metropolis m

Stel: je komt uit de film- of televisiewereld en je wilt intelligente en vermakelijke programma’s maken, die vorm geven aan de gevarieerde mediaconsumptie van de huidige generatie. Je besluit vervolgens aan de slag te gaan met de mogelijkheden van internet en mobiele telefonie. Dan krijg je niet alleen te maken met een businessplan, maar evengoed met esthetische kwesties over wat mooi en goed is. Hoe ontroer je en zet je tot denken aan?

Femke Wolting en Bruno Felix programmeerden Exploding Cinema, maakten documentaires voor De Nieuwe Wereld en werkten mee aan VPRO-digitaal. Onder de naam Submarine.nl initiëren, produceren en maken zij programma’s voor televisie, web en mobiele telefonie, uitgaande van de premisse dat er een verschuiving heeft plaatsgevonden van een televisieparadigma (mediaconsument = bankhanger met zapper) naar een netwerkparadigma (mediaconsument = actieve speler). Submarine is niet eenkennig wat het gebruik van internet betreft. Femke Wolting: ‘Wij geloven niet zo erg dat er maar één juist gebruik van het medium bestaat. Vaak geldt in internetkringen dat alleen een interactief multiplayer-programma puur internet is. Volgens ons is juist flexibiliteit het leuke van internet.’ Daarom zal bijvoorbeeld een online tijdschrift over digitale cultuur (met Neil Feinman, oprichter van Bikini en Ray Gun, als hoofdredacteur) een plek krijgen op Submarinechannel. Op de website Submarinechannel.com zijn inmiddels een aantal van hun producties te bekijken. De meeste daarvan bestaan uit opeenvolgende afleveringen – een manier om ‘zendertrouw’ te stimuleren. Zo is er de digitale tekenfilm Braingirl van Marina Zurkow, over een mutant in een vreemde wereld van fijne heldere rechte lijnen en felle kleuren, waarin hersenen groeien door elektriciteit en emoties aan de oppervlakte liggen. Van The Killer, een in Flash gemaakt interactief stripverhaal van Jacamon & Matz, zijn alle afleveringen al te bekijken. Dat vergt wel enig geduld. The Killer is een verhaal met een lange spanningsboog en een traag ritme. Maar de voice-over klopt uitstekend bij de animatie en geeft het een perfecte film-noir-sfeer, waarin de volwassen strip zo sterk is. Adventure game-achtige elementen worden spaarzaam en effectief ingezet. Vaak wordt stapsgewijs een beeld opgebouwd waarin verschillende verhaalscènes samengebald worden: het doet denken aan middeleeuwse schilderijen waarop in tijd en ruimte van elkaar gescheiden delen van een verhaal naast elkaar staan. Voor Citytunes vraagt Submarine de creatieve medewerking van de bezoekers. De vraag is niet om – zoals gebruikelijk in de wereld van het interactieve vertellen, – verhalen af te maken door ze te spelen, maar om zelf verhalen te leveren. Dat moeten verhalen zijn over liefde, gekoppeld aan een stuk muziek die de herinnering aan die liefde oproept. De ingestuurde verhalen zijn te lezen en van de beste maakt Submarine een filmpje.

Waar moeten we Submarinechannel plaatsen? Is het meer dan een portaal voor hoogwaardige internetspecifieke inhoud voor de websurfer zonder plugin-angst? En waarin verschilt het van de interactieve televisieprogramma’s van Endemol en TMF? Hun analyses van het veranderend medialandschap verschillen niet heel erg. Ook deze grote productiebedrijven spelen met vernieuwende televisie- en crossmediaformats handig in op het mediagebruik van de huidige generatie. Big Brother, The Bar en de transformatie van TMF tot een live, met smsjes ondertitelde en via 06-aangestuurde jukebox, zijn televisieprogramma’s op maat van de interactieve generatie. Ze hebben de oudere televisiegeneratie geleerd dat interactie gelijk staat aan instantbevrediging, eenduidige oplossingen: ja of nee, voor of tegen, nu bestellen. Maar de belofte van interactieve media was nu juist dat de gebruiker bij de inhoud betrokken zou worden om zo inzicht te geven in de complexiteit van de werkelijkheid en de ideeën en emoties van anderen. Doordat de gebruiker actief verschillende mogelijkheden, verhalen en perspectieven onderzoekt ontstaat een complexe visie, die de hersenschim van instantbevrediging nuanceert (ook al zit de gebruiker continu op knoppen te drukken). Deze, bijna ouderwets aandoende opvatting van interactiviteit is het uitgangspunt van Submarine.

Submarine beschouwt haar publiek niet als bankhangers, gemakshoppers en vrije-tijdchatters, maar als individuen die van interactieve media amusante culturele ervaringen en betekeniskaders verlangen. Femke Wolting: ‘Een criterium voor ons is of de interactiviteit iets toevoegt aan de inhoud en die juist niet in de weg zit. Wij zijn geïnteresseerd in nieuwe manieren om een verhaal te vertellen, in allerlei vormen, van een game tot een interactieve strip. Daardoor zijn we minder geïnteresseerd in de abstracte vormexperimenten die je nu veel ziet op het internet.’ Dat verklaart waarom het kan voorkomen dat je, kijkend naar Submarinechannel, moet denken aan dat oude woord hypermedia. Tien jaar geleden was dat hip jargon voor de digitale combinatie van tekst, bewegend beeld, geluid en links. Toen ging het in interactieve producties vooral om vormgevingskwesties: hoe stuur je de gebruiker, hoe zet je een muisklik om in een narratief element, hoe regisseer je de bijdrages van de spelers? Maar de kern van deze vragen is nog steeds hetzelfde: hoe zorg je voor complexe interactie, hoe ontkom je aan het simplistische ‘kies ja of nee syndroom’? Want alleen dan neem je de culturele verlangens van een generatie, die is gevormd door computergames, serieus. En dat is precies wat Submarinechannel probeert te doen.

Home

Home Variant 1