metropolis m

De afsluitende protestdemonstratie van de Mars der Beschaving op het Malieveld in Den Haag was er een van onverwachte hoop. Niet dat iemand gedacht heeft dat de politiek, onder de indruk van de manifestatie, een concessie zou doen. De hoop was er een van een groeiend besef van het verzet waar hier op 26 en 27 juni de kiem van is gelegd.

Nooit eerder was de solidariteit onder de kunsten zo groot, nooit eerder was het besef dat de weg van de markt die dit kabinet verkiest heilloos is zo breed gedragen. De kunstsector zag zich tijdens de afsluitende manifestatie in Den Haag (en gisteren in Rotterdam) verenigd in een missie, een die dit kabinet op termijn wel eens veel problemen zal kunnen gaan bezorgen. Het is niet voor het eerst dat een politieke omwenteling met acties in de kunst is begonnen.

De stemming in de kunstwereld is ernaar. Tijdens de protestmanifestatie in Den Haag tooide de kunst zich als een piratenstaat. Fier wapperde de zwarte vlag met wit kruis hoog uit boven de mensenmassa die zich verenigd had om politiek Den Haag nog eenmaal zijn ongenoegen te laten blijken. Het leger der witte kruizen, dat zich in zijn gemarkeerde niet-bestaan verenigd wist, toonde zich ondanks het tenue dat het tegendeel beweerde, zichtbaar en weerbaar.

Zij die dat willen, konden in Den Haag de geboorte van een nieuwe underground zien. Het was de coming out van een wereld die zich bevindt buiten de markt en de staat, ergens in het normaal gesproken onzichtbare domein, waar de kunst zich altijd zeer thuis gevoeld heeft. De underground laat zich niet laat reguleren door wat dan ook, maar gaat gewoon haar gang, tegen de klippen op, zelfs als ze niet gezien wordt.

Dat de kunst komende jaren minder zichtbaar zal zijn, is een feit. Maar als het kabinet denkt dat het de kunst door zijn eenzijdige keuze voor de markt op de knieën dwingt en omvormt tot gehoorzaam consumptiegoed voor een bereidwillig consumerend publiek, heeft het buiten de ware aard van kunst gerekend. De kunst zal zich blijven verzetten tegen dat soort conformisme, met veerkracht en volharding.

Gisteren in Rotterdam en vandaag Den Haag werd de strijd tegen de bezuiniging omarmd als een herwonnen ideaal. Eindelijk is er weer iets om voor te vechten. We mogen Rutte en consorten dankbaar zijn.

Het kabinet is gewaarschuwd. Waar het misschien dacht de Nederlandse cultuur te kunnen reduceren tot een Museumplein vol Rembrandts en Van Goghs, zal het getrakteerd worden op jaren van artistieke spot en verzet. De kunstwereld ten diepste getergd, zal niet rusten voordat dit armzalige fantasieloze bewind vertrokken is.