metropolis m

Carsten Höller, Dice (White Body, Black Dots), 2014; Half Mirror Room, 2008-2015, and Snake, 2014 © Carsten Höller. Installation view Carsten Höller- Decision, Hayward Gallery, London, 2015. Courtesy the artist. Phot

Van het immersieve werk van Carsten Höller loopt in Londen opnieuw een ruim overzicht, het grootschaligste ooit zelfs. Decision in de Hayward Gallery doet zich voor als een arty, uitgepuurde Efteling met onder meer een labyrint, glijbanen en wandelingen in een trippy virtuele realiteit. Aan de bezoeker de keuze wel of niet op de uitnodigingen van de kunstenaar in te gaan.

Wie de onheilspellende toegangsdeur van Decision opentrekt beseft meteen dat dit een doe-tentoonstelling is: in plaats van in een open, heldere ruimte komt de bezoeker in een metalen, duistere tunnel terecht. Voor aanvang tipt de zaalwacht ons met de handen de zijwanden te volgen teneinde botsingen of ongelukken te vermijden. Een raad die we gelukkig niet in de wind slaan, want pas een minuut of tien later bereiken we de eerste zaal van het museum, een beetje verdwaasd van onze tocht door dit kronkelende, op en neergaande en lichtjes wiegelende labyrint.

Opnieuw verwelkomt een vriendelijk lachende en enthousiaste zaalwacht ons. ‘Gaat u straks in de glijbanen? Zelf durfde ik het nog niet. Of tenminste toch niet met de ogen open.’

We staan voor een reusachtige mobiel waarop zich uit de kluiten gewassen gemutileerde vliegenzwammen bevinden (Flying Mushrooms, 2015). Het is een variant op een thematische reeks waarmee Höller sinds 1994 uitpakt (soortgelijke werken waren bijvoorbeeld ook in Höllers tentoonstelling Divided Divided te Boijmans Van Beuningen in 2010 te zien). Net zoals vele andere sculpturen in deze hoogst entertainende tentoonstelling zijn het ondertussen iconisch geworden figuren van deze afwisselend in Stockholm en Ghana wonende Belgische kunstenaar. Uiteraard maant de zaaldame ons aan de mobiel – ‘wel voorzichtig hoor!’ – aan te sturen. Een duwtje resulteert in een rondedans van kleurige paddenstoelen.

Afleiding

Om de hoek mogen we een pilletje slikken, maar we worden niet verplicht – zoals de titel aangeeft vormt keuze of kiezen het concept de tentoonstelling. Pill Clock (2011-2015) bestaat uit een berg rood-witte pilletjes die aangelengd wordt door een aan het plafond bevestigd systeem: om de 15 seconden dropt een pilletje uit de lucht. Een drankfonteintje ernaast staat toe zo’n pil te verwerken waarvan de bezoeker de effecten niet kent.

Voor we kunnen beslissen raken we afgeleid: iets verderop spoort een zaalwacht ons aan om plaats te nemen achter virtuele helm en hoofdtelefoon. The Forests (2002-2015) biedt een nachtelijke wandeling door een virtueel bos. Maar dan wel eentje op drugs of véél te véél alcohol: bijtijds slaat het beeld door naar een scheef-schele weergave die een fijne tinteling centraal in het hoofd ontlokt. Ook prikkelend en lichtjes uit balans brengend is Höllers lichtinstallatie. Opgebouwd uit grote kleurige ronde vlakken, lijkt dit een aritmisch flikkerende discotheekwand gestileerd naar Eames’ Marschmellow Sofa.

In de zaal erachter biedt Höller een bescheiden rustpunt aan: de splitscreen video Fara Fara(2015, een samenwerking met Mans Mansson) over de levendige muziekscène van Kinshaha. (Deze mooi gemonteerde documentaire zagen we in mei 2015 ook al in de Arsenale in Venetië, overigens een van de betere werken deze editie).

Momentum

Verder gaat Decision opnieuw van de ene attractie in de andere over. Erg leuk, maar is dit nog kunst? Wellicht zijn we dit alles straks alweer vergeten. Maar ach, wat geeft het! Het is jaren geleden dat een tentoonstelling nog zoveel plezier wist op te wekken. Deze doe-tentoonstelling moet je gewoon genieten op het moment zelf.
Wij laten ons graag op sleeptouw nemen in deze gekke tentoonstelling die ons bijwijlen naar onze kinderjaren in de Efteling flitst.

Na het gevoel te hebben dat onze neus groeit (het vroege The Pinocchio Effect uit 1994) lopen we op het dakterras rond met een van spiegels voorziene helm die hemel en aarde van plaats doet veranderen (Upside Down Goggles uit 1994-2009, eveneens een sleutelwerk voor een goed begrip van Höllers oeuvre). Op het tegenover gelegen dakterras kan je op Two Flying Machines (2015) een vluchtje maken boven het stadsverkeer, met zicht op Waterloo Bridge.

Cadeau

Omwille van de lange wachtrij – en het knullige aanzicht van de in harnassen opgehangen participanten in deze menselijke mobiles – gaan we maar meteen voor de glijbanen (Isomeric Slides, 2015). Ogen open houden! Na een vrij teleurstellende afdaling – de veiligheidsinstructies van de zaalwacht deden het ergste vermoeden, terwijl dit een traag hobbelige rit werd – staan we op straat, voorgoed buiten het museum. Geen exit through the gift store bij Höller. En toch: bij de tentoonstelling verscheen een interessante dubbele publicatie die er ongeopend als een cadeautje uitziet. Naast een interview door Ralph Rugoff (directeur van Hayward Gallery en curator van de tentoonstelling) over de inzichten van de kunstenaar en zijn ideeën voor deze tentoonstelling, bevat het eerste deel veel fris beeldmateriaal van Decision. Het tweede boek wijkt van de klassieke tentoonstellingscatalogus af en geeft zes fictie-auteurs waaronder Halen Oyeyemi, Jinni Fagan, Naomi Alderman en Ali Smith de kans een spannend verhaal te verzinnen rond het thema uit de titel.

Carsten Höller: Decision
Hayward Gallery, Londen
t/m 6.9.2015

__

Recente artikelen