metropolis m

Goud dwarrelt rond bij Annet Gelink Gallery, waar Sarah van Sonsbeeck een grote solotentoonstelling heeft.

Sarah van Sonsbeeck’s tentoonstelling Mistakes I’ve made bestaat voor een groot deel uit de gelijknamige serie werken uit 2013. Het zijn zwart met gouden panelen, die doen denken aan fraaie sterrenhemels of universa. De panelen zijn echter niet zomaar zwart geverfd: ze zijn bedekt met zogeheten ‘faraday verf’. Deze ‘faraday verf’ bevat stukjes metaal die elektromagnetische golven blokkeren. Als een ruimte bedekt wordt met deze verf hebben bijvoorbeeld mobiele telefoons er geen bereik en kan wifi niet worden ontvangen. Moderne communicatie met de buitenwereld wordt zo onmogelijk gemaakt. Van Sonsbeeck heeft vaker met dit materiaal gewerkt en maakte al een ‘faraday tas’ en een ‘faraday tent’. Door je in deze tent terug te trekken of door je mobiel in deze tas te stoppen, ben je eventjes onbereikbaar en kun je genieten van je privacy in relatieve stilte. Stilte en privacy zijn in onze maatschappij bijna luxeproducten, zo kostbaar en zeldzaam als goud. En ze zijn onbeheersbaar, want er is nauwelijks iets voor nodig om ze te verstoren.

Onbeheersbaarheid komt ook op een andere manier terug in de zwart met gouden werken. Het bladgoud is namelijk door toeval op de aanvankelijk geheel zwarte panelen terecht gekomen. Daarnaast zijn de fijne schilfertjes van bladgoud onbewust gecreëerd: ze zijn ontstaan door het polijsten van vergulde ready-mades. Deze vergulde werken hangen in de tentoonstelling steeds naast de toevallig gemaakte universa, als oorzaak en gevolg. Het zijn alledaagse objecten die de kunstenaar zich heeft toegeëigend en verguld, zoals eierdozen, een doosje oordopjes en piepschuim. Het is niet toevallig dat de vergulde objecten allen geluidswerende kwaliteiten bezitten. Steeds weer is er die verwijzing naar stilte, of antigeluid. Het is net als de persoonlijke levensruimte een belangrijk thema in het werk van Sarah van Sonsbeeck.

Naast de terugkerende thema’s is er ook sprake van een terugkerende toe-eigening van bestaande objecten. Behalve de al genoemde vergulde ready-mades is er het werk Private Space (2013), bestaande uit zeven lenzen die ooit door diverse fotografen werden gebruikt om details van negatieven te vergroten. Van Sonsbeeck heeft de lenzen met behulp van een middeleeuwse techniek weten te hullen in bladgoud. Ze zijn op fragiele wijze van groot naar klein op de muur bevestigd met drie kleine spijkertjes. Een ander voorbeeld is Kamyon Gelecek (2011-2013): een zwarte trap met een plank er op en een bordje ernaast met de Turkse tekst ‘Uçak Gelecek’, wat ‘vliegtuig komt’ betekent. Het werk is ontstaan tijdens de residency van Van Sonsbeeck in Istanbul, toen zij een Turkse timmerman eenzelfde object met eenzelfde soort bordje buiten zag plaatsen in een poging om een parkeerplaats vrij te houden. Hij probeerde de ruimte te bezetten, en bezette tegelijkertijd het uitzicht van Sarah van Sonsbeeck. Nu bezet het een groot deel van de galerie, en is het het eerste wat bezoekers bij binnenkomst opvalt. Van Sonsbeeck is een voormalig architect en speelt vaak met het begrip van ruimte. Dat doet zij soms pontificaal, en soms heel subtiel. Een mooi voorbeeld van dat laatste is Dust (2013). Kleine deeltjes bladgoud worden door middel van een ventilator door de galerie geblazen. Waar het terecht komt is toevallig. Het werk kleeft zich als stof vast aan de ruimte, en aan bezoekers.

Mistakes I’ve made is niet zomaar een mooie tentoonstelling met lekker veel goud. Het zet je vooral aan het denken over onze maatschappij waarin we continu in contact zijn met de gehele buitenwereld. Stilte en privacy zijn schaarse goederen geworden. Nog schaarser dan goud, blijkt wel uit de tentoonstelling.

Sarah van Sonsbeeck
Mistakes I’ve made
Annet Gelink Gallery, Amsterdam
25 januari t/m 1 maart 2014

Alle foto’s: courtesy Annet Gelink Gallery, Amsterdam
fotograaf: Michel Claus