Humor, chaos, absurditeit – in gesprek met Gelatin
Het gaat niet om de stront, in de met gigantische drollen gevulde tentoonstelling van Gelatin in het Boijmans. Zo blijkt uit dit gesprek met de curator en de kunstenaars.
Het Oostenrijkse kunstcollectief Gelatin, dat bestaat uit Tobias Urban, Wolfgang Ganter, Florian Reither en Ali Janka, is door Museum Boijmans Van Beuningen uitgenodigd voor de Bodonzaal een nieuw werk te maken. Ze plaatsten er vier gigantische drollen op Perzische tapijten. De langste is twintig meter lang, de hoogste vier meter hoog.
Gelatins kunstpraktijk combineert nieuwsgierigheid met een oordeelsvrije houding die zich keert tegen hiërarchie en sociale conventies. Het viertal is bekend geworden met grootschalige sculpturen en installaties die vaak speels zijn en absurd, en in een sfeer van chaos actieve deelname van het publiek stimuleren.
Tijdens de opbouw liep ik met curator Francesco Stocchi en een van de leden van Gelatin door de tentoonstelling. Curator Stocchi legt enthousiast de unieke manier van werken van Gelatin uit. ‘Gelatin neemt de leiding over het totale productieproces, en werkt daarbij samen met lokale krachten die goed de weg weten in de stad en zich makkelijk voegen in hun onhiërarchische manier van opereren. Bij elk nieuw project worden ook een aantal oud-medewerkers uitgenodigd, waardoor langzamerhand een nomadische gemeenschap is ontstaan.’ De gemeenschapszin is volgens Stocchi heel belangrijk voor Gelatin.
Met een glimlach op de lippen, alsof ze de clou van een grap gaan vertellen, wordt me uitgelegd hoe de tentoonstelling vorm kreeg volgens een aantal begrippen. ‘Eerst was er Form: stront is vormloos en heeft veel connotaties, meest belangrijk dat het iets menselijks is en inclusief.’ Stocchi vult aan dat Gelatin taboes gebruikt als artistieke taal, en uit is op discussie.
Het tweede begrip is Fellows, simpelweg omdat het collectief uit vier mannen bestaat. Het derde is Attitude: de kostuums die het publiek kan dragen bij het bezoek aan de tentoonstelling.
Aan het begin van de tentoonstelling wordt het publiek door een garderobe geleid die er uitziet als een hipster boutique. Het publiek wordt uitgenodigd kostuums aan te trekken: hilarische kledingstukken, ‘nude-suits’, met veel accent op de genitaliën. Er hangen er tientallen, keurig op maat gesorteerd, in alle mogelijke kleuren, zowel man als vrouw en van alles er tussenin. Het is een feest van verschillen, voor alle geslachten, alle rassen. ‘De kostuums helpen de bezoekers los te breken uit hun comfort-zone en als deelnemer de ruimte te betreden, heel anders dan normaal, op een open speelse manier.’ De naaktpakken proberen sociale verschillen op te heffen, iedereen aan elkaar gelijk te laten zijn. Sommige hebben grote borsten, andere enorme penissen. De tentoonstelling is een groot verkleedfestijn.
Stocchi en Gelatin leggen uit dat het de toeschouwer een keuze geeft. ‘Toeschouwers kunnen zo deelnemer worden eerder dan toeschouwer te blijven. En men kan kiezen welk geslacht en ras te krijgen.’ Curator Stocchi noemt het ‘dress nudity instead of undress nudity’. Op grote spiegels kun je je nieuw gekozen lichaam bewonderen.
De tentoonstelling is een plaats om samen te komen, toegankelijk voor iedereen. ‘Ook goed te bezoeken met je grootmoeder, je vriendje, een eerste date.’ Met triomfantelijke glimlach zegt Gelatin: ‘Deze tentoonstelling is bestemd voor iedereen die denkt dat hedendaagse kunst shit is!’
Op de openingsavond waren alle kostuums binnen tien minuten weg. Iedereen duwde en trok om ervan verzekerd te zijn een blote korte broek of nieuwe borsten te hebben bij het betreden van de tentoonstelling. Met het nieuwe lijf werd er trots voor de drollen geposeerd. De niet verklede bezoekers probeerden stiekem foto’s te maken van de knotsgekke bloterikken.
Het hilarische effect van de tentoonstelling is groot. Er wordt hardop gelachen, het plezier is enorm. Meer dan de stront blijken vooral de naaktpakken de grote aanjager van hilariteit. Het biedt iedereen de mogelijkheid kind te worden, nieuwsgierig te zijn en speels plezier te hebben. Gelatin: ‘Everyone is invited, Even those who are not invited.’
Gelatin, Vorm – Fellows – Attitude, Museum Boijmans Van Beuningen, 19.05.2018 t/m 12.08.2018 – op 03.06.2018 zijn de kunstenaars in het museum voor een Meet & Greet
Nicole Sciarone
is stagiaire bij Metropolis M