metropolis m

Het artikel Wie trekt er aan de bel? (METROPOLIS M Nr 2-2010) van Anna Tilroe opent met een verwijzing naar de website van de Amerikaanse kunst-glossy Artforum. Een site waar schaarse inhoudelijke beschrijvingen van kunstwerken en tentoonstellingen worden gelardeerd met foto’s van openingen en de celebrity’s die er verschenen, de prijzen waarvoor het werk de deur uit is gegaan en interviews met kunstenaars over de relatie met hun accountant. De website is, kortom, een schaamteloze opvoering van hedendaagse kapitalistische cultus rond kunstenaars met te dure coltruien, te veel assistenten en een sponsorcontract met Apple.

De vraag die zij hierbij stelt is de volgende: waarom voelen wij geen verontwaardiging over de wijze waarop de kunsten het kapitaal zijn gaan omarmen, of eerder nog, waarop het kapitaal de kunsten in zijn warme en geruststellende schoot heeft opgenomen? En daaropvolgend: is het idee dat de kunst een rol heeft om een andere wereld voor te stellen dan werkelijk een illusie?

Ik wil als reactie op deze kwestie twee andere vragen poneren: Hebben wij in de kwestie die Tilroe aansnijdt niet allereerst te maken met een probleem van verslaglegging? Want hoewel zowel binnen als buiten de kunstwereld het waardesysteem van het kapitalisme allesomvattend is, bestaat er toch nog altijd een extreem verlangen om dit niet zo te laten zijn? En waarom dan niet dit verlangen als uitgangspunt te nemen voor zowel kunstenaar als criticus?

Waar ligt in deze kwestie de verantwoordelijkheid van de kunstenaar? Wat betekent het voor de politieke agenda van belangwekkende kunstenaars als Teresa Margolles, Santiago Sierra en Thomas Hirschhorn als zij bereid zijn bijzonder matige beursedities te realiseren bestaande uit met bloed geïmpregneerd canvas van overleden anonieme Mexicanen in achterstandswijken (Margolles), 18-karaats diamanten kettingen met cynische inscripties als Diamond Trafficking Kills (Sierra) en met bic-pennen bekladde koffietafeldecoraties van verpakkingstape vervaardigd door een team van onderbetaalde kunstacademiestudenten (Hirschhorn)? Is het dan niet zo dat hun maatschappijkritiek in essentie gecorrumpeerd wordt door precies datgene waar hun kritiek aanvankelijk op gericht leek te zijn?

Lees verder in Nummer 4 – 2010.
Nu in de winkel, of bestel: [email protected] (€10 incl. verzenden)