingen van het afgelopen jaar. Volgens hoofdredacteur Timo de Rijk gaat design ‘steeds minder over het hoe, en steeds vaker over het wat’.

Alle genomineerde projecten zijn nog tot aanstaande zondag te bekijken in Gebouw Gerard op Strijp-S

Dutch Design Yearbook 2013, nai010 uitgevers