metropolis m

Waar Meijers wijst op een moeizame omgang met de natuur, verschuift Bruns de focus naar de moeizame relatie die de mensheid met zichzelf heeft

Bruns’ werk is veel extraverter dan dat van Meijer. Zijn sculpturen van ledematen en amorfe stukken ‘vlees’ – bij gebrek aan een beter woord – verraden de invloed van strips, sciencefiction en body horror. Probeer je voor te stellen dat Jean Arp lang genoeg in leven is gebleven om mee te werken aan Marvel-films en je komt al een eind in de buurt. Behalve deze sculpturen exposeert hij ook videowerk dat relatief ingetogen is. Dat wil zeggen: als je maag sterk genoeg is om tegen een been met een sterk vergrote, met machinale regelmaat kloppende kuit te kunnen (Heartbreaker, 2016). Op een ander scherm is te zien hoe een stuk mensengezicht te midden van allerlei technologie afwachtend druppels opvangt met diens mond (Mother, 2017).

Net als uit Meijers’ kunst, spreekt uit Bruns’ werk een ongemakkelijke relatie tussen mens en natuur. Zijn aanpak is echter net anders. Planten kom je niet tegen, wél cyborgs en andere fusies tussen organische en anorganische elementen. Waar Meijers wijst op een moeizame omgang met de natuur, verschuift Bruns de focus naar de moeizame relatie die de mensheid met zichzelf heeft. Je zou zijn werk kunnen zien als een soort sciencefiction-voortzetting van het onderwerp dat Meijer aandraagt. Een sterke interesse in ‘kunstmatigheid’ is wat de kunstenaars bindt, vertelt Bruns in een begeleidend videodubbelportret dat in de tentoonstelling te zien is.

Die gedeeltelijke overeenkomst in thematiek maakt van Doublet #4 een boeiende tentoonstelling, juist ook vanwege de verschillen in benadering. Bruns fantaseert in het videoportret hardop over archeologen die duizend jaar later zijn objecten opgraven, om zich vervolgens af te vragen: waar kijken we in godsnaam naar? Zijn dit religieuze voorwerpen, of gewoonweg grappen?

Bruns fantaseert over archeologen die duizend jaar later zijn objecten opgraven, om zich vervolgens af te vragen: waar kijken we in godsnaam naar?

Meijer observeert juist het hier en nu. Ze vertelt dat ze laatst zag hoe een plant achterop een fiets door de stad werd verplaatst. Het tafereel, dat mogelijk de inspiratie vormde voor The Maple Tree, verwonderde haar: wat is hier aan de hand?

Die verwondering weet Meijer met haar wel erg subtiele werken niet altijd even goed op de bezoeker over te dragen. Anders dan in The Maple Tree blijft een werkelijk verstorende zintuigelijke ervaring blijft uit in The Plant Collection Wallpaper (2021): een behang bestaande uit tientallen historische fotootjes van museumzalen waar kamerplanten in staan. Ooit stond het flora tussen de moderne kunst in het Stedelijk Museum Amsterdam en het MoMA. Dat levert interessante contrasten op, maar door het kleine formaat van foto’s wordt het wel erg priegelig. De beelden hadden wel een slag groter gemogen; formaten die je wél in de diapresentatie die ze maakte rondom hetzelfde onderwerp. Naast Bruns’ sciencefiction-sfeer doet deze The Plant Collection Ficus Lyrata (2023) tamelijk oubollig aan.

Meijer levert echter óók de grootste verrassing van de tentoonstelling. Op gezette tijden klinkt het geluid van brullende dieren door de zalen. Dat geluid zal wel bij Bruns’ werk horen, denk ik aanvankelijk. Maar het blijkt afkomstig van nóg een video van Meijer: If You Go Down To The Woods Today (2017), geïnstalleerd op een van de laatste wanden van de tentoonstelling.

Je kijkt uit op een doorgang in een bos: een pad overdekt met takken en bladeren. Het is alsof je naar een levend schilderij kijkt – de impressionisten hadden wel raad geweten met deze compositie. Terwijl vrijwel alles stilstaat of in ieder geval nauwelijks beweegt, komen in de verte een man en een beer het beeld in gelopen. Het dier wordt streng in bedwang gehouden, maar laat zijn onvrede een paar keer hardop merken. Dáár komen die geluiden vandaan. Het bewegende schilderij doet denken aan de video’s van Bruns en de minimale bewegingen die zij laten zien: een kloppende kuit, een druppelende vloeistof… Twee kunstenaars die – op een gedeelde interesse in kunstmatigheid na – vrij weinig raakvlakken hebben, komen hier ineens  heel dicht bij elkaar.