De Sandwich Show met Anaïs López’ werk voorop – Alexanderplein
De Sandwich Show – een wandelende fototentoonstelling
Eén fototentoonstelling op de buik, en een tweede op de rug. Fotografen Reinier Gerritsen, Anaïs López, Jaap van den Beukel en Wil van Iersel zijn De Sandwich Show. Gerritsen: ‘Wil en ik hadden er enorm de pee in dat alle foto-evenementen werden afgeblazen en kwamen toen op dit idee. Het bevalt wel. Onderweg krijgen we de gelegenheid om mensen uitgebreid te vertellen over wat we maken.’
Over het kruispunt rijdt een tram met een enkele reiziger, een kind fietst voorbij op haar step. Het went niet, de stad zo rustig. ‘Ik mis de toeristen toch wel een beetje!’ oppert Wil van Iersel. Voor zijn project Every Day a New Photo Book fotografeerde hij de toeristen die zich in vreemde bochten wrongen rondom de enorme letters I Amsterdam. Hij observeerde de mensen die zich lieten fotograferen als bewijs dat ze echt in Amsterdam waren geweest. Nu is het stil op straat en lijkt het weer zo’n grijze koude dag te worden die opgaat in de quarantaine dagen-brij.
Maar daar om de hoek gebeurt iets. Een paar mensen verzamelen zich. Buurtbewoners groeten elkaar en maken een praatje. Dan duikt er tussen de geparkeerde auto’s iemand op. Over haar schouders draagt ze een sandwichbord. Achter haar volgen nog vijf anderen. Er ontstaat een vrolijke sfeer. Op de borden zijn foto’s afgebeeld, opeens is het plein een openluchttentoonstelling! De parade wandelt het plein op. Mensen die voorbij lopen blijven nieuwsgierig staan en vanachter een raam kijkt iemand van bovenaf mee.
De voorzijden van de zes sandwichborden vormen samen de eerste expositie. Het zijn foto’s van Anaïs López die zelf helemaal rechts in de rij staat met een opvallende foto van een zwarte vogel die over een geelgestreept zebrapad lijkt te lopen. Ze begint geanimeerd te vertellen. Haar project The Migrant begon toen ze dit vogeltje ontmoette, nu bijna tien jaar geleden. In haar hotelkamer in Singapore werd ze wakker door het schelle geluid van de Javaanse Myna: een kleine zwarte vogel met gele pootjes, een prominente kuif en een scherpe stem. Ze raakte gefascineerd door het diertje. De vogel, een spreeuwsoort, komt oorspronkelijk uit Java, maar werd aan het begin van de twintigste eeuw naar Singapore gebracht waar het als exotisch pronkdier al snel gewild werd. Vandaag de dag wordt de vogel vergruist, verbannen en zelf vermoord, vertelt het Nederlands Fotomuseum naar aanleiding van López’ tentoonstelling daar vorig jaar. Op een van de foto’s zie ik nu hoe de vogel door twee paar handen tegelijkertijd wordt vastgehouden. Het kopje steekt er net bovenuit.
‘Eén, twee, drie, rechtsom!’ En sierlijk synchroon draaien de borden mee en kijken we naar de tentoonstelling op de ruggen
‘Eén, twee, drie, rechtsom!’ En sierlijk synchroon draaien de borden mee en kijken we naar de tentoonstelling op de ruggen. ‘Een kleine technische pauze!’; iemand houdt het bord voor straatfotograaf Reinier Gerritsen omhoog. Gerritsen wurmt zich om zodat hij ons weer kan aankijken. De twee expositie is een hele andere fotogalerij. Met stenen stro, takjes, wasknijpers, bierflesjes en zelfs een sinaasappel maakte Gerritsen gefabriceerde statieven. ‘Tijdens een wandeltocht neem ik natuurlijk geen zwaar statief mee!’. Een lege wijnfles met een stok erin en daarop weer een bierflesje op z’n kop blijkt een ideaal plateau voor een telefooncamera. In eerder werk fotografeerde hij voornamelijk mensen, bijvoorbeeld terwijl ze rennen om de metro te halen, Deze functionele ready-mades hebben als ik langer kijk opvallende gelijkenissen met mensfiguren; twee gekruiste takken die samen een ander statief vormen worden twee armen in de lucht. Het geheel lijkt wel een reeks en profil portretten, waar de hoofden van de dragers van de borden grappig genoeg weer bovenuit steken.
De wandelende sandwichborden roepen verschillende associaties op: van demonstraties met spandoeken en borden tot aan sacrale processies waarbij ook voorwerpen door de straten worden gedragen. Wil van Iersel: ‘Bij de sandwichborden moest ik meteen denken aan foto’s van de crisisjaren dertig van vorige eeuw. Mannen in pak en stropdas waren op zoek naar werk en boden zichzelf aan op borden die ze droegen op hun borst en rug.’
De Sandwich Show loopt verschillende wandelroutes, maar komt op bestelling ook bij je langs voor de deur. Gerritsen: ‘En komen we bij zo’n adres waar we besteld zijn aan, hebben die mensen inmiddels de buren ook weer gebeld! Dus een hele rij mensen hangt uit het raam en kijkt naar ons en stelt vragen. Het is een hele gebeurtenis.’
Kijk voor actuele looproutes van De Sandwich Show op: https://www.desandwichshow.nl/
Lotte van Geijn
is beeldend kunstenaar en schrijver