metropolis m

Onlangs verscheen bij Jap Sam Books de publicatie A Decade of Country Hits: Art on the Rural Frontier. De titel doet vermoeden dat je te maken hebt met een overzichtsboek over rural art, oftewel kunst die gemaakt is op het platteland. Maar het boek blijkt een rijk geïllustreerd overzicht van de projecten die de Amerikaanse kunstenaar/designer Richard Saxton het afgelopen jaar heeft uitgevoerd.

Saxton is geen grote naam in Nederland. Hij heeft een paar projecten in Groningen gedaan bij Wall House # 2 in Groningen en Platform Gras. Het gros van zijn activiteiten vond en vindt in de Verenigde Staten plaats.

Dat Saxton zijn werk tot de rural art rekent, betekent niet dat hij een ecologisch kunstenaar is of een activist. Noch kaart hij de problematiek aan die momenteel op het platteland speelt, zoals de leegloop, de druk op de voedselvoorziening en het milieu. Zijn werk behoort tot een apart genre landelijk georiënteerde kunst, met een krachtige sociale inbedding. Als je het wil labelen dan valt het best te scharen onder de community art. Her en der op de wereld zijn er meer kunstenaars als hij bezig samen te werken met plattelandsgemeenschappen. De kunstenaars treffen elkaar steeds vaker in aparte manifestaties en tentoonstellingen.

De projecten die Saxton organiseert lijken een beetje gedateerd – ze zouden ook in de jaren negentig uitgevoerd kunnen zijn -, maar het ziet er allemaal erg sympathiek uit. Uitgaand van de situaties die hij aantreft, organiseert de kunstenaar projecten op het platteland, met en voor de inwoners. Dat kan een buurtfeest, een motorcross of een boomplant-happening zijn. Saxtons kracht daarbij is dat hij plattelandsbewoners en dorpelingen daadwerkelijk in beweging krijgt en met elkaar in contact brengt, ze bovendien onder ogen brengt hoe het leven er kan zijn.

Jammer alleen dat al die mensen met wie Saxton samenwerkt vrijwel niet in dit boek aan het woord komen. Je zou wel eens willen weten of de impact van de projecten echt zo groot is als door Saxton wordt gesuggereerd. Slechts één van de locals die meewerkten, namelijk Twink Metzler, interviewde hij. Duidelijk wordt vooral wat het project dat Saxton met Metzler organiseerde voor de laatste betekende. De kunstenaar zorgde ervoor dat Metzler diens collectie muziekinstrumenten en muziekopnamen in het lokale Yuma Country Museum in Yuma in Colorado kon exposeren. Hijzelf zag het belang ervan niet direct in, en vond het meer een particuliere hobby. Saxton overtuigde hem ervan dat wat hij deed meer was dan dat. Door het tentoonstellen van al het materiaal (waaronder een gitaar die speciaal voor Kiss -bassist Gene Simmons werd gemaakt), kreeg Metzler plotseling meer waardering en aanspraak van zijn directe omgeving.

Je zou denken dat tien jaar aan projecten toch meer van dit soort succesverhalen heeft opgeleverd, maar als die er zijn staan ze niet in het boek. Wie wel in A Decade of Country Hits – Art on the Rural Frontier aan het woord komen zijn mensen die dichtbij de kunstenaar staan, of kunstenaars en anderen (muzikanten, wetenschappers, journalisten die hij bewondert), onder wie de Nederlandse geestverwant Wapke Feenstra. Vaak zijn dat ook mensen die op het platteland werken, of met iets met ‘de natuur en het platteland’ doen. Hun inbreng bestaat uit korte teksten (in de vorm van een essay, vraaggesprek met Saxton, gedicht of songtekst) of beeldmateriaal.

Saxton wil er een context mee geven aan zijn eigen werk, maar toch wordt nergens in het boek duidelijk wat de reden voor de bundeling aan informatie precies is en waarom sommige van de projecten van andere kunstenaars in Saxtons boek zijn opgenomen. De selectie is in ieder geval te mager om echt een helder beeld te krijgen van het type kunst en dat Saxton en vrienden maakt, en een goede verklaring biedt voor de titel: Art on the Rural Frontier.