Best of Graduates 2025 bij Galerie Ron Mandos
Bij het huidige nummer 4 van Metropolis M met het thema Carrière ontvang je de jaarlijkse speciale bijlage met daarin portretten van 70 afstudeerders van kunstacademies in Nederland en België. Zoals ieder jaar is er gedurende de zomer ook een speciale tentoonstelling te zien bij Galerie Ron Mandos waarin zij een eigen selectie laten zien van het werk van 26 afstudeerders. Tessa Bourguignon brengt een bezoek aan de galerie.
Met een team bestaande uit galerie curator Lars Been, onafhankelijk curator Radek Vana en Ron Mandos zelf is een selectie gemaakt van de recent afgestudeerden van zeven kunstacademies in Nederland. In de tentoonstellingstekst geeft Mandos aan dat de tentoonstelling, die dit jaar haar achttiende editie beleeft, wil fungeren als een ‘platform to artists at the early stages of their career – a platform that invites them into an environment where we can nurture and develop their talent’. De tentoonstelling gaat gepaard met een uitgebreid programma voor de deelnemende kunstenaars en het publiek. Zo zijn er onder andere ontmoetingen, performances en meerdere competities. Aan het begin van de tentoonstelling is de winnaar van Ron Mandos Young Blood Award 2025 uitgeroepen. Tijdens een speciale avond op vrijdag 29 augustus zal de publieksfavoriet bekend gemaakt worden, wie de RM Photo Talent Award ontvangt en wie geselecteerd is voor de residency bij BRUTUS.
Het is aantrekkelijk voor jonge kunstenaars om hun werk te laten zien in deze toonaangevende galerie. En ook al is het augustus, de traditionele vakantiemaand in de kunst, komt er een groot publiek op af, van trotse familieleden tot vrienden, van medestudenten van de academie tot nieuwsgierige kopers. Mandos en zijn team kiezen met de visie van de galerie voor werk dat hen past en ook voor kopers interessant is. Tegelijkertijd is het voor de galerie juist een goede gelegenheid zelf de grenzen op te zoeken en te kijken of er nieuwe terreinen in de jonge kunst zijn die nog niet vertegenwoordigd zijn in de eigen stal. Er hangt een enthousiaste sfeer omheen, van jonge kunstenaars die hier de kans maken ontdekt te worden.
De frisse energie en motivatie van de jonge kunstenaars is goed af te zien aan de tentoonstelling. Zoals bijvoorbeeld bij het werk van Mees de Rozario (ArtEZ), die tijdens de opening op 25 juli werd uitgeroepen als winnaar van de RM Young Blood Award 2025. Als onderdeel van de prijs wordt zijn werk opgenomen in de collectie van Museum Voorlinden in Wassenaar. Rozario heeft in zijn werk Rozario’s Rave Organs op speelse wijze het traditionele Nederlandse straatorgel tot zijn onderwerp gemaakt. Met een nieuw uiterlijk in neon-roze en zwart geïnspireerd op Rave- en uitgaanscultuur, bevraagt Rozario met zijn orgel welke muziek, en dus wiens stem en cultuur, wel de ruimte krijgt op straat en wie niet welkom is.
Bij binnenkomst wordt de bezoeker verwelkomd door een audio-installatie van Rover Indigo Bertels-Andréa (Gerrit Rietveld Academie). Vanuit een radiootje naast de deur hoor je een stem een opsomming maken: ‘hortensia staat voor teken, de echte kamille staat voor ademen…’. Het is een fictief verhaal over representatie, waarin alles in de wereld naar iets anders verwijst, precies als in een kunsttentoonstelling. Het werk zet gelijk de toon en maakt dat mijn zintuigen op scherp staan wanneer ik de tentoonstelling binnenga.
Ik word meegenomen door het subtiele, stille werk van Jip Schalkx (KABK). Op een klein beeldscherm zie ik een rij van zes meisjes, liggend op hun linkerzij, dicht tegen elkaar aan. Uit hun rechteroor komt het zo herkenbare witte oortje waarvan het snoer verdwijnt tussen de lichamen. De meisjes zijn samen, maar met hun aandacht ergens anders.
Naast deze video laat Schalkx prachtige foto’s zien gedrukt op een glasplaat. Het glas spiegelt wat er op de foto’s te zien is,wat een eigenaardige dubbeling oplevert. Iedere geportretteerde bekijkt zichzelf in een spiegel en is daardoor dubbel te zien. De kundig gekozen uitsnede maakt dat ik eerst niet begrijp of ik naar één of twee personen kijk. Het levert een absurdistisch maar ook intiem moment op, zoals ook in de video.
De grote schilderijen van Mats Mingus (KABK) zijn indrukwekkend om naar te kijken. Zijn installatie van stapels oude kranten op kalksteen die ernaast worden getoond, vormen een interessant contrast en geven al iets weg van een onderliggende laag. De kranten hebben schreeuwende koppen zoals ‘KENNEDY VERMOORD’ en ‘Whitney died in bath after 48hr binge’. Ze staan symbool voor hoe onze waarheid wordt gevormd door de informatie die we ontvangen, dat deze waarheid niet alleen fluïde is, maar ook hoe er meerdere waarheden tegelijkertijd kunnen bestaan. Als ik de schilderijen van Mingus nu opnieuw bekijk, lijken ze een ander verhaal te willen vertellen. Dat het hier gaat om mensfiguren wordt weggegeven door de in detail uitgewerkte handen en voeten. De achtergrond van de schilderijen bestaat uit kleurvlakken en de rest van de figuur is geabstraheerd; geen ogen, geen oren, geen mond, geen stem, geen gezicht. Het is aan de toeschouwer deze anonieme figuren te ontcijferen en invulling te geven. Net als bij de krantenkoppen en nieuwsberichten?
Waar het werk van Mingus de bezoekers wil wijzen op de huidige staat van de wereld, hoopt Jack van Leeuwen (Gerrit Rietveld Academie) met zijn sculpturen een moment van rust te bieden. Zowel het hout als het glas zijn volgens een draaiende methode gecreëerd waarbij een goede concentratie en het vinden van het centrum belangrijk is. De natuurlijke materialiteit van de werken herinnert aan een gegronde basis. Naast dat ze inderdaad een zekere rust uitstralen, ben ik onder de indruk van de originaliteit van het werk. Niet eerder zal ik hoe glas en hout op deze manier samenkomen binnen een werk. De zachte, organische vormen doen denken aan geornamenteerde pilaren, hoewel ze niet uit het verleden maar eerder uit de toekomst lijken te komen.
Ik word als vanzelf naar het werk van Olivier Versteeg (HKU) toe getrokken. De fotoportretten hebben iets weg van schilderijen die de zeventiende-eeuwse adel van zich liet maken door wat lijkt op een grote kraag, de specifieke lichtinval en de contrasten tussen licht en donker. Deze mysterieuze zwart-wit foto’s brengen me naar een hoek waar een projectie vluchtig over de muur danst. Waar de portretten stil lijken te hebben gestaan in de tijd, volg je in de projectie een sierlijke, moderne dans die iets wegheeft van voguing. Deze projectie komt vanuit een cirkel van doeken van textiel waar je als bezoeker in kan stappen. De figuur is nu beter te zien en danst op je heen. Versteeg laat in zijn installatie en foto’s zien hoe lichamen zowel fragiel als eigenzinnig en expressief kunnen zijn en zich niet hoeven te ontwerpen aan categorisatie.
Het is niet gemakkelijk een rode draad te ontdekken in het werk van de grote groep van 26 kunstenaars die soms meerdere werken laten zien. De keuze voor het medium en onderwerp loopt zeer uiteen. Alles komt voorbij: videowerk, fotografie, sculptuur, (audio-)installaties, maar ook schilderwerk en textiel. Ik houd me vast aan het audiowerk van Bertels-Andréa dat als een letterlijke rode draad op meerdere plekken in de ruimte te horen is en mijn bezoek ermee begint en eindigt. Telkens weer die opsomming, waarin het ene voor iets anders staat, als een oneindig gedicht. Opdat je maar bereid bent niet te snel te oordelen, en te denken dat je weet wat je ziet.
Best of Graduates 2025 is tot 7 September te bezoeken bij Galerie Ron Mandos
Tessa Bourguignon
is kunsthistoricus, volgt master aan de Universiteit Utrecht
