metropolis m

Op de grond Klaas Kloosterboer, Sausage Man, 2010, aan de wand vlnr David Powell, Tighten, 2011 Kees Goudzwaard, Illuminated, 2011 en Ronald Ophuis, War Story Teller Sierra Leone, 2011

De groepstentoonstelling Door Schildersogen, nu te zien in Arti et Amicitiae, is niet van plan ‘het werk van alle schilders aan elkaar te rijgen en een samenhang te suggereren die er niet werkelijk is’. Schilderkunst hoeft nou juist ‘niet per se ergens over te gaan.’

‘Toonaangevende hedendaagse schilderkunst in Nederland’ luidt de ondertitel van de tentoonstelling. Toonaangevend zeker, maar is de tentoonstelling representatief voor de schilderkunst in Nederland op dit moment? Er wordt slechts een werk per kunstenaar getoond en de helft van de 32 deelnemende kunstenaars zijn afkomstig van de Rijksakademie.

Als bezoeker bekijk je de tentoonstelling door de schildersogen van samenstellers Harm van den Berg, Arnout Killian en Frenk Meeuwsen. De laatste twee kennen elkaar van hun residency aan de Rijksakademie in 1996/1997. De drie schilders hebben bevriende kunstenaars van hun eigen generatie uitgenodigd en schilders van een jongere generatie. De selectie is gemaakt vanuit de persoonlijke interesse van de drie samenstellers, lichten ze zelf toe in het persbericht. De gekozen schilders zijn onderling verschillend, van figuratief naar abstract en van fijne tot grove penseelstreken.

De samenstellers hebben gekozen voor een verfrissend ruime opvatting van schilderkunst, die zich niet beperkt tot het doek. Zoals bij de Sausage Man (2010) van Klaas Kloosterboer, die ondanks gemaakt van linnen en verf toch meer aan een sculptuur doet denken. Jan van der Ploeg heeft het canvas achterwege gelaten en heeft direct op de muur geschilderd met zijn abstracte Madonna (2012). Van Jacco Olivier is het videowerk Landscape (2010) te zien waar verschillende lagen verf over elkaar gemonteerd zijn. Door het tonen van sculptuur, muurschildering en video vraag je je af waar precies de grens van de schilderkunst ligt. Er is volop ruimte voor experiment in de tentoonstelling, maar door de grote onderlinge verschillen en de keuze van één representatief werk per kunstenaar lijkt Door Schildersogen aan elkaar te hangen als los zand.

In vergelijking met de tentoonstelling What’s Up in het Dordrechts Museum, die ook de huidige stand van zaken in de schilderkunst in Nederland wilde laten zien, valt meteen de nuchtere toon en pretentieloze houding op van Door Schildersogen. What’s Up sloeg flink de plank mis door verbanden en thematiek te suggereren die er niet waren en te veel schilderijen dicht naast elkaar te tonen. Jurriaan Benschop schrijft in zijn essay in de catalogus van Door Schildersogen dan ook dat hij niet van plan is ‘het werk van alle schilders aan elkaar te rijgen en een samenhang te suggereren die er niet werkelijk is’.

Even later merkt Benschop treffend op dat schilderkunst ‘nou juist iets is dat niet per se ergens over hoeft te gaan.’ Misschien moet de samenhang daarin gezocht worden. In de tentoonstelling zijn verschillende opvattingen en stijlen te zien, maar bijna nergens voert het beeldmotief of de verhaallijn de boventoon. Toen Malevich in 1915 met zijn zwarte vierkant volledige abstractie bereikte, luidde dit de bevrijding van het onderwerp in. Het zwarte vierkant was niets meer of minder dan een zwart vierkant. Sindsdien hoeft een schilderij (hoe figuratief ook) niet per se een onderwerp of verhaallijn te bevatten. En net als de schilderkunst dient ook deze tentoonstelling visueel vooral intuïtief ervaren te worden, want vanuit een kader bevrijd vallen ineens de kleinste details, subtielste verfstreken en de meest gewaagde kleurkeuzes op in het grotere geheel.

Julia Geerlings is stagiaire bij Metropolis M

Door Schildersogen / From a Painter’s Perspective
Tot en met 1 juli 2012
Arti et Amicitiae, Amsterdam
www.arti.nl

Deelnemende kunstenaars: Jacco Olivier, Ronald Ophuis, Arjan van Helmond, Natasja Kensmil, Kees Goudzwaard, Andrei Roiter, Klaas Kloosterboer, Rezi van Lankveld, Wouter van Riessen, Ina van Zyl, Helen Verhoeven, Pim Blokker, Kim van Norren, Patricia Spoelder, Sarah Verbeek, Raaf van der Sman, Eva Raeder, Eduard Genee, Morgan Betz, Jaring Lokhorst, Micha Patiniott, Arnout Killian, David Powell, Frenk Meeuwsen, Raymond Cuijpers, Roger Cremers, Harm van den Berg, Jasper Hagenaar, Jan van der Ploeg, Tatyana Yassievich, Evi Vingerling, Pere Llobera

Julia Geerlings

Recente artikelen