Monument van hoop in door oorlog belaagde stad – Aljoscha realiseert kunstwerk op de Karazin Universiteit in Kharkiv
NIEUWS De Oekraïense kunstenaar Aljoscha realiseert een ‘permanente bio-ethische installatie geboren in oorlogstijd’.
In een tijd die gekenmerkt wordt door wreedheid en vernietiging, heeft de in Düsseldorf wonende Oekraïense kunstenaar Aljoscha een wat hij noemt ‘monumentaal gebaar van vrede, hoop en speculatieve schoonheid’ gerealiseerd op de Karazin Universiteit in Kharkiv.
Dit nieuwe grootschalige, site-specific werk Khēmia of Ma’at is permanent in het historische Groot Chemisch Auditorium geplaatst. Het bestaat uit vijftig synthetische organismen in gepigmenteerd acrylglas. Het bevindt zich in een ruimte waar studenten – ondanks de oorlog – nog steeds lessen volgen, met name studenten van de faculteiten scheikunde en biologie. Het auditorium draagt de sporen van de Russische beschietingen, littekenachtige sporen die resoneren in de installatie, zo schrijft de kunstenaar. Terwijl een groot deel van het Oekraïense onderwijs online is gegaan, blijven deze zalen fysiek in gebruik als locatie van studie en onderzoek.
Khēmia of Ma’at is de voortzetting van Aljoscha’s project Hope – een evoluerend kunstinitiatief dat in 2022 begon met interventies in Oekraïense speciale scholen, in 2023 uitbreidde naar oostelijke ziekenhuizen en in 2024 ook naar circussen trok. Nu, in 2025, markeert deze installatie zowel een hoogtepunt als een uitbreiding van het centrale thema van het project: hoop als biochemisch, esthetisch en ethisch fenomeen.
De installatie is een initiatief van Natalia Ivanova, directeur van het Yermilov Centrum, en versmelt oude filosofische concepten met het speculatieve potentieel van synthetische biologie en bio-ethiek. De term Khēmia, geworteld in vroeg-Egyptische wetenschappelijke tradities, kruist hier met Ma’at – het oude Egyptische ideaal van waarheid, evenwicht en kosmische rechtvaardigheid. Het resultaat is een synthetische ecologie van wetenschap, compassie, onbalans en transformatie.
Deze onthulling volgde op de straatinterventie-performance The Bug of Hope, uitgevoerd door de kunstenaar in het centrum van Kharkiv.
Daarin dwaalde Aljoscha, gekleed in roze met grote doorschijnende vleugels, door de door oorlog verscheurde stad – een absurde, insect-achtige belichaming van verzet en milde trotsering. De performance, die was gebaseerd op thema’s uit Kafka’s Metamorfose, de onvoorspelbaarheid en bewapening van kunstmatige intelligentie en de neurochemische realiteit van overleven. Het stelde mutatie niet voor als een fout, maar als een deur naar nieuwe vormen van schoonheid en begrip. Na de performance werden de vleugels en helm een integraal onderdeel van de permanente installatie in het auditorium.
Bron: persbericht van de kunstenaar
