Kunst in de openbare ruimte Wie vraagt erom?
Een project van Lieven de Boeck aan de Zuidas in Amsterdam, bracht Wouter Davidts in aanraking met de bestuursniveaus die over de openbare ruimte in Nederland gaan en hun motieven om kunst daarin te betrekken. Het was een verbijsterende ervaring.
Een grote liefhebber van kunst in de publieke ruimte, of wat in Vlaanderen ‘Kunst in Opdracht’ heet, zal ik nooit worden. In debatten en panelgesprekken over deze intussen breed geïnstitutionaliseerde onderneming behoor ik steevast tot het kamp van de sceptici. En dat ligt niet alleen aan het feit dat ik nog maar zelden een interessant kunstproject in de openbare ruimte ben tegengekomen. Ik koester vooral een fundamentele argwaan tegenover de premissen van kunst, die de missie heeft gekregen de vormgeving, aankleding of versiering van de openbare ruimte aan te vullen. Versta me niet onmiddellijk verkeerd: ik ben niet van oordeel dat enkel architecten of stedenbouwkundigen over de vorm en het gezicht van de openbare ruimte mogen beslissen. Lovenswaardig zijn de ontwerpbureaus die kunstenaars, maar ook sociologen, historici of economen bij de ontwerptafel laten aanschuiven. Het gaat me dus niet over de vraag of kunstenaars aan de vormgeving van de openbare ruimte kunnen bijdragen – natuurlijk kunnen ze dat – maar veeleer over de vraag wat kunst – als kunst welteverstaan – te betekenen heeft binnen de ‘vormgegeven’ openbare ruimte. Want weinig kunst doet het onbaatzuchtig.
Terwijl de sociologische, historische of economische kennis en inzichten die het stedenbouwkundig ontwerp hebben gestuurd zelden of nooit worden uitgelegd, moet de artistieke inbreng steeds onderscheiden worden. Wanneer de kunst dat niet zelf doet door haar materiële vorm, dan wordt dit wel op een andere manier publiek gemaakt, via een publicatie of anderszins, waarin wordt uit gelegd dat er iets bijzonders of ‘meer’ is aan deze straat, dit plein of gebouw. Maar vraagt de publieke ruimte wel om dergelijke ‘artistieke verbijzondering’? Wie vraagt erom?
…
Lees verder in
NU IN DE WINKEL, of bestel: [email protected]
Wouter Davidts