Slagerij Zijlstra
Dat het allemaal minder werd was bekend, dat het zoveel minder wordt, is wel schrikken.
Het lezen van beleidsnota’s van de staatssecretaris van cultuur is geen dagelijkse praktijk voor mij. Evenmin heb ik de zogeheten basisinfrastructuur van dit moment precies op het netvlies, en dus kost het wat moeite om nu precies te begrijpen wat de consequenties van de bezuinigingen op cultuur, meer speciaal de beeldende kunst, zullen zijn.
Globaal is het beeld duidelijk. Beeldende kunst gaat van 53,5 miljoen naar 31 miljoen. De grote instellingen worden gespaard en krijgen slechts geringe bezuinigingen te verwerken. De kleinere en ondersteunende instellingen zijn de pineut, net als individuele kunstenaars die ook 50% moeten inleveren (startstipendia en werkbeurzen). Evenals overigens de Fondsen. Het nieuwe Mondriaan Fonds heeft meer taken dan de twee oude fondsen bij elkaar, maar heeft de helft minder aan geld te besteden.
Aan het eind van de beeldende kunst-paragraaf in de nota van Zijlstra valt te lezen dat fondsen van het kabinet geen subsidie meer mogen verstrekken aan tijdschriften. ‘Tijdschriften zijn een zaak van de markt’, staat er. Ook Metropolis M is dus de pineut. Als die maatregel gehandhaafd blijft moeten we nog zien hoe we de tent draaiende houden. Dat zal niet makkelijk worden. Net zo min als voor Mr Motley, Volume en Items. Open gaat ten onder, samen met SKOR.
Er worden in de nota veel fusies aangekondigd, van fondsen, zoals de Mondriaan Stichting en Fonds BKVB, van NAI, Premsela en Virtueel Platform, van instellingen als het Rijksmuseum en het RKD, maar talrijker zijn de soms subtiele, vaker minder subtiele aankondigingen van beëindiging van de ondersteuning.
Zo stopt de ondersteuning voor postacademische instituten als de Rijksakademie, De Ateliers, de Jan Van Eyck Academie – ze dreigen allemaal opgeheven te worden. Net als NIMK en Europees Keramisch Werkcentrum, om wat ondersteunende instellingen te noemen die ook geconfronteerd worden met een mogelijke subsidiestop. De Manifesta krijgt ook geen geld meer.
Van de presentatie-instellingen blijven 4 grote en twee kleinere. Het laat zich raden wie de gelukkigen zijn. Ik gok Witte de With, de Appel, BAK, Marres, Noorderlicht, De Vleeshal. Dat zou exit betekenen voor oa De Paviljoens, Mama, MU, Diepenheim en W139. Maar wellicht dat de tombola voor de een of andere instelling net anders uitvalt.
Op gemeentelijk niveau gaan ook veel kleine kunstinstellingen verdwijnen, simpelweg omdat de Mondriaan Stichting daar geen geld meer voor heeft. Zij die weten te overleven mogen niet meer voor structurele ondersteuning aanvragen.
Het wordt een enorme kaalslag, dat is inmiddels wel duidelijk, vooral op het terrein van de jonge, experimentele kunst.
Domeniek Ruyters
is hoofdredacteur van Metropolis M