Versus amorales
Waar Carlos Amorales ook opduikt, er is altijd sprake scheldpartijen, bedreigingen, gokken en bloeddorstige menigten in opgewonden afwachting van het geweld dat komen gaat. Zijn werk is sensationeel, maar bezit evenzeer een intrigerende cultuurhistorische component.
Het Mexicaanse worstelen is de gemeenste sport die er bestaat. Het is niet het nichterige, glitter & glamour worstelen van de Amerikaanse World Wrestle Federation. Nee, dit is een bloed-zweet-en-tranen soort van worstelen, waarin alle middelen zijn toegestaan en dat slechts één stap verwijderd is van gelegaliseerd moorden. Meer dan moed en glorie, meer dan een door testosteron aangedreven uitdaging van alertheid en fysieke massa, is dit het Mexicaanse Pantheon van de Legende, het slagveld van de hedendaagse mythologie. Het is een grotere religie dan velen ooit zullen kennen.
Carlos Amorales is op zoek naar wat deze worstelwereld zo berucht en verheven maakt. Er zit iets fanatieks in zijn zoektocht. Zoals Jack McGee de Incredible Hulk stalkte, zo heeft Amorales zich de afgelopen jaren vol overgave gewijd aan de harde leerschool in de spirituele en intellectuele mystiek van het bovengewelddadige. Zijn onderzoek, met eindeloze interviews, symposia en rollenspellen, overstijgt het fan zijn en raakt aan het transcendentale. Het is het onontgonnen terrein van de ‘wannabe’, waar hij zich op begeeft. Het gebied waar realiteit en het wonderbaarlijke samenkomen. Door zijn bevindingen kanaliseert hij de energie van zijn idolen en de kennis van zijn voorgangers; via zijn alter ego vindt hij zijn eigen parallelle weg naar zelfontdekking. De les die Amorales leert, klinkt als een stripboekverhaal met een metafysische twist: als je maar hard genoeg zoekt naar je helden, en als je hart maar puur is, dan zou je wel eens kunnen ontdekken dat ook jij het in huis hebt om een legende te worden.
De uitvinding van een held
Het verschil tussen een man en een mythe is een kostuum. Geen enkele sterveling, hoe groot hij ook is, kan zomaar de ring instappen in zijn ouwe kloffie. Hij dient een alter ego te hebben. In een interview met Amorales legt de Mexicaanse politieke worstelaar en halfgod Superbarrio precies uit hoe het in zijn werk gaat. Heel relaxed en gekleed in een glimmend rood pak met een gele cape, spreekt Superbarrio een zelfbewust man, maar met de openheid en eerlijkheid van je eigen buurman: ‘Ik woon in het centrum van Mexico City. Op een dag, toen ik naar mijn werk ging en de voordeur van huis opende, werd ik plotseling verblind door een intens rood en geel licht. Ik was doodsbang en voelde hoe een sterke wind zich om mij heen bewoog als een tornado. Toen de wind stil lag, was ik ineens gekleed in dit pak. Ik hoorde een stem die mij zei: ‘Jij bent Superbarrio, de gesel van gierige huiseigenaren en de verdediger van arme huurders’. Ik zei: ‘Okay, ik doe het.’
De boodschap is duidelijk: worstelen is de arena van degenen die door het Lot zijn voorbestemd. Zelfs de meest standvastige mannen mogen de arena pas betreden als ze een rite de passage hebben ondergaan. Wanhopig verlangend naar een manier om dit lot te omzeilen, zocht Amorales een mentor, die hij vond in Francisco Mondragon Rosas.
Op jonge leeftijd verloor Rosas zijn beide ouders. Overgeleverd aan het harde straatleven van Mexico City, was hij eerst meubelpoetser, straatbandiet en prostitué voordat hij beroemd werd als worstelkampioen onder de namen Ray Rosas en Manix. Rosas is voor Amorales ongeveer wat Mr. Miyagi was voor Karate Kid. Maar behalve Amorales’ idool, vriend, vertrouweling en bewaker van de geheimen van de wondere wereld van het worstelen, is Rosas ook een van de beste maskermakers in zijn vak. ‘Als ik eenmaal mijn masker opzette werd ik Manix, ik bedoel, Ray Rosas . Je raakt er aan gewend, en er gebeuren grappige dingen. Kinderen kwamen op mij af en vroegen: Manix, mogen we je handtekening? Ik zei dan ja en signeerde met Ray Rosas. Tot ik me realiseerde dat ik me op die manier ontmaskerde. Ik schreeuwde: kom terug stelletje klootzakken!. Niemand mag namelijk je naam weten, dat is de magie van het masker!’
Amorales sprokkelde de kostbare wijsheden van Rosas bijeen – memoires van overwinningen en nederlagen, de ‘ins’ en ‘outs’ van professioneel kameraadschap, de roddels en trauma’s achter de schermen en een arsenaal aan scheldwoorden. Hij begon de Zen van het worstelen te begrijpen. En gaf toen opdracht om een masker van zijn eigen gezicht te maken.
Being Amorales
De Nueva Arena Mexico, de heilige grond van het gevecht, is het oudste en beroemdste worstelterrein in Mexico en sponsor van superworstelaar Amorales. Amorales is een anoniem personage, tot leven gebracht als een avatar door de worstelaar achter het masker en zijn grijze maatkostuum. Door elk teken van zijn eigen persoonlijkheid buiten zicht te houden, laat Carlos de ontwikkeling van het personage Amorales over aan de worstelaar die hem gestalte geeft: of hij nu goed is of slecht, dapper of laf, toegejuicht wordt of beschimpt. De worstelaar Amorales is een entiteit op zichzelf. Hij vecht in de stijl en de context van het NAM, klimt op en neer in de ranglijst, tot op de dag dat hij uiteindelijk zal worden ontmaskerd door zijn opponent. Het is letterlijk een gevecht voor het bestaan.
Centre Georges Pompidou, Parijs, 2000: twee Amoralessen en hun gemene antiheld Satanico maken een tour langs de Notre Dame, de Eiffeltoren en het Louvre om zich in het rijk van de cultuur te begeven alvorens elkaar in de geleerde hallen van het Centre Pompidou tot moes te slaan. Eerst vechten de twee Amoralessen om het bezit van de identiteit van Amorales en slopen daarbij het podium. Amorales is uiteraard de winnaar. Maar zijn triomf is van korte duur. Wanneer de scheidsrechter hem zijn kleren afrukt, blijkt hij de beruchte Satanico te zijn! Het publiek van Franse intellectuelen raakt buiten zinnen; hun ‘Vive Satanico!’ doet het museum op zijn grondvesten trillen. Als in een ware dramatische apotheose overwint het kwade; en Amorales blijft achter, hongerig naar een revanche in een museum bij jou in de buurt.
Voor Carlos Amorales gaat het niet om een bloedige sport. Worstelen betekent een vierhoekige ring, welke staat voor de traditie van ‘een man worden’. Het gevecht is slechts een klein toppunt van pracht en praal. De rest is orale traditie. In videowerken als Vincente Garcia Arturo Ortiz Has a Tender Face en Satanico In France wordt de aandacht gevestigd op subtiliteiten: expressie, opstelling, make-up. Het kennen van de vijand. Het definiëren en van een omgeving voorzien van een personage; hem zo goed maken als hij maar kan zijn. Amorales geeft zichzelf een plek in de wereld door ergens voor te gaan staan. Het gaat over de overwinning tegen bijna elke prijs. Voor Amorales is worstelen gelijk aan eer. Menselijkheid moet worden verdedigd, wat het ook kost. Deze dramatische puurheid leent zichzelf voor archetypering. Maar de man achter het masker heeft al alles wat hij wil.
De coole latino
Een coole latino leeft op straat, op de sexy straat. Carlos Amorales heeft een penthouse. Amorales geeft het beeld van het keiharde lichaam en de hype rond het ego, ontleend aan het aandoenlijke zelfvertrouwen van brute zwaargewichten, een totaal nieuwe richting. Amorales’ schilderijen zijn persoonlijke logo’s, computerbeelden geprint in High Art format, opgesekst en superzoet – hij ontleent zijn beeldtaal aan tatoeages, neon- en peepshowreclames, biologieboeken, Aztecische symbolen en, uiteraard, worstel-outfits. De schilderijen van Amorales werken niet alleen in een tentoonstelling maar ook als achtergrond voor zijn performances, een dubbelzinnige houding etalerend ten opzichte van de grenzen van culturele identiteit, machovertoon en het instrueren van geweld.
De performances waarin niet wordt geworsteld maken de directe link tussen traditionele heldenmoed en ultrahippe jeugdcultuur. In Amorales’ Tabledance leent Amorales zijn worstelidentiteit aan een team van strippers die ingehuurd zijn om het publiek te prikkelen voor de grote match. In Funny 13 danst Amorales, gekleed als een door Nike gesponsorde Satan en gemaskerd als een worstelaar, op computerpop een schijngevecht binnen de grenzen van een gigantisch pentagram op de grond. Vlijmscherp en provocatief presenteert Carlos een sexy keerzijde van het gebruikelijke sociaal realisme. Carlos is de naam van de Devil. Machopower voorbij de ring – hij belichaamt alles waar het worstelcircus op zinspeelt. Zoals de Chicano jeugd druipt van de masculine potentie: gespierde krachtpatsers bekend met de snelle codes van de straat; jongens die zelfverzekerd hun pik achterna lopen getooid met hete wapens, meisjes die bijdehand en bij de tijd zijn en pompende techno op de radio. Het is een heruitvinding van wat het betekent dynamisch te zijn: een futuristische opvatting van het onsterfelijke rijk van gemeenheid en geloofwaardigheid. In de rolmodellen van de kindertijd sijpelen de tradities van de voorouders door. Amorales heeft ingezien dat hij deel is van dat waar hij van meet af aan naar heeft gezocht: een bewonderenswaardige staat van mannelijkheid: iemand die sterk genoeg is om een krijger te zijn, rechtvaardig genoeg om een superheld te zijn en cool genoeg om een Mexicaan te zijn. Hij leert over zichzelf door zijn voorouders te respecteren. Carlos Amorales zal als een beroemdheid worden nagekeken.
Blijf vechten.
Patricia Ellis