Alles, ooit, overal Het fenomeen Ryan Trecartin
De ster van Ryan Trecartin is rijzende, mede door zijn lyrisch ontvangen museumtour. Vanaf vijdag 20 januari is zijn kaleidoscopische videowerk te zien bij Showroom MAMA in Rotterdam.
Voor wie het Amerikaanse tijdschrift Artforum de afgelopen vijf jaar gevolgd heeft, komt het enorme succes van Ryan Trecartin (1981) niet uit de lucht vallen. In het blad werd al in 2006 gewag gemaakt van zijn ‘ontdekking’, en sindsdien blijft hij geen jaar onbesproken. In 2011 is hij uitgegroeid tot een ware hype, dankzij de lyrisch ontvangen tentoonstelling Any Ever die na Toronto, Los Angeles, Miami en New York nu Parijs aandoet. De tentoonstelling bracht recensenten van The New York Times en The New Yorker zelfs tot kwalificaties van Trecartin als respectievelijk ‘op weg naar grootsheid’ en ‘de meest belangwekkende kunstenaar sinds de jaren tachtig’. Ondertussen wordt zijn werk ook op internet (waar, dankzij Vimeo, UbuWeb en YouTube, zijn hele oeuvre te zien is) driftig ge-liked en ge-comment.
Hoe valt die breed gedragen bijval te verklaren? Waarom valt iedereen als een blok voor hem? ‘You creep into weird corners of my brain’, luidt een van de vluchtige commentaren op Vimeo. Dat is een treffende typering van wat het werk met je doet, en ook een goed voorbeeld van hoe de maker alom vereenzelvigd wordt met de films – een gevolg van zijn eigen veelvoudige aanwezigheid erin. De films van Trecartin, die hij sinds jaren in nauwe samenwerking met kunstenaar Lizzie Fitch maakt, zijn een continue stroom van bruusk veranderende personages, settings en verhaallijnen, gebracht in een agressieve in-your-face-esthetiek die we vooral van reality-tv, videoclips en YouTube kennen. Of eigenlijk: denken te kennen. Trecartin intensifieert die beeldtaal met factor tien, voegt er zwevende logo’s, tekstblokken van Twitter-lengte en talloze special effects aan toe, en geeft zijn personages onbegrijpelijke namen (‘JoJo NoBrand’, ‘French Adaptation Korea’, ‘illegal outsider re-usable friend (prop)’), teksten (‘Am I overexisting or am I overexisting? That’s my inner joke’) en bezigheden. Hij kleedt ze in bizarre outfits, voorziet ze van de meest excentrieke make-up en laat ze zonder uitzondering razend snel en met irritant hoge stemmen frontaal in de camera spreken. In al even bizarre decors lijken ze zich te buiten te gaan aan hun eigen driften en ingevingen. Ze zijn allemaal vrouw of hebben overdreven feminiene kenmerken en zijn voornamelijk met zichzelf bezig. Al die overvloedige, overdadige beelden buitelen over elkaar heen en dringen inderdaad rechtstreeks het brein binnen, dat het eigenlijk net niet kan bijbenen.
… …
Lees verder over het fenomeen Ryan Trecartin in
Metropolis M nr. 6. Nu in de (web)winkel.
Saskia van der Kroef is eindredacteur van Metropolis M
– Ryan Trecartin & Lizzie Fitch
Showroom MAMA, Rotterdam
20 januari – 13 maart 2012
Opening 20 januari, 19:00 – 23:00
Saskia van der Kroef