metropolis m

Het atelier als commandocentrum, de tentoonstelling als slagveld en cultureel kapitaal als verdediging. Beeldend kunstenaar David Thorpe trekt de metafoor van kunst als oorlog ver door en richt de aandacht op de rol van onderzoek.

Het glorieuze doel van je praktijk als kunstenaar is onafhankelijkheid. Het vormen van een afgesloten luchtbel, een zich ontwikkelend en groeiend, zelfvoorzienend universum. Een wereld die jou kan beschermen en in leven houdt, die gebouwd als toevluchtsoord. Je doel is het scheppen van een overlevingsstrategie: hoe je eigen wereld af te dichten, hoe hen te onderhouden, te beschermen, besturen en controleren. Je doel is een rijk op te bouwen, dat alleen staande gehouden kan worden dankzij goede raad en sterke bondgenootschappen, door het bezit van constante voorraden en reserves die je ondersteunen in zware tijden. Dit is onderzoek.

Ten eerste moet je jezelf beschouwen als de koning van dit universum, de opperheer en de chefcommandant. Je koninkrijk wordt altijd bedreigd. Het atelier is de war room, het commandocentrum, fort en bunker. Je tentoonstellingen zijn je slagvelden. Je boeken, je muziek, je kunstenaarsmonografieën zijn je verdediging. Zij zijn de zorgzaam gekozen leden van je oorlogsraad, een geïntegreerd team van speciale adviseurs, over vele jaren verzameld om hun individuele vaardigheden en kennis, die zo hoop je, een onverslaanbare verdediging en barrière vormen. De war room/atelierruimte zal ten tijde van opgelopen spanningen een ommuurde veiligheidszone worden.

Het voorbereiden van een tentoonstelling is als het voorbereiden van een land in oorlog. Alle energie wordt gebruikt voor één ding: de productie van oorlogstuig. Je onderzoek, je zorgzaam gekozen experts en je verzamelde bondgenoten vormen de fundering van deze oorlogsonderneming en de bouwstenen van je zege. Ze ondersteunen je tijdens de opbouw en hun kracht is waar jij op bouwt. De kunstwerken zijn zowel je troepen als je bewapening, maar boven alles zijn ze je cavalerie, voorzien van je insignes dragen zij de banieren van je erfgoed, je oorlogsraad en bondgenoten.

De schrijvers, denkers, kunstenaars, filmmakers en muzikanten die je hebt verzameld uit de gelederen van de geschiedenis worden meer dan ooit je vrienden, je surrogaatfamilie en je adviseurs. Je vertrouwt op hen voor steun, veiligheid en hulp terwijl de buitenwereld in de verte verdwijnt. Zij zijn je standvastige bondgenoten in je gesloten koninkrijk. Terwijl je oorlogsvoorbereidingen het onderzoek intensiveren, transformeer je bondgenootschap van een leerling/ meester verhouding tot een koning en raadsheren.

De vaardigheid van het onderzoeken, dit bouwproces van het koninkrijk, is het je eigen maken van informatie. Werken in het atelier moet je leiding geven aan dit proces, dit zoeken naar meer inlichtingen en raad, dit werken aan steeds grotere verdedigingswerken. Het kunstwerk steekt zijn voelsprieten uit en onderzoekt de buitenwereld, op zoek naar nieuwe bondgenoten, om overeenkomsten met hen te sluiten of ze te overmeesteren. Dit onderzoek kan je ver brengen, omdat je je door de geschiedenis beweegt op zoek naar potentieel verwante geesten. Soms sluit je overeenkomsten en dan weer ga je losse en handige coalities aan, maar altijd ben je op zoek naar een federatie van gelijkgestemden. Onderzoek is het proces van continu bouwen en herbouwen. Het is een universum dat probeert te groeien, en gecultiveerd wil worden. Het moet continu hersteld worden en heeft bemesting nodig, anders slaan hongersnood en verdroging toe.

Je lijdt regelmatig nederlagen. Er blijken zwakke plekken in je ommuring te zitten. Tegenvallende resultaten op het slagveld leiden – vaak onmiddellijk – tot een verlangen naar sterkere bondgenoten. De nederlaag van de tentoonstelling suggereert dat de bondgenootschappen die je opgebouwd had, te zwak waren, hun adviezen te armoedig. Hier vindt een breuk plaats. Personeel dat ooit vertrouwd werd, maar je nu in de steek heeft gelaten, wordt stilzwijgend terzijde geschoven. Een nieuwe zoektocht begint. De vernietiging kan leiden tot de ontwikkeling van een nieuwe orde in het koninkrijk.

Je steunt nog meer op de overgebleven bondgenoten, zij die hun kracht getoond hebben. Er vindt dus een verschuiving in je universum plaats, subtiel of dramatisch al naar gelang de zwaarte van de nederlaag en de kracht van de overgebleven raad. Tijdens momenten van zwakte, wanneer de stemmen verdeeld raken, scheuren in de coalities verschijnen, terwijl je onvermogen om een totaliserend en unificerend wereldsysteem bijeen te houden zich manifesteert, begint een nieuwe, lange zoektocht naar sterkere bondgenoten. Sommige leden van de oude garde verdwijnen in ballingschap.

Als de nieuwe orde sterk genoeg is, kunnen er strijdplannen gemaakt worden voor nieuwe veroveringen en wordt er gedroomd van machtige overwinningen. De verdediging wordt langzaam gerepareerd, terwijl je zelfvertrouwen groeit, omgeven als je bent door ervaren generaals en nieuwe kameraden. Je doel is als altijd te overleven, je koninkrijk beschermen en vechten voor onafhankelijkheid. Om veilig en uitdagend, gedompeld in onafhankelijkheid in je eigen territorium te zijn. Dit is je queeste en de motivatie van je praktijk, het vormen en ondersteunen van een unificerende wereld.

Een wereld die een vluchtig mengsel van soevereine personages met een sterke wil bij elkaar kan houden, personages die met je samenwerken, die fungeren als helpers, leermeesters en bondgenoten. Het mengsel kan te vluchtig zijn en de coalities te fragiel, maar het doel is altijd om een wereld te bouwen die veerkrachtig en uniek is, een wereld die alles voor je is. Het is de enige wereld waarop je kunt vertrouwen, die jou kan beschermen, en die soms op wonderlijke wijze buiten de historische tijd bestaat. Jouw onderzoek is de enige bron ervan.

David Thorpe

David Thorpe, The ColonistsMeyer Riegger Galerie, Karlsruhe

3 april tot en met 15 mei 2004