metropolis m

De objecten die opdagen in Rinella Alfonso’s schilderwerken zijn kleverig. Er zitten herinneringen en emoties aan vast, die ons doen beseffen dat we met elkaar een materiële wereld delen. Ze verbeelden objecten die in een dagelijkse structuur haast onzichtbaar zijn, omdat ze zo vergroeid zijn met een bepaalde context. Geboren in Curaçao in 1995, draagt Alfonso herinneringen aan scènes en interacties uit haar geboorteland met zich mee. Met tederheid geeft Alfonso deze denkbeeldige beeldbank weer, als was het een gebaar om de afstand te verkleinen tussen geografische locaties en tussen het verleden en vandaag.

Alfonso’s intentie is niet nostalgisch, maar eerder een evocatie van een gedeelde beeldtaal die individuen vormt tot wie ze zijn. Impliciet raakt Alfonso aan vraagstukken over culturele identiteit, representatie en lichamelijk bewustzijn. Haar beelden hebben een onmiddellijke sensorische impact maar de betekenis ervan is nooit eenduidig. Steeds vindt er een vertaling plaats tussen het geselecteerde object en de interpretatie ervan op het doek. In de hoop ook mensen aan te spreken die het niet gewend zijn om naar kunst te kijken, zijn meerdere interpretaties welkom. Ook Alfonso’s scherpe gevoel voor humor werkt mee om het beeld open te stellen.

De pandemie versterkte bij Alfonso het verlangen naar alledaagsheid, een vertrouwd gevoel dat wordt opgehangen aan specifieke objecten, zoals een plastic stoel die ze herkent uit de tuin van haar familie in Curaçao. In de werken die ze tijdens haar residency bij De Ateliers (2019-2021) maakte, werden objecten als deze symbolen voor gemis van kleine dingen, zoals ontspannen zitten en lachen, en de grotere structuren daarachter, zoals familie en samenzijn. Afgelopen juli presenteerde Alfonso een solotentoonstelling bij galerie Project Native Informant in Londen. Daar toonde ze onder andere het werk Hot Comb, een verbeelding van een kam die op het vuur ligt. In haar jeugd werd deze gebruikt om haar krullende haar stijl te maken. Op het doek wordt deze scène vele malen uitvergroot. In olieverf die rond de contouren van de kam met een mes in trillende lijnen is gewreven, grijpt het felle vuur om zich heen.

Haar diffuse en organische penseelstreken, evocatieve beelden en weelderig kleurgebruik getuigen van een grote vaardigheid. Alfonso ziet schilderen als een vak waar ze ondertussen al tien jaar ervaring in heeft opgebouwd. Tijdens haar studie bij de Fine Art afdeling van de KABK verfijnde ze haar hand als schilder. Het experiment begon voor Alfonso eerder, bij Instituto Buena Bista (IBB), de bekende tweejarige artistieke voorstudie van David Bade in Willemstad. Als achttienjarige nam ze daar afscheid van het figuratieve en zette een stap richting de verbeelding in de breedste zin van het woord. Het valt op dat de werken vanaf haar eerste jaar aan de KABK tot aan de werken die ze tegenwoordig maakt in datzelfde register passen. Hoewel Alfonso zich zelden opzettelijk bezighoudt met het formuleren van een coherent verhaal per periode of tentoonstelling, vinden deze tientallen werken wel hun oorsprong in dezelfde beeldtaal en thematiek, met name de onuitputtelijke bron van haar familiale context, haar leven in Curaçao en haar individuele zelf. Dit zijn de dingen die niet veranderen, al doen de omstandigheden dat wel. Zodoende maakt ze vaak een schilderij opnieuw, waarbij ze terugkeert naar de essentie van het werk, en het in de huidige context opnieuw vormgeeft.

Op dit moment werkt Alfonso aan een solotentoonstelling bij Annet Gelink Gallery in Amsterdam, die in september opent. Het gaat haar voor de wind wat dat betreft: na haar afstuderen bij de KABK stormde ze door naar De Ateliers en vervolgens via de Koninklijke Prijs voor Schilderkunst naar een veelheid aan internationale galeriepresentaties bij onder andere Frieze Los Angeles (VS) en La Maison de Rendez-Vous in Brussel (België). Dat ze tijdens haar residency bij de Ateliers de tijd nam om haar stem te vinden, werpt nu zijn vruchten af. In die periode leerde ze ook om voldoende tijd te nemen om weer inspiratie op te doen, te ervaren, om niet zenuwachtig te worden van lange termijn trajecten en om selectief te zijn in waar ze ‘ja’ tegen zegt.

Als Alfonso niet schildert, probeert ze in het midden van het leven te staan: te reizen, haar familie te bezoeken, met haar vrienden af te spreken en vooral te observeren. Als ze wel schildert, vaak naar een tentoonstelling toe, werkt ze snel. Wanneer ze voor een doek staat heeft ze al een aanzienlijk deel van de vormgeving in gedachten, het resultaat van jarenlang experimenteren in hetzelfde medium, exact weten welke laag verf je eerst moet aanbrengen en hoe deze zal reageren op de volgende, de droogtijd, de balans van horizontale en verticale lijnen op het doek. Ze werkt altijd aan verschillende doeken tegelijk, die wellicht alleen hun grote formaat gemeen hebben. Dat nodigt uit om te kijken met je hele lichaam en niet alleen met je ogen. De schilderbeweging komt uit de schouder, niet alleen uit de pols. Uit haar hele oeuvre spreekt een vertrouwen in haar eigen vaardigheid en een intentie om te spreken met haar eigen stem. Ze laat zich niet opjagen door de druk van internationale presentaties en begrijpt goed wat die druk van het werk kan stelen. Het vinden van een eigen ritme in de wervelwind van de kunstwereld maar vooral in de globale condities anno 2022, is haar grootste uitdaging. Maar Alfonso heeft geen haast, en laat zich dragen door haar intuïtie. Het schilderen is haar levenswerk, omdat Alfonso zich daar zo goed in kan uitdrukken.