metropolis m

De tentoonstelling Concept Store van Marius Lut en Frank Koolen wil van Nest in Den Haag een flagship store maken, waarin de kunst als een commercieel merk verschijnt.

Ze komen wat bedrogen uit: de bezoekers die, afgaande op de posters en flyers in Den Haag, de nieuwste gadgets denken te vinden in de Concept Store van curatoren Marius Lut en Frank Koolen. Wat ze aantreffen is namelijk een nogal serieus kunstproject waarin de verschillende presentatievormen van winkel, concept store en tentoonstellingsruimte worden verkend. Grote open blokken, kenmerkend voor het interieur van exclusieve winkels, bepalen de inrichting van NEST in een poging de betekenis van deze tentoonstellingsruimte te doen kantelen.

Opmerkelijk is dat de verschillende objecten binnen deze setting op vrij traditionele kunstgerelateerde wijze worden gepresenteerd. Aan de witte wanden hangen een door John M Armleder gevonden hondenmand van grijs pluche en een stuk bruin geruite Burberrystof dat Merlin Carpenter om een spieraam spande bij wijze van schilderij. Hoewel deze objecten refereren aan de klassieke readymade willen zij volgens Lut en Koolen niet een bestaand functioneel object tot kunst verheffen, maar juist de kunst van het verhevene ontdoen. Op welke wijze dit verschilt van het honderd jaar oude urinoir dat Duchamp in een tentoonstelling plaatste om de kunst letterlijk in de zeik te nemen, wordt niet overtuigend uitgewerkt.

Ook de andere werken slagen er niet in de tentoonstelling verder te brengen dan de toch wat achterhaalde vraag naar de authenticiteit van het verheven kunstobject. We zien te verwachten thema’s terugkomen: WJM Kok verklaart dat de uitvergrotingen van kleurplaattekeningen die hij in 1992 schilderde nu op de kop mogen worden gepresenteerd mits de certificaten daarvoor in de ruimte aanwezig zijn; Frank Koolen bestempelt een reeks opgespannen t-shirts uit de jaren tachtig met zijn eigen beeldmerk en stelt daarmee vragen over originaliteit en toe-eigening; Klaas Kloosterboer zoekt de grenzen van de schilderkunst op door een blauw beschilderde printerdoos een dialoog aan te laten gaan met een door hem gemaakt schilderij bestaande uit een patroon grote rode stippen.

Het geheel blijft vlak en eenvormig: de werken komen in deze context niet verder dan een pesterige lange neus richting de kunst

Deze kunstwerken die geen kunstwerk willen zijn, om met Lut en Koolen te spreken, maken samen een duidelijk statement over de waardebepaling van kunst. Toch blijft het geheel hierdoor ook wat vlak en eenvormig: de werken komen in deze context niet verder dan een pesterige lange neus richting de kunst. Afgezien van enkele gelikte minimalistisch aandoende inrichtingskasten, ontbreekt een meer effectieve verbinding tussen de beeldtaal van de beeldende kunst en die van design, het vakgebied dat bij uitstek opereert in het grijze gebied van kunst en commercie en daarin al heel wat grenzen heeft geslecht. Bovendien voelt het als een te beperkt perspectief om alleen aandacht te besteden aan de kruisbestuiving in presentatievormen tussen winkel en tentoonstellingsruimte en niet te kijken naar de bredere implicaties van achterliggende economische motieven zoals de invloed die grote bedrijven hebben als sponsor van tentoonstellingen en biënnales, kunstinstellingen die zich gedragen als multinationals en kunstwerken die op de markt circuleren als waardevolle investering.

Het ontbreekt in Concept Store aan een werkelijk gedurfde aanpak die de tentoonstellingsruimte transformeert en de beleving ervan op zijn kop zet. Zoals het kunstwerk dat geen kunstwerk wilt zijn nauwelijks kan verhullen dat het diep geworteld is in de kunst, komt ook deze tentoonstelling die geen tentoonstelling lijkt te willen zijn gevaarlijk dicht in de buurt van een conventionele kunstpresentatie.

Concept Store
NEST, Den Haag
Tot en met 6 juli 2014

beeld courtesy Nest Den Haag