metropolis m

Kelly Schacht
One Voice Makes Two Perspectives

Dit jaar won Kelly Schacht (1983) de Prijs van de Jonge Belgische Schilderkunst met het werk Un Tour d’Horizon. Ze creëerde een soort theaterdecor, bestaande uit uitgerold papier, podiumelementen, theaterspots, een script en roerloze acteurs, die de suggestie gaven van een tableau vivant. De jury kwam tot een unaniem oordeel en prees haar ‘intense zoektocht naar de relatie tussen het kunstwerk, de ruimte en de toeschouwer’. De Vleeshal-directeur Lorenzo Benedetti bleek op het juiste paard te hebben gewed. Een maand na de bekendmaking opende Schacht haar eerste Nederlandse solotentoonstelling in Middelburg. Ook in De Vleeshal speelt Schacht in op de rol van de toeschouwer.

Tot zeker een eeuw geleden functioneerde De Vleeshal in Middelburg als verlengstuk van het aangrenzende marktplein. Kelly Schacht zette de deuren van het gebouw wagenwijd open en doet in One Voice Makes Two Perspectives een poging de historische functie van het gebouw nieuw leven in te blazen. Verspreid in de sobere ruimte staan enkele verweerde, manshoge, stenen beelden van graven en gravinnen, die voorheen prijkten aan de gevel van het stadhuis, waar De Vleeshal onderdeel van uitmaakt. Dit is een erfenis van de gevelrestauratie door architect Pierre Cuypers, die aan het eind van de negentiende eeuw deze sculpturen liet vervangen. Weliswaar van hun sokkel ontdaan, weten deze protagonisten in de installatie nog altijd te intimideren. Hun sokkel geeft Schacht in overdrachtelijke zin aan het publiek. Hij staat in de vorm van een zeepkist uitnodigend in de ruimte opgesteld.

Langs de muren van de ruimte zijn schilderijen geplaatst met abstracte vormen, activerende teksten (‘Let’s make a pact’) en figuren die met bepaalde gebaren interactie stimuleren. Ze leiden je naar het achterste deel van de ruimte, waar een grote, houten bühne staat opgesteld. De tentoonstellingsruimte is hier in een theater veranderd, een podium waar de toeschouwer zich bewust wordt van zijn positie als deelnemer in deze installatie, en geacht wordt het tot een zinvol geheel te smeden. Het besef dat de vloer een podium is, geeft je meteen een ongemakkelijk gevoel. De observerende rol is voor iedereen weggelegd, desnoods doe je alsof, maar de actieve rol in een kunstruimte wekt weerstand op. ‘Are we still public?’, klinkt het door de luidsprekers die centraal in de ruimte staan opgesteld. ‘Properly speaking, a public space is made and transformed when it is critically inhabited, travelled across and appropriated.’

Schacht heeft de afgelopen jaren een strategie ontwikkeld die vragen stelt over hoe we ons verhouden tot de kunst binnen de muren van een kunstinstelling. Wat is onze positie ten opzichte van kunstwerken en welke dialoog gaan we ermee aan, of kunnen we ermee aangaan? ‘Spectacle has replaced a critical distance?’ Haar woorden zijn ironisch genoeg op het moment van mijn bezoek nauwelijks te horen door een luid dance-evenement op het aangrenzende marktplein. Toch is het juist die sociaal-culturele achtergrond die het werk van Schacht inhoud moet geven. Zij kwam in Middelburg zonder tastbaar werk en bouwde de installatie op aan de hand van onderzoek naar de vroegere functie van de omgeving, door gesprekken die ze daar voerde en ontmoetingen met passanten op het marktplein, waar de op de schilderijen afgebeelde, steeds terugkerende figuur in fanfarekostuum een voorbeeld van is. Al gebarend heeft hij eenzelfde activerende functie als de oude gevelbeelden, de borden, de bühne en de sokkel.

Positioneer jezelf, ‘choose a voice’. Schachts herhaaldelijke oproepen blijven binnen de muren van De Vleeshal onbeantwoord. Want wat moet je, als eenzame bezoeker, alleen op de bühne, orerend in een kunstruimte? Toch werken al die activerende prikkels, al die stimuli wel degelijk door. Eenmaal terug in het theater van de straat voel ik me meer bewust van mijn stem.

Jolien Verlaek is webredacteur van Metropolis M

Jolien Verlaek

Recente artikelen