The White Pube, ‘ideas for a new art world’, 2021, deel van het project Your Space or Mine (Jack Arts & BUILDHOLLYWOOD), foto Kevin Lake
‘Het is gewoon wie we zijn’ – De somatische kunstkritiek van The White Pube
Hoe kan kunstkritiek de mediale ontwikkelingen van de tijd bijbenen? In deze tweede bijdrage van een reeks over nieuwe vormen van kunstkritiek gaan Emily Palmer en Hannah Vollam in gesprek met Zarina Muhammad van kritisch platform The White Pube, dat naast musea, tentoonstellingen en kunstwerken ook videogames, tv-series en maaltijden recenseert. Zal deze ‘belichaamde kritiek’ een nieuw begrip kweken van cultuur? GO TO ENGLISH VERSION
The White Pube (TWP) is de gezamenlijke identiteit van het in Engeland gevestigde kunstkritiekduo Gabrielle de la Puente en Zarina Muhammad. Het duo lanceerde hun website in 2015 en publiceert sindsdien wekelijks een tekst over kunst en cultuur in de breedste zin van het woord. De naam is een kwinkslag op de beruchte White Cube (zowel de galerie als het concept) en vertegenwoordigt precies het soort kunstkritiek dat het duo levert: weloverwogen en intelligent, ad-rem en ontroerend, en altijd met een vette knipoog. Hannah Vollam en Emily Palmer praten met de ene helft van het Britse duo, Zarina Muhammad, over de onderlinge samenwerking, belichaamde kritiek en de gestage dekolonisatie van de kunstwereld.
Hoe zou je jullie benadering van kunstkritiek omschrijven in drie woorden?
‘Leuk, die gedwongen bondigheid! Als je iets niet in drie woorden kan communiceren, weet je dan wel wat het is? Ik zou onze benadering omschrijven als belichaamd, oprecht en open. Ik laat het aan jou wat “open” in deze context betekent, maar ik gebruik deze term bewust omdat het me genoeg speelruimte laat om het elk moment opnieuw in te vullen zoals ik dat wil. “Open” is flexibel, het bevat alles.’
Jullie zijn begonnen met schrijven over kunst en tentoonstellingen, maar inmiddels recenseren jullie ook videogames, maaltijden en zelfs verschillende seizoenen van Love Island. Wat bindt al deze dingen?
‘De manier waarop we schrijven gaat minder over kunst zelf en meer over de manier waarop we dingen benaderen. Het is niet zo dat we specifiek op zoek gaan naar iets in een kunstwerk, dat is niet waar onze kritische belangstelling ligt. Ik ben dol op schilderijen, maar het lijkt me helemaal niks om uitsluitend over vrouwelijke schilders uit de twintigste eeuw te schrijven. Ik ga juist op zoek naar interacties met cultuur en ervaar hoe mijn lichaam erop reageert. Gab heeft een recensie geschreven over de bruiloft van een vriendin en over een diner van Britse chefkok Heston Blumenthal. Ik heb weleens het park om de hoek van mijn moeders huis gerecenseerd. Ik vind dat al deze dingen prima naast tentoonstellingen passen binnen het kader van belichaamde kritiek. Videospelletjes, tentoonstellingen, de kunstindustrie en cultuur – onze benadering vereffent het speelveld en ik denk dat het met ons mee zal groeien als we ouder worden.’
‘Ik heb zoveel jaren geschreven over hoe shit instellingen zijn. Ik ben afgestompt. Mijn antwoorden zijn bevooroordeeld omdat ik alleen maar instellingen heb gezien die niet veranderen’
De uitdrukking ‘belichaamde kritiek’ wordt veel gebruikt in verband met jullie werk. Waar komt die vandaan?
‘We waren nog geen jaar aan het schrijven toen Jesse Darling een tweet stuurde als reactie op Gabs recensie van hun show in de Londense galerie Arcadia Missa in 2016. Het is een tweet die we allebei nog woord voor woord kunnen opzeggen. Hen schreef: “not facetious or ironic, this might b the harshest, most true review bc @TheWhitePube channels somatic currents not jus fuxxin w dyscourse.”1 Het was een keerpunt in de manier waarop we dachten over wat het werkelijke eindeffect van onze kritiek was. De opmerking over het somatische, het idee dat ons schrijven subjectief en lichamelijk is – het klikte gewoon. Toen we in 2018 of 2019 een lezing hielden, stak een student zijn hand op en zei: “dus wat jullie doen is eigenlijk belichaamde kritiek.” We sloegen direct aan bij het idee van belichaamde kritiek. Je weet wel, wanneer iemand iets zegt en het voelt alsof alles op zijn plaats valt. We hadden het woord “subjectief” al eerder gebruikt om onze kritiek te omschrijven, maar “belichaamd” nog nooit.’
Jullie output is enorm, al vanaf het moment dat jullie begonnen zijn. Jullie delen content op jullie website, Instagram, Twitter en nu ook via Patreon en Discord. Hoe gaan jullie om met die druk?
‘In 2015 toen we voor het eerst begonnen met schrijven besloten we “oké we publiceren elke zondag een tekst”, en dat werd de wet. We misten geen enkele week. Nu nemen we de maand december vrij en krijgen we een week vrij voor onze verjaardagen, maar verder publiceren we nog steeds elke zondag. Ik denk dat die consistentie echt goed voor ons is. Het is een momentum, we willen die reeks niet doorbreken. We zijn allebei de oudste dochters van immigrantenfamilies en ik denk dat dat veel verklaart over onze mentaliteit. Het is gewoon wie we zijn. Toen we in 2017 content publiceerden op Patreon [een platform waarop makers content kunnen delen met betalende leden, red.] en mensen daar echt voor gingen betalen, wilden we ervoor zorgen dat mensen waar voor hun geld krijgen. Op dit moment is dat het grootste deel van ons loon. TWP is onze enige baan. Door het als werk te zien en niet als hobby, hebben we een burn-out kunnen voorkomen, omdat dat ons recht geeft op vakantie en ziekteverlof en dat soort dingen. Het is gezonder.’
‘Ik voel er niets voor om wekelijks memes to posten. Langere en langzamere vormen van kritiek zijn ook nog steeds waardevol’
Jullie omschrijven jezelf als soulmates en zeggen weleens dat dit verwantschap de crux is van TWP. Hebben jullie ook wel eens onenigheid?
‘We zijn het niet altijd met elkaar eens. Onze meningen lopen uiteen, maar we hebben maar één keer ruzie gehad en dat ging over de vraag of je conditioner in je haar moet gebruiken of niet. Ik respecteer Gab enorm, niet alleen als criticus maar ook als persoon. Ze is de slimste, coolste en interessantste persoon die ik ken, en ik waardeer haar mening meer dan die van wie ook ter wereld. Samenwerking is echt moeilijk, infrastructureel gezien. De culturele industrie en het kapitalisme zijn niet ingesteld op samenwerking, want als je samenwerkt ben je moeilijker uit te buiten. Maar er schuilt echte waarde in deze manier van werken.’
Wij kunnen ons voorstellen dat veel van jullie fans nog nooit een volledige post hebben gelezen en jullie alleen kennen van de socials. Wat vind je van dit soort betrokkenheid?
‘Oh, ik vind dat zo gek! Ik ging vorig jaar op een date en hij zei “ik volg je op Instagram, je runt een meme-pagina!” Hij volgde TWP al sinds 2018 en had gewoon nooit op de link in de bio geklikt. Ik vind dat ongelooflijk. Voor sommige mensen zijn deze ongedwongen en vluchtige interacties vast waardevol, maar wij bereikten al gauw een soort eindpunt met memes. Soms kan een idee het best als meme de wereld in worden gestuurd, maar ik voel er niets voor om wekelijks memes te posten. Langere en langzamere vormen van kritiek zijn ook nog steeds waardevol.’
Door de jaren heen heb je je bewust ingespannen om over kunstenaars van kleur te schrijven. Wat vind je van het veelgehoorde idee (althans in mijn wereld) dat alleen Zwarte schrijvers over Zwarte kunst en kunstenaars zouden kunnen schrijven?
‘Er is één tekst waar ik echt niet gelukkig mee ben. Het een recensie van de tentoonstelling van Ima Abasi Okon die werk maakt over de Zwarte ervaring, in de Chisenhale Gallery. De recensie staat nog steeds op het internet. Ik zou haar kunnen verwijderen en dat wil ik eigenlijk ook, maar ik vind het belangrijk dat ik niet selectief ben in deze dingen. Het was een mislukking van mijn kant, een subjectieve mislukking. Ik had geen toegang tot die ervaring, dus werd het een slechte recensie. Niet omdat ik er niet over had moeten schrijven, maar omdat ik het niet kan. En ik had me dat beter moeten realiseren. Dus misschien gaat het er niet om waar we wel en niet over moeten schrijven wat betreft de Zwarte ervaring, maar waar we wel en niet over kunnen schrijven, en het zelfbewustzijn ontwikkelen om het verschil te zien.’
Ik denk dat veel mensen jullie kennen omdat jullie grote Britse kunstinstellingen op het matje roepen. Jullie hebben je bijvoorbeeld consequent uitgesproken tegen het beleid van Tate. Hadden jullie ooit verwacht dat dit echt iets zou veranderen?
‘Nee, ik denk niet dat iemand dat verwachtte. Racisme zit ingebakken in de manier waarop Tate dingen doet, het is inherent aan het instituut. Dat structurele racisme wordt niet ongedaan gemaakt of ontkracht met een paar mooie Black Lives Matter-verklaringen. Tate kletst onzin omdat dat hele instituut verziekt is. Dat klinkt somber en pessimistisch, maar dit is hoe ik erover ben gaan denken. Ik heb zo lang kritisch over ze geschreven maar het instituut reageerde natuurlijk nooit, omdat dat niet in hun belang is. Maar ondertussen luisterde de rest van het publiek wel en jaren later krijg ik nog steeds reacties op teksten waarvan ik dacht dat ze helemaal niets bereikten. Dat is dus de waarde van schrijven over hoe shit Tate is. Er is niets veranderd in de vorm van het instituut maar nu vinden zelfs de mensen die er werken dat Tate shit is. Ze zitten vast aan die shit, ze kunnen er niets aan doen, maar ze weten dat het shit is.’
‘Kunstenaars zijn geweldig. Het is een wereld vol mensen die kritisch betrokken zijn, ongelooflijk interessant’
Hebben jullie echt zo’n hekel aan Tate?
‘Een beetje wel! Maar hoezeer ik de Tate ook zou willen haten, het blijft een publieke instelling en het wordt nog steeds gefinancierd met belastinggeld. Het wordt nu misschien voor 75% particulier gefinancierd, maar de overige 25% is van mij. Ik zie er nog steeds de waarde van in en ik wil nog steeds dat het beter wordt. De publieke collectie blijft van het Britse publiek.’
Denk je dat er überhaupt zoiets kan bestaan als een ‘gedekoloniseerde’ kunstinstelling?
‘Ik heb zoveel jaren geschreven over hoe shit instellingen zijn. Ik ben afgestompt. Mijn antwoorden zijn bevooroordeeld omdat ik alleen maar instellingen heb gezien die niet veranderen. Ik weet zeker dat er mensen binnen instellingen zijn die goed werk leveren, maar één persoon kan niet een heel systeem omver werpen. De Elgin Marbles [beelden uit de friezen van het Parthenon, red.] moeten nog steeds teruggegeven worden. Alleen zo dekoloniseer je een museum. Maar dat gaat nooit gebeuren. Het British Museum zou leeg achterblijven. Een gedekoloniseerde versie van het British Museum bestaat niet. Het museum dekoloniseren kan alleen als je de rest van de wereld dekoloniseert. Je kunt geen perfecte gebouwen en zalen bouwen als een soort dekoloniaal paradijs. Daarom moeten dekoloniale praktijken gebeuren op de manier waarop ze gebeuren. Het gaat allemaal om de kleine veranderingen, kleine initiatieven en programmeringen, want het in zijn geheel onder ogen zien is fucking schrijnend. Alleen al proberen om de enorme schaal ervan te bevatten, you’d lose your mind.’
In het pamflet bij jullie billboardcampagne Ideas for a new art world (2021) schrijven jullie dat als de kunstwereld niet beter, gezonder, eerlijker en toegankelijker wordt, jullie zullen moeten vertrekken. Er is zoveel om cynisch over te zijn. Waar vinden jullie hoop?
‘Het is zo jammer dat kunstenaars als stront worden behandeld. Ze worden in de meest onzekere positie van de hele bevolking gedwongen. Critici en curatoren hebben salarissen, pensioenen, ziekengeld. Museumdirecteuren hebben zeker een salaris. Er bestaat niet zoiets als een kunstenaar in betaald dienstverband. Ze lijken soms het minst gewaardeerde deel van de hele kunstwereld.Tijdens de pandemie ging ik door met schrijven over kunst, zonder echte aanleiding. Ook al kon ik niet naar een museum of galerie, ik bleef schrijven over kunst omdat ik ervan hou. Ik vind kunst geweldig. Kunstenaars zijn geweldig. Het is een wereld vol mensen die kritisch betrokken zijn, ongelooflijk interessant, die dingen doen op een onstabiele, tegenculturele en contra-intuïtieve manier. Ik zwerf graag door Londen en elke dag kom ik mensen tegen die veel slimmer en interessanter zijn dan ik. Dat vind ik geweldig. Ik wil mijn tijd doorbrengen in gesprek met met hen. Dat is waar ik echte hoop en energie vind.’
Deze tekst is uit het Engels vertaald door de redactie
The White Pube is te lezen via hun website, www.thewhitepube.co.uk, te volgen via Instagram en Twitter via @thewhitepube en te vinden op Patreon en Discord.
1 Vrij vertaald: ‘niet lollig of ironisch, dit is misschien wel de grofste, meest oprechte recensie omdat The White Pube uitdrukking geeft aan somatische stromingen, en niet alleen loopt te kloten met theorie en discours.’
Hannah Vollam & Emily Palmer
schreven gezamenlijk dit artikel. Vollam is schrijver en curator. Ze werkt als assistent curator bij de Whitworth Art Gallery in Manchester, VK, en is redacteur inclusie bij Metropolis M. Palmer is curator in Berlijn en werkt momenteel aan projecten in Manchester en Toronto