Boom door huis. Roderick Hietbrink, een eik en een doorzonwoning
Barendrecht, 20 mei. Op een warme donderdagmiddag wordt er in een doorzonwoning een boom door een ingericht huis getrokken. Door wie? Roderick Hietbrink. En waarom? Om te analyseren wat er dan gebeurt.
Uit het persbericht:
‘Wie zich in de vroege ochtend van 20 mei in Oud-Barendrecht bevindt, zou getuige kunnen zijn van een opmerkelijk schouwspel. In de voortuin van een rijtjeshuis ligt een ontwortelde eik. Een glaszetter is bezig het raam uit de voorgevel van het huis te halen. Een blik naar binnen verraadt dat het huis bewoond wordt, maar de bewoners zijn niet aanwezig. Een staalkabel wordt over de vensterbank heen strakgetrokken; langzaam verdwijnt de boom in het huis.’
Foto’s: Eline Houtkamp & Jolien Verlaek
Het is de bedoeling dat de eik in zeven minuten in de achtertuin belandt. Ik zie de confrontatie in eerste instantie als een gewelddadige penetratie van een veilige plek, een woonhuis. Hietbrink draait deze redenatie om: ‘Ook het woonhuis kan als gewelddadig worden gezien. Het is ooit binnengedrongen tot de natuurlijke ruimte.’ Deze ambivalentie is kenmerkend voor het werk van Hietbrink, die voortdurend de relatie tussen stedelijke omgeving en (gecultiveerde) natuur op scherp zet.
Dient het project op deze manier als aanklacht tegen het menselijk handelen, of tegen de natuur – die wij al sinds mensenheugenis proberen te beheersen? Is het de boom die het woonhuis verwoest, of andersom? Hietbrink geeft een aanzet om te bepalen aan welke kant je zelf staat.
De doorzonwoning is een typische poging van de mens om de fysieke scheiding tussen binnen en buiten op te heffen. Tegelijkertijd is het contrast tussen de ‘wilde’ natuur en het privédomein van de veilige huiskamer – die op zichzelf als een soort microkosmos fungeert en beschermt tegen het geweld van buiten – een onderstreping van deze scheidslijn.
De boom die de huiskamer binnendringt zou dit contrast kunnen verkleinen, en dat is wat Hietbrink met dit project wil onderzoeken. ‘Wat gebeurt er als een boom met deze krachten door een huis getrokken wordt? Welke transformatie voltrekt zich? Welke chaos laat het achter? En wat is het psychologische effect van deze daad?’
Inmiddels heeft zich in de straat een bescheiden schare nieuwsgierige buurtbewoners om het huis verzameld. ‘Blij dat het mijn huis niet is’, wordt er om me heen gemompeld. ‘Arme boom’, mompel ik. Zijn blaadjes hangen slap en straks wacht hem het lot van de cirkelzaag. Ik besef ineens dat ik aan de kant van de boom sta.
Het resultaat van deze confrontatie, een ruimtelijke installatie met videoprojecties, zal in 2011 bij Galerie Ron Mandos te zien zijn.
Jolien Verlaek