metropolis m

Al in 2004 brachten Hester Aardse & Astrid van Baalen, die samen Pars Foundation oprichtten, in kleine oplage de eerste pilot issue uit van hun tijdschrift Findings on… Nu drie jaar later, ligt er de volwassen editie van deze pilot, de 200 pagina’s tellende uitgave Findings on Ice. De opzet is verfrissend simpel: kunstenaars en wetenschappers worden wereldwijd uitgenodigd te reageren op een thema, waarbij er slechts een voorwaarde geldt: of het nu een krabbel in een notitieboek betreft, een foto, een verslag van een onderzoek, een verhaal, een tekening of een beeld, het moet een persoonlijke reactie zijn op een overkoepelend thema vanuit de specifieke invalshoek van een bepaald vakgebied. Voor Findings on Ice is dit thema ijs. Het is de bedoeling dat Pars Foundation elk jaar een nieuw nummer uitbrengt over een ander thema.

De lange voorbereiding op het eerste nummer lijkt zich te hebben uitbetaald: Aardse en Van Baalen wisten werkelijk een keur aan nationale en internationale kunstenaars en wetenschappers een bijdrage te ontfutselen aan hun ijs-nummer (in totaal 48 bijdragen). Omdat elke bijdrage uit niet meer dan twee hooguit vier pagina’s bestaat ontstaat er een echt bladerboek met een mooi evenwicht tussen beelden, grafieken en tekstbijdragen waar je door heen kunt zappen en in kunt verdwalen.

Er zijn drie subthema’s: ‘living’, ‘making’ en ‘thinking’. In ‘living’ vind je bijvoorbeeld de computer(tekeningen) van een futuristisch ontwerp van architectenduo R&SIE(N) voor een opblaasbare, deels met ijs opgevulde nederzetting om de planeet Mars te koloniseren. Carl de Keyzer toont een aantal schrijnende foto’s van gevangenen in Siberië die blokken ijs vervoeren. En microbioloog Takeshi Naganuma verhaalt over micro-organismen gevonden in een meer Vostok dat onder vier kilometer ijs op Antarctica is te vinden. Biologen wisten bevroren micro-organismen van 500.000 jaar oud opnieuw tot leven te wekken, een huivering wekkend sciencefiction verhaal. Olafur Eliasson is vertegenwoordigd met een foto van zijn werk – hoe kan het ook anders – Your waste of time (2006). Voor dit werk liet Eliasson zes ton Vatnajökull-ijs overbrengen vanuit de zuidkust van IJsland en stelde dit tentoon in galerie neugerriemschneider in Berlijn. In ‘making’ zap je langs een beschrijving van de moleculaire structuur van ijs door fysicus John Finney, via een vergelijkbare organische structuur van de buitenkant van een kantoortoren in Dubai van architect Ali Rahimi, en het Liquorice Nitro-Dragon-toetje van Ferran Adrià (een toetje waarbij het stoom je als bij een draak uit de neusgaten hoort te komen) naar een studie formaties van ijswolken door chemicus Thomas Koop.

De achterliggende filosofie van deze publicatie en de oprichting van Pars Foundation is dat Aardse en Van Baalen willen benadrukken dat kunst en wetenschap beide in essentie creatieve processen zijn waarvoor visie, passie, intuïtie en verbeeldingskracht nodig zijn. Het boek weet dit prachtig over te brengen en onderscheidt zich daarmee van de huidige hernieuwde aandacht voor de relatie tussen kunst en wetenschap (zoals het project CO-OP), waarbij de relatie tussen de twee disciplines instrumenteel wordt gemaakt en de kunst moet opboksen tegen het nuttigheidsyndroom van de wetenschap. De intelligente, creatieve en volstrekt vanzelfsprekende wijze waarop Van Baalen en Aardse kunstenaars en wetenschappers een kruisbestuiving aan laten gaan, leest in vergelijking daarmee als een verademing.

Hester Aardse & Astrid van Baalen (red.), Findings on Ice, Pars Foundation, Amsterdam/Lars Müller Publishers, Baden, 2007. ISBN 973-3-03778-125-8