metropolis m

Ambitie hebben is een ding, een ambitie waarmaken is iets anders. Art Cologne wil de beste en hipste galeries aan zich binden, maar dat blijkt nog geen eenvoudige opgave.

De eerste kunst die je in Keulen ziet is die van Thomas Ruff en Alex Katz. Links de galerie van Thaddaeus Ropac, rechts die van David Zwirner. Onder mijn voeten ligt een antraciet tapijt, waar je een beetje in wegzakt. Het tapijt dempt het geluid en vertraagt het tempo. De beurs wil dat ik niet te snel door de gangen ga.

Elk gevoel van tijd is verwijderd op deze etage van Art Cologne. De kunst ziet eruit alsof ze in de opeenvolgende edities van de beurs nooit is verhangen. Ze lijkt vooral te willen uitdrukken dat ze voor de eeuwigheid is. Een verantwoorde investering die jaren meegaat.

Ze mag weliswaar modern zijn, soms zelfs hedendaags, maar in geen uithoek op deze etage wordt ze modieus. Zelfs lang vergeten kunstenaars, die ik alleen ken uit vergeelde boekjes in de bibliotheek, blijken hier nog in leven, en nog altijd productief.

Er zit iets geruststellends in dit trendloze paradijsje. Het vertegenwoordigt een wereld van blijvende waarden, voorbij de waan van de dag. Een wereld van kunst die een leven lang meegaat, van relaties die nooit verbroken worden, van verzamelaars die hun kunstenaars van het eerste uur trouw blijven.

Het is een wereld waarin de tijd lijkt stil te staan.

Alle beurzen kennen deze afdelingen, maar Art Cologne is er in de loop der jaren in naam en faam mee gaan samenvallen. Reden voor de alweer-niet-zo-heel-erg-nieuwe-directeur (want een jaar of drie aan de slag) om afstand te nemen van de burgerlijke zelfvoldaanheid van Art Cologne en een poging te doen de beurs ingrijpend te verjongen, althans in profiel (zij het subtiel want de miljoenenbedragen waar alle nieuwsitems op tv en in de krant verslag van doen worden op deze afdeling verhandeld). Art Cologne wil meer vooruitstrevende galeries, verzamelaars en de in hun gevolg meereizende curatoren en critici trekken.

Die ambitie wordt zichtbaar op de tweede etage, waar het snelheid remmende tapijt is vervangen door vers zwart asfalt, die de omloopsnelheid van zowel het publiek, als de kunst en de galeries moet vergroten.

Op de tweede etage zijn de stands kleiner, net als veel van de exposerende galeries, die weliswaar overal vandaan komen, maar in hoofdzaak toch gewoon uit Duitsland. Ik mis de grote gezichtsbepalers uit Londen en New York. Zelfs enkele belangrijke namen uit Berlijn heb ik niet ontdekt – maar dat kan komen door de beroerde plattegrond. Ik zal wel weer een straatje hebben gemist.

Om de aanwas onder jonge galeries te vergroten is geïnvesteerd in speciale programma’s. Dit jaar onder de titel Collaborations, waarin galeries samenwerking aangaan met andere galeries, ik geloof om zo een gedeelde interesse te tonen (lees kunstenaar). Er is iets te veel van de regel afgeweken om dat helder te krijgen, maar het maakt verborgen coalities en netwerken wel beter zichtbaar.

In vergelijking met de begane grond lijkt de kunst op de eerste etage afkomstig uit een andere wereld. Een van beweging in plaats van stasis. Hier gelden wel de wetten van de mode en de trends.

De grote trend dit jaar zijn de liquid-achtigen. Als de kunst maar vloeibaar is of lijkt, zo het devies. De meer cerebrale bedachtzame kunst, die jarenlang met veel succes archieven plunderde, en exposeerde in artistiek vormgegeven regalen is stevig op z’n retour.

‘Go Digital’, is het motto dat kunstenaars elkaar toeschreeuwen. En anders hun galeriehouders wel na het zien van deze beurs. Als er op het titelkaartje niet ergens het woord ‘digital’ voorkomt, doe je in de moderne wereld niet meer mee.

Maar voordat een verkeerde indruk ontstaat: deze beurs is als alle beurzen en biedt heel veel. Je ziet wat je wilt zien.

Als je textiel wil zien, dan zie je textiel.

Als je fotografie wil zien, dan zie je veel fotografie.

Als je bekende namen die iets heel nieuws zijn gaan doen wil zien, dan kan ik je garanderen, zijn er bekende namen die iets anders zijn gaan doen.

Verdere conclusies:

-De volgende keer dat David Jablonowski een solostand krijgt van het Mondriaan Fonds kan hij beter een paar werken thuislaten, want nu zag zijn overvolle gesponsorde solo eruit als een flipperkast.

-Als je als kunstenaar volgende keer van de partij wil zijn in Keulen raad ik je aan iets met spiegels te gaan doen. En als je een hekel hebt aan spiegels maak dan iets wat glimt.

-Een vet reliëf is ook goed, want dat werkt het best onder de beroerde lampen van de beurs, weten veel galeriehouders intussen. Ik heb sinds mijn bezoek aan een solo van Jan Schoonhoven nog nooit zoveel reliëfs bij elkaar gezien.

-Mijn kooptip voor de Duitse kunstinvesteerder: Alicja Kwade. In een weekend in Duitsland was zij de kunstenaar die opdook in ongeveer elke tentoonstelling die ik bezocht.

-Mijn kooptip voor een Nederlandse kunstinvesteerder: David Jablonowski. Of anders Dieuwke Spaans. Terwijl ik met Pietje Tegenbosch en Martin van Vreden bij hun stand stond te praten, en zij mij vertelden dat er goed op haar werk gereageerd werd, is het daadwerkelijk meerdere keren gefotografeerd door passanten.

-Aan de jongens van KOW: Franz Erhard Walther om de hoek ophangen bij het vrouwentoilet was misschien toch niet zo’n goed idee. Zelfs niet als Santiago Sierra ernaast hangt om net te doen alsof het heel normaal is in dat dode hoekje iets te hangen.

-Rein Wolfs speecht in het Duits zoals hij in het Nederlands speecht: luid en duidelijk.

-Misschien kan de ontwerper van de beurs de grote podia in de hoeken van de bovenste etage de volgende keer beter weglaten, want zelden zo’n desolate vervuilde rommelhoeken bij elkaar gezien. Arme Ellen de Bruijne had de pech er op te moeten uitkijken.

En tot slot, namens de organisatie: Please, do…