metropolis m

Tussen alle bewegingen van het moment is er één groep die onbekommerd alle omwentelingen van zich af kan laten glijden: de boekenwurmen. Mensen die zich met beelden en letters op papier wel raad weten en dol zijn op het geluid van een kaft die voor het eerst openbreekt. Ook kunstenaars zijn mensen die lezen én boeken maken (en tijdschriften en zines en strips en en en). Ik hoorde dat een investering in Lego op dit moment meer financieel gewin oplevert dan een investering in goud. Wij investeren onze tijd in boeken. Aan het begin van het nieuwe jaar en met de boekenweek voor de deur, presenteren we een kleine en willekeurige greep uit het aanbod recente boeken gemaakt door Nederlandse kunstenaars.

1 Ik open met een boek van de grafische vormgever Karel Martens, dit jaar uitgebracht bij Roma Publications onder de titel Patterns. Het patroon in dit boek is het totale gebrek aan tekst en de overdaad aan paginagroot patroon na patroon is hypnotisch. In het Eye Filmmuseum in Amsterdam zijn er op de hele begane grond her en der hele kleine apparaten die spelen met de wetten van perceptie, de moeder van bewegend beeld. Het boek van Martens zou er zo tussen passen. Het is haast een folioscoop, beter bekend onder de naam flipboekje.

2 Iets meer dan een jaar geleden schreef ik in Metropolis M over de praktijk van Machteld Rullens. Ze was toen al bezig met het plan voor een boek, getiteld Full of Emptiness en uitgegeven door Zolo Press, waarin ze beelden ーkiekjes ー van haar persoonlijke leven vermengt met haar werk. Het boek, met daarin een essay van Andrew Berardini, opent met het beeld van een minzaam glimlachende jonge man. Op zijn nek houdt een onzichtbaar figuur een gekarteld mes. Het getekende bloed spat uit de open wond. De platte gekleurde vlakken van de dozen gaan het gesprek aan met de werkelijkheid, gevat in tweedimensionaal beeld. Rullens’ moeder op een roltrap in Japan, een zwaan die wat voeding uit het kroos vist, de nek ligt plat op het water.

3 Gezien en gekocht op de ongebruikelijk stille Rijksakademie Open Studios dit jaar: het online magazine van collectief Werker, oorspronkelijk gemaakt en bedacht als onderdeel van een installatie maar ook goed in de intimiteit van het eigen huis te bekijken. Werker 2- A spoken history of the young worker combineert allerhande beeldmateriaal en komt daarmee tot een ode aan de (mannelijke) werker. Een zekere interesse, noem het fascinatie, voor het mannelijk lichaam in beweging is het magazine niet vreemd, maar de anarchistische ondertoon is niet te missen.

4 En dan een ouder boek wat ik een jaar geleden voor het eerst heb gezien en wat me is bijgebleven. Het is net als Werker een boek wat zich voornamelijk over mannen buigt ー en wel over de cowboy. Naar aanleiding van een tentoonstelling dook kunstenaar Richard Prince samen met Robert M. Rubin nauwgezet in zijn archieven om vervolgens tot dit boek te komen, uitgegeven door Fulton Ryder en Delmonico Books. Pagina na pagina aan beeldmateriaal uit boeken, films, tijdschriften, advertenties over cowboys komt voorbij. De werken van Prince die in het boek te zien zijn, zijn nog het minste aan dit hele boek waar tekst, beeld en herhaling de lezer de gelegenheid geven zich een archivaris van een  specifieke subcultuur te voelen.

5 Ter afsluiting nog een magazine. Grafisch vormgever Julie Peeters maakt samen met Elena Narbutaite BILL, een tijdschrift met als tagline ‘a magazine without words’. Net als de andere makers heeft Peeters in BILL #3 geen woorden nodig om het verhaal te vertellen van de niet eerder vertoonde lookbooks van Martin Margiela. Je denkt vast, Margiela?! Hebben we die niet genoeg gezien? Maar nee, dit is anders, dit is nieuw en dit wil je zien.