metropolis m

Henri Jacobs is een virtuoos tekenaar van een on-Hollandse elegantie. Zijn werk kent een graad van perfectie waar je tegen moet kunnen, waar je jezelf enigszins tegen moet wapenen, of in ieder geval in moet oefenen om doorheen te kijken. Recentelijk verschenen al zijn Journal Drawings in een uitgave van Roma Publications.

11 december 2003. Ludo van Halem , conservator 20ste eeuw van het Rijksmuseum, refereert eraan in zijn inleidende tekst. Op die dag maakte Henri Jacobs in Brussel ruimte vrij op zijn tafel om een tekenvel van 24 bij 32 centimeter te gaan betekenen. Het is de geboorte van de Journal Drawings.

Jacobs is er niet meer mee opgehouden, nu bijna 10 jaar. Dagelijks, althans, bijna dagelijks maakt hij een tekening. De eerste jaren was dat steeds op hetzelfde formaat, later is hij het gaan variëren.

Ze zijn nu gebundeld in een monumentaal boek. Een echt journaal, logboek van een onuitputtelijke tekenwoede. 666 tekeningen in totaal. Die van 9 januari 2013 is de laatste.

Jacobs is een virtuoos tekenaar van een on-Hollandse elegantie. Het werk kent een graad van perfectie waar je tegen moet kunnen, waar je jezelf enigszins tegen moet wapenen, of in ieder geval in moet oefenen om doorheen te kijken.

Het roept een zekere irritatie op, Jacobs’ dwang tot perfectie in ieder geval bij mij. Meer rococo dan barok is het een soort van werk dat je in Nederland niet heel vaak tegenkomt. Het is kunst van de zwierige berekening, meer dan van de grove schets. Die complexiteit heeft Jacobs altijd gehad in zijn werk. Rekenaar onder de tekenaars, architect onder de schilders. Bij hem gaat alles in laagjes, gestructureerd, op een geordende basis.

Dat klinkt misschien onromantisch, maar kent in de Nederlandse kunst niettemin een respectabel voorland. Ook Piet Mondriaan beoefende een vorm van rekenkunde in zijn werk, dat werd uitgevoerd met de precisie van het timmermansoog.

Het fascinerende van de Journaal Tekeningen, eenmaal gebundeld in een boek, is niet zozeer dat irritant perfecte oppervlak, de fijnheid van de uitvoering, de exactheid van de lijn (dat alles is in dit boek ook nog eens onderbouwd met pagina’s vol in beeld gebrachte culturele bagage waar de gemiddelde Nederlander geen weet van heeft). Dat wat het boek boeiend maakt, is juist de afwijking daarvan, het onberekenbare, de schier oneindige creativiteit binnen gestelde parameters. Hier prevaleert de domheid van de dag, en worden de zaken genomen zoals ze gaan, met alle missers van dien. Ook door perfectionist Jacobs.

Het boek imponeert, door zijn dikte, zijn compleetheid, zijn variatie. Wie denkt dat met de komst van de computer abstracte patronen net zo goed uitbesteed kunnen worden aan de algoritmes waar bijvoorbeeld Peter Struycken een oeuvre mee heeft opgebouwd, heeft buiten de menselijke geest gerekend. Als je het boek doorbladert besef je dat ook de rekenwonders van vandaag de dag hier bij lange na nog niet toe in staat zijn, als ze dat ooit zullen zijn.

Henri Jacobs – Journal Drawings
492 p, ills colour, 24 x 34 cm, pb, English
author: Ludo van Halem
design: Mevis & van Deursen, in collaboration with Lu Liang
publisher: Roma Publications Amsterdam, number 205
price: 60 euro
ISBN 9789077459997