Sick Prince Andro Wekua in Haarlem
Als een zieke Richard Prince. Dacht u dat deze Amerikaanse rapporteur van de onderkant van Amerika en grootmeester van de sick joke niet gemakkelijk te overtreffen zou zijn in zwartgalligheid, ga dan naar Haarlem om de tentoonstelling van Andro Wekua te zien. De bij een eerdere oorlog met Rusland (1989-90) uit Georgië gevluchte kunstenaar graaft met satanisch genoegen in zijn geheugen om de een na andere onwelriekende herinnering op te diepen.
Dankzij een allesoverheersende zinnenstrelende esthetiek van kleur en vorm dringt het niet zo snel door, maar het is goed mis met de van sekse en identiteit ontdane jongelingen in Wekua’s werk. Misbruik en dood liggen op de loer, identiteitscrisis dreigt, terwijl de tieners door mysterieuze machten van buitenaf in beweging gehouden worden – of dat nu een akelig piepende schommelstoel is (zie een eerdere installatie bij Museum Boijmans Van Beuningen), of een creepy zwarte motorfiets, zoals in het centrale werk in de tentoonstelling in Haarlem, My Bike and Your Swamp.
Coole motor, meisje op de benzinetank, achterstevoren, benen wijd. De geaccentueerde lippen lijken het gebrek aan geslachtsdeel te compenseren. De zaaltekst zegt dat de motor de toekomst tegemoet rijdt terwijl het meisje terugkijkt op het verleden. Ze is er voorlopig nog niet klaar mee, en wij ook niet, concluderen we terwijl we meegezogen worden in de psychologische blubber.
Als bijna overbodige uitleg is er in de collages rondom dit werk veel erotische groezeligheid te zien. Sick Prince. Rood als bloed.
De video die in de ruimte naast deze installatie wordt getoond is het niet veel optimistischer. Een figuur droomt zijn nare dromen op een venster naast de stoel waarop hij zit. Nietszeggende dromen, oneindige vertes, maar ook beelden gelijk een nachtmerrie.
Psychologische kwellingen, bont en blauw. Een paar jaar geleden zou het werk van Wekua versleten zijn als curieuze kitsch en verbannen naar afgelegen galerietjes. Wat maakt dat de internationale kunstwereld er nu mee wegloopt? Is het de herkenning van de vervreemding? Zijn we er zo erg aan toe?
Als een groot liefhebber van jeugdige kwellingen heeft Wekua een schilderij van Reynier Hals bij My Bike and Your Swamp opgehangen, met daarop afgebeeld het ultieme Hollandse jeugdtrauma: een bord pap. In Haarlem blijft niets je bespaard.
Domeniek Ruyters
is hoofdredacteur van Metropolis M