metropolis m

Iulia Paraipan

Dit jaar is het werk van afstudeerders aan de AKI in Enschede niet alleen op de academie zelf, maar ook in het Rijksmuseum Twenthe te bewonderen. Beide tentoonstellingen zijn fris en vitaal, maar het museum presenteert het werk iets te veel volgens zijn eigen richtlijnen, vindt Maarten Buser.

Afstudeerexposities voelen vaak aan als bingewatchen. Elk jaar krijgt een grote groep academieverlaters de kans om hun werk te presenteren – bijna zestig dit jaar bij de AKI – en dan is het toch vechten om de aandacht, hoe amicaal de studenten ook met elkaar omgaan. Logischerwijs is het gepresenteerde werk vaak nog wat ruw, maar bij AKI maakt de presentatie over het algemeen een frisse en vitale indruk. Fijn is dat de meeste afstudeerders volop de ruimte krijgen én nemen: er zijn verschillende lokalen ingeruimd voor grote video-installaties en zoals elk jaar kun je bij de grotere ruimtes terecht voor beeldhouw- en schilderkunst: twee richtingen die sterk vertegenwoordigd zijn op de AKI.

Wat opvalt is dat de schilderijen zelden van bescheiden formaat zijn. Yutong Huo toont een paar kleinere doeken, maar trekt vooral de aandacht met grootschalige, fantasy-achtige voorstellingen. Het werk doet verrassend escapistisch aan in een afstudeerexpositie die verder vooral veel geëngageerde bijdrages telt. Neem bijvoorbeeld Dagmar Brussels werk over anti-queergeweld of  Emma Pluijgers’ werk over feminisme en geldzorgen; zulke kunst lijkt een stuk feller in de wereld te staan dan de schilderijen van Huo.

Yutong Huo (uitsnede)

Yutong Huo (uitsnede)

Joana Franco

Of toch niet? Huo’s schilderij After modernism, what comes next? toont een strak aangelegde villa met links een uitslaande brand en rechts een mysterieus monster. Er schuilt scherpere kritiek op de (westerse) samenleving in haar werk dan je aanvankelijk zou denken. Nog een opmerkelijke schilder: Joana Franco. Zij maakt indruk met grote doeken van semi-abstracte vormen, waar je gaandeweg lichaamshoudingen in ontdekt. De bijna fotoachtige handen die op sommige voorstellingen opduiken, dragen bij aan een fijn soort verwarring.

Een van de interessantste vers afgestudeerde beeldhouwers is Andrea Ballestra. Hij toont onder meer schilderachtige muurkunstwerken, waaronder ‘versteende’ krantenpagina’s, die over sociale onrust gaan. Ballestra staat in ‘zijn’ lokaal aan nieuwe objecten te werken, terwijl hij met bezoekers in gesprek gaat, wat doet vermoeden dat zijn sterkste nadruk uiteindelijk op het maakproces zelf ligt. Ook Alma van Maasakker intrigeert, met mysterieuze vloer- en muursculpturen die een sterke affiniteit doen vermoeden met zero en minimal art. Dat doet ze wel tegen een wand met bewust kinderlijke tekeningen. Op zo’n moment begint het toch een beetje te steken dat er bij de meeste bijdrages geen korte, toelichtende teksten zijn. Tot slot nog één beeldhouwer: Iulia Paraipan toont muurobjecten van keramiek en textiel, met een vaak stilleven-achtige voorstelling. Haar werk is een mooi voorbeeld van hoe veel AKI-studenten zich gaandeweg op allerlei uiteenlopende media gaan richten.

Andra Stoica

Andrea Ballestra

Alma van Maasakker

Iulia Paraipan

Dat blijkt ook uit de bijdrages van de afdeling crossmedia-design, die dit jaar met veruit de meeste namen is vertegenwoordigd. Onder deze vlag kom je niet alleen grafisch design tegen, maar ook fotografie (waaronder vrij traditionele straatfotografie), en zelfs installaties en video. Een opvallende bijdrage uit deze richting komt van Nadeche Altena, die met haar videowerk een James Turrell-achtige ruimte creëerde. Kleuren verschieten en op de vloer en muren verschijnen afwisselend abstracte vormen en figuratieve voorstellingen. Wat haar thematiek is wordt niet duidelijk, maar haar creativiteit is aanstekelijk.

Voor een andere opmerkelijke naam binnen crossmedia-design moet je naar een satellietexpositie op niet de minste locatie: Rijksmuseum Twenthe. Het museum heeft op basis van een open call vijftien afstudeerwerken geselecteerd om tentoon te stellen.

Nadeche Altena

Puck Verras

Als onderdeel van die groepstentoonstelling RMT x AKI is in het Rijksmuseum onder meer een installatie van Puck Verras te zien. Een grote bloem vormt het middelpunt van een tuin waar allerlei niet-menselijke elementen in terug te vinden zijn, zoals insecten en eieren. Het geheel doet wat denken aan de ruimtelijke kunst van Pauline Curnier Jardin, maar dan wat minder gelikt. Verras’ werk komt in de museale omgeving goed tot zijn recht. Met haar grijze, betonnen muren is de middenruimte van het museum zeker geen traditionele white cube. Toch geeft zij de gekozen kunstwerken toch een wat statigere uitstraling dan op de academie. Daar voelt de kunst – in de nabijheid van de lokalen en werkplaatsen – toch net wat meer als werk-in-uitvoering aan. In het museum krijgen de werken wat meer de ruimte en krijgt de bezoeker wat meer rust. Het bingewatch-gevoel neemt af.

In het Rijksmuseum Twenthe is ook werk te zien van studenten binnen de Moving Image-afdeling: qua studentenaantal een wat kleinere filmopleiding, met een sterke focus op videowerk. Emily Ghazal toont bijvoorbeeld een montage van gevonden beelden. De bijdrage van Stijn Bolhuis beweegt echter op een heel andere manier. Bolhuis maakte een installatie met googly eyes die je door de ruimte volgen. Surveillance was nooit eerder zo olijk, maar daarom nog niet minder ongemakkelijk. Hij is niet de enige die zich bezighoudt met technologische ontwikkelingen. Sanne Licht en Jonathan Doorduin tonen beiden werk over de creatieve vermogens van kunstmatige intelligentie, maar doen dat opmerkelijk genoeg met analoge materialen: respectievelijk purschuim en olieverf.

Eline Melissen

Stijn Bolhuis

Sanne Licht

Opvallend is dat de het Rijksmuseum Twenthe ervoor heeft gekozen afstudeerwerken te selecteren die aansluiten op de geëngageerde programmalijnen van het museum zelf. In de tekstjes die bij de werken verschijnen worden die focusgebieden expliciet genoemd: Body Politics (sociale en lichamelijke diversiteit), The Green Lab (milieu) en Truth (spreekt voor zich). Hierdoor wordt de indruk gewekt dat deze lichting AKI-afstudeerders hoofdzakelijk sociaal betrokken werk maakt. Er zijn op de academie zelf echter genoeg voorbeelden te zien van andersoortige werken. Ook die veelbelovende namen had ik zo’n museale opsteker gegund.

IN AUGUSTUS Bij METROPOLIS M NUMMER 4 PRESENTEREN WE WEER ONS JAARLIJKSE OVERZICHT VAN DE EINDEXAMENS MET PORTRETTEN VAN EEN ZEVENTIGTAL AFSTUDEERDERS AAN NEDERLANDSE EN BELGISCHE KUNSTACADEMIES. ALS JE JE NU ABONNEERT STUREN WE JE DIT NUMMER GRATIS OP. MAIL JE NAAM EN ADRES NAAR [email protected]

De AKI-finals zijn nog tot en met 7 juli te zien in het AKI-gebouw in Enschede. RMT x AKI is tot en met 27 augustus te zien in Rijksmuseum Twenthe, eveneens in Enschede

Maarten Buser

is dichter en kunstcriticus

Recente artikelen