De handeling was er vanaf het begin – Een gesprek met Franz Erhard Walther
Kunst is voor Franz Erhard Walther (1939) geen object maar een activiteit waaraan de toeschouwer volgens nauwgezette protocollen zelf gestalte geeft. In WIELS in Brussel wordt vanaf 20 februari een grote tentoonstelling aan hem gewijd.
Is de komende tentoonstelling in WIELS een retrospectief?
‘De tentoonstelling heet The Body Decides en verwijst naar de lichaamsgerichte handelingen uit mijn hele oeuvre. De tentoonstelling zal een ontwikkeling schetsen met als oudste werken de “Wortbilder” (woordbeelden) uit 1957-1958 en de “Körperformen”(lichaamsvormen) als de meest recente.’
Zijn die nieuwe werken op menselijke of architectonische lichamen betrokken?
‘Er zijn gesneden stukken schuim die vermengd met netelroos in een gekleurd katoenen stof zijn genaaid. Dat is een ingewikkeld productieproces. Ze zijn gebaseerd op de proporties van het menselijk lichaam en moeten beweeglijk zijn. Je kan het lichaam er direct of indirect aan relateren. Ook door de bijzondere materialiteit wordt de kijker erdoor aangesproken.’
Ik heb het gevoel dat er een intrinsieke logica in uw werk zit, alsof het ene werk het volgende voortbrengt. Eerst zijn er de omtrektekeningen en woordbeelden, dan de symbool- en materiaalschilderijen, en vanaf de jaren zestig werkt u aan de zogenaamde ‘Werksätzen’ met objecten in verschillende situaties.
‘In mijn kunst is de vraag naar wat het werk nu eigenlijk is belangrijk. Ten eerste hebben de sculpturale lichamen een uitvoering in ruste. Pas bij handeling worden ze tot een instrument. Het werk is dan in actie. Mijn kunst bestaat eigenlijk uit fragmenten. Als ze ergens hangen of liggen, kan ik er niets mee doen; in actie bestaan ze weliswaar in tijd, maar zijn ze ook vluchtig. Als ik het werk vastleg in werktekeningen, dan is dat pas achteraf. Het fragmentarische is een onoplosbaar probleem waar ik vroeger mee worstelde. Het is voor mij een belangrijke reden waarom ik de late Cézanne boven alles lief heb. En de acties van Jackson Pollock, het geïmproviseerde ervan, de ruimte die hij heeft gecreëerd zonder een voorafgaand idee van compositie…’
… en zonder iets af te beelden…
‘ … alleen het gebaar.’
De handelende toeschouwer was al eerder van belang bij de woordbeelden.
‘De toeschouwer moet zich er aan de hand van het concept, het lettertype en de kleur, zich een voorstelling vormen. Die noodzaak tot handelen was er vanaf het begin.’
LEES VERDER IN METROPOLIS M Nr 1-2014.
NU IN DE WINKEL. OF BESTEL: [email protected] (€9,95)