metropolis m

Saedt: ‘Het werk van deze jonge kunstenaars bij elkaar is tekenend voor de identiteit van RUIS: uiteenlopende mediums, verschillende verhalen en een experimenteel karakter. RUIS maakt tentoonstellingen mét de kunstenaars. Daar zit voor ons het experiment in. Startende kunstenaars krijgen letterlijk en figuurlijk de ruimte om in samenspraak met mij als curator een tentoonstelling in te richten. Daarin schikte de kunst zich naar de ruimte, maar de ruimte zich ook naar de kunst.’

In de tentoonstelling is bijvoorbeeld werk te zien van Kasper van Moll. In 2018 toonde de kunstenaar voor het eerst zijn werk in de vorm van een solo tentoonstelling. Onder de naam Broken Toaster Records (BTR), samen met kunstenaars Jelle Slof en Ide André, met wie hij een op maat gemaakte band vormde die uitstapjes maakt naar experimentele muziek en verschillende subculturen, was hij daarvoor eerder bekend. Vanuit archiefmateriaal van de performances van BTR experimenteerde van Moll bij RUIS met printers en tekenmaterialen dat zich uitte in collages, tekeningen en schilderingen op prints.

In de afgelopen jaren, sinds die expositie, heeft hij een totaal andere stijl en richting ontwikkeld, zoals bij wel meer van de deelnemers in het huidige overzicht is te zien.  Voor de veiling heeft Van Moll zijn recente werk A Grey Noise To Hide In (2023) aangedragen. Het komt op mij over als een expressieve weergave van muziek. Tussen de groene, grijze en witte vlekken doemt een foto van een keyboard op. Ik word uitgedaagd om een voorstelling te maken bij het geluid dat uit het keyboard zou kunnen komen.

We zien de veiling als een experiment. Misschien bevalt het ons goed en blijkt het een goede manier om de kunstenaars ook financieel te kunnen ondersteunen

Het is de eerste keer dat er een veiling plaatsvindt bij RUIS. ‘RUIS is een klein kunstinitiatief, geen galerie’, zegt Saedt.

‘Wij hebben nooit eerder de intentie gehad om werk te verkopen, maar we zien de veiling als een experiment. Misschien bevalt het ons goed en blijkt het een goede manier om de kunstenaars ook financieel te kunnen ondersteunen, en de huizen van bezoekers te voorzien van goede kunstwerken. Zeventig procent van de opbrengst van het geveilde werk gaat naar de kunstenaar, dertig procent gaat naar de projectruimte. Met die opbrengst kunnen wij ons richten op het herzien van de visie van RUIS, met een bijhorend nieuw tentoonstellingsprogramma in onze nieuwe ruimte eind volgend jaar.’

Bijvoorbeeld het maken van een publicatie over RUIS in de vorm van een vriendenboek. Alle eenendertig tentoonstellingen uit de geschiedenis van RUIS worden daarin gebundeld. De publicatie valt samen met een onderzoek naar het toekomstige beleid van RUIS. Eerst willen Saedt en Korsten uitvinden of de huidige artistieke visie nog aansluit op de veranderde hedendaagse kunstwereld en de huidige behoefte van startende kunstenaars.

Saedt: ‘RUIS is altijd een plek geweest voor en door mensen, dat gedachtegoed willen we niet kwijt. Om die reden willen wij onderzoeken wat er bij RUIS ontbreekt of tekortschiet en wat de verlangens zijn van het cultureel publiek in de stad. We willen namelijk ook een plek zijn waar we nieuwe input, mensen, ideeën en visies naar binnen halen in plaats van enkel uitstralen wat er al is. Maar hoe en wat? Past het concept van ruis als doorgeefluik van de academie nog wel? We starten nu eerst met een onderzoek naar de nieuwe vormgeving en het nieuwe karakter van RUIS. Dit wordt in 2024 op de nieuwe locatie gepresenteerd.’

Aan de tijd van RUIS in de Hertogstraat kwam 30 september een einde. Met het aflopen van het huurcontract in zicht, stelde de organisatie van stadsgenoot en expositieruimte ExpoBart in 2021 voor aan Saedt om naar het nog te renoveren Honigterrein in de wijk Waalfront te verhuizen. Daar zal RUIS aan het eind van 2024 de omgeving delen met andere culturele organisaties. Het Honigterrein belooft een culturele broedplek van formaat te worden, waar RUIS, zo hoopt Saedt, op grond van zijn in de afgelopen jaren gewonnen herkenbaarheid door hun vaste bezoekers wel weer teruggevonden gaat worden.

Er wordt door Saedt en Korsten niet getreurd om het vertrek uit de Hertogstraat. Zij zijn vol vertrouwen over de geplande doorstart op de nieuwe locatie. ‘De nieuwe ruimte is met 75 vierkante meter drie keer zo groot wat betekent dat er meer ruimte is voor een meer divers programma’, benadrukken de curatoren. ‘Eerder was het lastig grote groepen mensen uit te nodigen. Nu wordt dat wel mogelijk. Het pand waar RUIS de deuren eind 2024 zal heropenen bevat veel ramen. Daardoor zullen er nauwelijks muren zijn om werk aan op te hangen, wat vraagt om experimentele presentatievormen. We denken aan het gebruik van een modulair systeem waardoor we flexibeler tentoonstellingen kunnen cureren.’

Een dag na ons gesprek keer ik nog even terug naar RUIS voor het bijwonen van de veiling, die plaatsvindt buiten de tentoonstellingsruimte op de stoep. Het houten bankje voor het venster van de ruimte fungeert als een soort zeepkist voor de veilingmeester. Tot negen uur ’s avonds kunnen mensen bieden op de kunstwerken via de website. Die bedragen vormen het startbod voor de veiling op locatie.

Met een ultramarijne hamer (ton sur ton met de kleur van het logo van RUIS) tikt de veilingmeester David zachtjes op de microfoon wanneer er een werk wordt gekocht. Het begint rustig, met bezoekers die vrij voorzichtig met bieden, maar na een aantal geveilde werken wordt het ultramarijne veilingbordje steeds vlotter omhooggehouden. Niet alleen voor RUIS is het de eerste veiling. Voor veilingmeester David, buurman van RUIS, is het tevens zijn debuut.

Werken waar humor een rol speelt blijken het meeste in trek. Kunstwerken van onder anderen Sanne de Haan, Babs Bleeker, Anan Striker en Willem de Haan worden verkocht. Op de valreep koopt de veilingmeester zelf het werk Make Sense/ Math (2022) van Dante van Elburg.