Wie? Ik? Hoezo?
Wie? Ik? Hoezo?
Interview met Piotr Uklanski
In het septembernummer van de jaargang 2003 van Artforum stond een grote tweepagina advertentie met de billen van een vrouw. Op de pagina daarna stond een essay, getiteld ‘Totally My Ass’ door de bezitter van de billen, de Centre Pompidou curator Alison M. Gingeras.
De foto is gemaakt door Piotr Uklanski, haar geliefde, maar daar hebben ze het niet over.Uklanski schijnt zelf voor de advertentie betaald te hebben en beweert dat het beeld ‘confronts the projection of taboo’. Volgens de pers valt dat wel mee. ‘When Lynda Benglis attacked the macho image of the artist by posing naked with a dildo in Artforum (November 1974), Annette Michelson and Rosalind Krauss (who called the picture “vulgar,” “disgusting,” and “the last straw”) resigned from the magazine. When Jeff Koons took out self-promoting ads in 1988, he was shunned. Uklanski and Gingeras aren’t being transgressive or subversive, they’re pandering, and celebrating insiderness, advertising and the powers that be’, aldus Jeffrey Saltz in The Village Voice. Uklanski’s werk ligt voortdurend onder vuur, zelfgenoegzaam als het zou zijn, ordinair en provocatief. Maar de kunstenaar is zich van geen kwaad bewust. Niet hij of het werk geeft problemen, de context zorgt voor alle stennis.
Denk je veel aan het provoceren van publiek bij het maken van je werk?
Ik ben er nooit op uit te provoceren. Het is nooit mijn bedoeling te trappen op de Achilleshiel van de toeschouwer. Mijn werk is juist heel ambigue en op verschillende manieren te duiden. Althans zo begin ik te werken. Als er iets provocatiefs insluipt ben ik er niet vies van het even tot zijn grenzen op te rekken. In te spelen op een reactie van het publiek is zelfs gevaarlijk, want een provocatie kan alle mogelijke andere betekenissen van het werk aan het zicht ontrekken. Het gaat mij om de balans.’
The Nazis is een goed voorbeeld van de ‘balans’ waar je op duidt. Het is heel aantrekkelijk werk dat kan worden begrepen op vele politieke en sociale niveaus. Ik denk eerlijk gezegd dat het vanwege zijn indrukwekkende esthetiek is dat The Nazis zo scandaleus was.
‘The impact van The Nazi’s veranderde met de context waar het getoond werd. Op formeel niveau is het een groep kleurige, glossy images, die gecomponeerd zijn als ieder ander kunstwerk – in dit geval een compendium van rijke visuele elementen evenals een verleidelijke collectie van acteurs. Als het werk wordt verplaatst naar een meer politiek beladen omgeving, zoals tijdens Mirroring Evil in The Jewish Museum in New York, dan wordt hun betekenis in een klap heel kwetsbaar. Het kader bepaalt alles, niet de vermeende inhoud van het werk. Toen de Poolse regering het werk probeerde te censureren was hun belangrijkste bezwaar het feit dat ik geen didactische of moralistische verklaring aan het werk verbond, niet zozeer de “gevoelige” inhoud.’
The Nazis is fel bekritiseerd in Londen en New York vanwege het feit dat het leek alsof het Das Dritte Reich verestheticeerde. Maar Hollywood was je in feite voor. Was je geïnteresseerd in de hypocrisie hieromtrent?
‘Het uitlichten van hypocrisie, beauty, of enige andere kwaliteit is jouw taak – als criticus, curator of toevallige toeschouwer. Het is niet mijn werk om waardeoordelen te vellen.’
Twee recente werken zijn met anderen gemaakt, de samenwerking is zelfs het onderwerp van het werk. Ik denk uiteraard aan de portretten van François Pinault of de curators van de Biënnale van Venetië en de inmiddels beruchte GingerAss in Artforum, wat een afbeelding is van de billen van een curator in een drie pagina’s tellende advertentie met daarbij een toelichting. Liberation publiceerde een bijdehand artikeltje over je mediapraktijken door beide te koppelen. Eerst maar eens Pinault, een van de rijkste mannen van Frankrijk die bezig is een groot museum te bouwen voor zijn kunstcollectie op een eiland in de Seine in Parijs.
‘Ik werk aan een seriefotografische portretten van sociale groepen en corporate identities. Het beeld was een röntgenfoto van Pinaults hoofd en armbotten, die ik gebuikt heb als een soort piratenvlag. Zoals bij alle portretten vertoont het resultaat geen gelijkenis met de persoon in kwestie. Ik vind juist deze foto wel goed omdat deze grote baas – een internationale CEO met een onmiskenbare sterke media-aanwezigheid – bereid is geweest te poseren voor een portret waarin hij veranderd is in een soort generiek symbool, niet heel verschillend van een logo.’
Is GingerAss kitsch?
‘Net zo kitsch als standaard naakt.’
Wat vind je ervan als mensen het alleen maar provocatief vinden?
‘Dat betekent dat ik geen goed werk heb geleverd. Juist dat is het enige wat een kunstenaar wel kan controleren: vorm en concept, maar niet interpretatie. Ik bedoel niet dat er geen intentie bij de kunstenaar is, maar in feite streef ik ernaar kunst te maken die zo leeg is dat elke inhoud die erin aangetroffen wordt afkomstig is van de toeschouwer.’
Meghan Dailey
Meghan Dailey
Piotr Uklanski exposeert van 16 juni tot en met in Kunsthalle Bazel.
Piotr Uklanski exposeert van 16 juni tot en met in Kunsthalle Bazel.
Meghan Dailey
