Fake Identities
In een interview met het Franse tijdschrift art press vertelt Pierre Huyghe over een project dat ook in deze METROPOLIS M wordt geportretteerd: ‘Er was een tijd in de geschiedenis van de mensheid dat de realiteit verteld werd, geïnterpreteerd, en, heel vaak, compleet opnieuw uitgevonden. Dit systeem van vertellen, van de productie van mythes, is verloren gegaan met de komst van mechanische reproductie. Ik denk dat er een sterke behoefte bestaat aan het aanleggen van zones van niet-weten, waaruit verhalen en monsters kunnen voortkomen.’ (art press 322/2006).
De cultuurfilosoof René Boomkens legt in een kranteninterview uit hoezeer de wereld in een nieuwe, chaotische fase terecht is gekomen, na die van het modernisme en de reactie daarop, het postmodernisme. We leven in een toestand van complete chaos, zonder richting, zonder doel. Het verlichtingsdenken heeft afgedaan en daarmee alle systematiek en richting die we in de twintigste eeuw nog over het bestaan wensten te leggen, vanuit de gedachte dat alles beter zou worden. Mythes en andere vormen van irrationaliteit winnen aan belang en zorgen voor de zekerheden waarop gemeenschappen, zich al is het tijdelijk, kunnen oriënteren. We geloven erin, ook al beseffen we soms maar al te goed dat we elkaar voor de gek zitten te houden.
Op de Berlin Biënnale 4 en de Whitney biënnale is het roer compleet omgegooid, ten opzichte van voorgaande, grote internationale tentoonstellingen die er een eenduidige, utopische agenda op nahielden. Niets is meer wat het lijkt. Curatoren blijken niet te zijn wie ze zijn, kunstenaars doen alsof ze een ander zijn, er worden galeries opgericht die geen echte galeries zijn maar niettemin hun best doen dat wel te lijken en kunstenaars stoppen ziel en zaligheid in de reconstructie van levens van personen die wel en toch weer niet hebben bestaan.
Geloofwaardigheid is waar het om draait, zegt Oprah op tv. Pas wanneer je niet meer geloofwaardig bent, heb je een probleem. Met waarheid of leugen heeft dat niets te maken, al denkt Oprah geloof ik van wel. Geloofwaardigheid is geen ethisch begrip, maar een kwestie van presentatie en overtuigingskracht. Vraag het Sven Augustijnen.
Terug naar Huyghe, die zich tijdens het eerder aangehaalde interview verplaatst in het Peter Pan Syndroom, ofwel de hardnekkige wens niet volwassen te willen worden, met al het onverantwoordelijke gedrag van dien. ‘Wat mij interesseert is het kinderlijke begin van iets, het moment waarop het nog mogelijk is de wereld uit te vinden, als feit en fictie samengaan in hetzelfde spel, wanneer iets nieuws ontstaat in het heden, zonder projectie of dat je er iets aan hebt.’
Het is zomer 2006. Welkom bij het sprookje dat kunst heet.
Domeniek Ruyters
is hoofdredacteur van Metropolis M