Graduation Fever 2009: Willem de Kooning Rotterdam
Deel 1 in de serie eindexamenpresentaties uit 2009, die komende weken op deze site besproken worden. Om te beginnen de bachelors van de Willem de Kooning Academie in Rotterdam. Dresscode: Feestje!
[h1]Francine van Blokland: Feestje
Met haar afstudeerwerk Feestje plaatst Francine van Blokland de kijker in een wat ongemakkelijke positie. Ontleend aan haar eigen herinneringen uit haar kindertijd, waarin kinderfeestjes vaak een hoogtepunt vormden (‘nog een paar nachtjes slapen! Wat voor cadeautjes zal ik krijgen? Zal de taart weer net zo mooi zijn als vorig jaar?’) heeft ze elementen als kaarsen en slingers gebruikt om haar volwassen kijk hierop te geven. De onbezorgdheid van vroeger heeft plaatsgemaakt voor ongezonde spanning: ‘Komt er wel iemand? Heb ik wel genoeg te eten voor iedereen? Vindt iedereen elkaar wel aardig?’ Ik heb een trillend oog toont de subtiele maar veelzeggende effecten van deze spanningen.
Deceptie is minder subtiel. Het werk drukt nagenoeg letterlijk het gevoel uit dat zich van je meester kan maken als hooggespannen verwachtingen niet ingelost worden. Van Blokland vergrootte, verwijzend naar de bekende lettervormige verjaardagskaarsjes, het woord ‘deceptie’ buitenproportioneel uit in kaarsen. Van Blokland zegt zelf over haar werk: ‘Uiteindelijk gaat feestje over de confrontatie met het volwassen worden. Dit volwassen bestaan botst met mijn kinderlijke naïviteit […] Die twee werelden probeer ik samen te brengen. Zodat er in het beeld een confrontatie plaats vind met het verleden en het nu.’ Tegelijkertijd laat Van Blokland een gevoel van weemoed, of misschien wel heimwee, doorschemeren. Was het leven maar altijd een feestje.
Rick van den Berg: Dreaming About Spring in Winter
Rick van den Berg presenteert zijn eindexamenwerk door, met in de lucht opgehangen T-shirts, een afgebakende ruimte te creëren. In het midden ligt een vloerkleed, er staan een stoel en een kleine tv, en er ligt een boek. Het thema voor dit werk was ‘het dromen over de lente’ en is ontstaan tijdens afgelopen winter. ‘Het heeft te maken met het creëren van je eigen realiteit in deze wereld’ aldus van den Berg. Hoewel hij zich eerst toelegde op schilderkunst gaf hem dit naar eigen zeggen niet genoeg voldoening. Wat hij wilde met deze installatie? ‘Een doek is standaard, plat, klaar. […] Het moest ruimer worden en op andere vlakken prikkelen. Een schilderij is meteen Kunst, een T-shirtje is nog steeds een gebruiksvoorwerp. Maakt niet uit of er exact dezelfde boodschap opstaat.’ Daarbij gaf het gebruik van kleding hem de kans zich te bekwamen in het zeefdrukken en kon hij met dit voor hem nieuwe medium experimenteren met veranderende verschijningsvormen van het ‘doek’. De vorm van het ontwerp verandert bijvoorbeeld als het werk wordt gedragen. Van den Berg begeeft zich met zijn T-shirts eerder op het grafische dan op het schilderkunstige vlak, maar houdt door zijn de presentatie van de kledingstukken – vrij hangend als doeken – de connectie met de schilderkunst bewust in stand.
Het bijbehorende boek is een samenvoeging van de schilderijen waar Van den Berg mee begon en de kledingstukken die hij later bedrukte. Door in de installatie te gaan zitten, omringd door Van den Berg’s gedachten en bevindingen, wordt de bezoeker op een prettige manier gedwongen de tijd te nemen om het werk te bekijken en zijn eigen oordeel te vormen.
Joshua Bakarbessy: In The Future Everybody Will Be World Famous For Fifteen Minutes
Beroemd worden wil iedereen wel. Maar hoe leuk is het om beroemd te zijn? Joshua Bakarbessy ging voor zijn afstudeerwerk op zoek naar de op het oog geweldige, maar in de praktijk vaak negatieve kanten van Fame. In de vier posters (die tevens de in zijn scriptie behandelde hoofdstukken illustreren) zien we iconen van de bij ons welbekende rich and famous. Niet alleen met het gebruikte thema grijpt hij terug naar Andy Warhol, ook met zijn werk lijkt hij sterk te willen verwijzen naar de Pop-Art.
Beter is echter zijn werk Prom Queens, waarin hij het belang van het Amerikaanse schoolbal bekritiseert. Gebaseerd op de stereotypen zoals we die in Amerikaanse high school movies voorgeschoteld krijgen, een wereld waarin alles draait om schoonheid, populariteit en het omgaan met de juiste mensen, heeft hij deze portrettenserie gemaakt. Vier belangrijke eigenschappen worden hierin uitvergroot: macht, onzekerheid, berekenendheid, maar ook de schijnbare onbezorgdheid van de Queen of the Prom, een felbegeerde titel voor menig all American girl. Bakarbessy geeft deze eigenschappen iconisch weer en reflecteert tegelijkertijd op zijn eigen plaats in een maatschappij waarin veel draait om uiterlijke schijn: "Het erge is eigenlijk dat ik zelf ook gewoon mee doe aan die maatschappij […] en dat ik zelf ook hoop op die fifteen minutes of fame. Of misschien iets langer dan 15 minuten…"
Bij zijn presentatie hangen naast de portretten tegelijk ook de verwijzingen naar de vergankelijkheid van roem en schoonheid: Verdorde corsages, een gevlekte sjerp en een gebroken kroontje zijn alles wat er van die ene avond in de spotlights overblijft. The fifteen minutes of fame are over...
Nadine Orth