metropolis m

Hoe is het? Ik heb al een tijd niet van je gehoord! Waar ben je? Ik zou je vaker willen zien. Gaat het goed? Wat houd je de laatste tijd bezig? Vertel me, ik ben reuze nieuwsgierig naar je!

Het is alweer veel te lang geleden. Ik kan het mij goed herinneren, je was veelvuldig in ons midden. Jij was het onderwerp van gesprek. Weet je nog, Toekomst? Het is alweer bijna een halve eeuw terug. Vol ideeën waren we. En we gaven ze allemaal vorm. In boeken en films, op televisie. Er werd zelfs een stroming naar je vernoemd, maar dat was nog langer geleden. Kun jij het je nog herinneren? Sommige ideeën waren ronduit fantastisch. Anti-gravity borden, ha! Onlangs had ik het er met een vriend over en hij zei, ‘Die anti-gravity borden zijn nooit van de grond gekomen.’ Het duurde even voordat ik zijn grap begreep, maar waar zijn ze? Waar zijn de vliegende auto’s? De bemande reizen naar verre planeten? De buitenaardse kolonies?

Nu snap ik best dat je daar geen zin in hebt. Liever met beide beentjes op de grond, is het niet? Ik geef je geen ongelijk. Maar ik vraag me wel af waarom ik je in de culturele kringen zo zelden zie. Laatst dacht ik je even te zien. Ik was op een opening in Utrecht en zag op een beeldscherm een man met een das achter een statig bureau. Volgens mij had hij het over jou. Het was moeilijk te volgen. Er werd daar veel gezegd, misschien wel te veel. Later, toen ik op de trein stond te wachten en de flyer van de tentoonstelling nog eens las, werden mijn vermoedens bevestigd: het ging over jou, Toekomst. Volgens de makers stond je op de agenda. Nu meer dan ooit! Ik was blij verrast. Want het is de geschiedenis die het afgelopen decennium alle aandacht heeft gekregen. Kun jij mij misschien vertellen waarom? Waarom is zij zo populair? Of is de interesse in geschiedenis al lang en breed passé en ben ik hopeloos achterhaald? Ik hoop het, al betwijfel ik het. Zo was ik een tijdje terug bij een schilder op bezoek. We waren in zijn atelier omdat ik een stukje over zijn werk zou schrijven. Weet je wat hij bij binnenkomst als eerste deed? Hij pakte een oud boek en zei ‘Look, isn’t it great?’. ‘Isn’t what great?’, sputterde ik. ‘History!’, schreeuwde hij. Ik ben vliegensvlug naar huis gerend en ik heb het stuk meteen geschreven. De woorden vlogen uit mijn pen. Ik heb het History as a hobby genoemd. Helaas was de kunstenaar er niet blij mee. Hij heeft iets anders voor zijn catalogus gebruikt. Terwijl dit het perfecte moment was om de geschiedenis-fetisj op de kaart te zetten en onze blikken naar de toekomst te richten. Want Toekomst, kun jij mij vertellen waarom de geschiedenis-wind nog steeds door de kunsten waait? Begrijp me niet verkeerd, ik ben niet tegen geschiedenis, we kunnen er veel van leren. Maar Toekomst, zeg nu zelf, jij bent toch vele malen belangrijker?

Wacht, ik word gebeld..

Waar was ik? Ja, we weten allemaal dat we verdeeld zijn. Niet alleen als individu, maar ook als groep. We kunnen geen eenduidige mening vormen omdat er te veel perspectieven (en even zo veel belangen) zijn. Als losse flodders dartelen wij rond. Terwijl de eindeloze toestroom van informatie ons er van weerhoudt overzicht te krijgen. Dat klinkt misschien paradoxaal aangezien je zou denken dat kennis tot keuzes leidt. Echter legt de pluriformiteit ons lam. Het enige wat ons rest is ons op onszelf te richten: een ieder en zijn eigen leven als project. YOLO, You only life once, beschimpen we. Maar doe je het fenomeen niet te kort als je zegt dat het slechts een lege leus van de jeugd is? Sorry, het was Byung-Chul Han die belde. Hij barst van de ideeën. Je krijgt trouwens de groeten van hem, hij is erg op je gesteld.

Laat ik tot de reden van mijn schrijven komen. Hoe zou het zijn, Toekomst, als jij weer de bindende factor wordt? Als jij als ons gezamenlijke doel naar voren komt? Denk je niet dat jij ons samen kunt brengen? Denk je niet dat jij onze hoofden dezelfde kant op kunt draaien? We hebben je nodig, Toekomst. We kunnen niet zonder je. Het hedonistische heden is akelig leeg. Wees alsjeblieft niet bescheiden en kom in ons midden. We wachten op je komst. Nu meer dan ooit.

Tot snel!

Stijn

ps ik lees net in een tijdschrift dat je onder de titel All the World’s Futures op de Biënnale van Venetië bent. Gefeliciteerd! Geweldig. Maar zit in die meervoud niet precies het probleem dat ik probeer te schetsen? Jij bent toch enkelvoudig, Toekomst? Wij kunnen ons toch één gezamenlijke toekomst voorstellen?

DEZE BRIEF IS GEPUBLICEERD IN METROPOLIS M Nr 4-2015 DISRUPTIVE INNOVATION