Graduation Fever 2009: Academie Minerva
[h1]Karol Lasia
Afgelegen stranden bij de grens van Mexico, een vogelhuisje in de Amerikaanse Death Valley, afgebladderde gebouwen in Venetië en het straatleven in Polen. Al deze zeer diverse locaties komen samen in de serie Habitat die tijdens de eindexamenexpositie Roemte op een LCD scherm wordt gepresenteerd. Karol Lasia stelde de serie samen naar aanleiding van een aantal reizen die hij maakte. Centraal staat steeds weer de invloed van de mens op zijn leefomgeving. Soms is die invloed zeer expliciet en soms herinneren de foto’s slechts aan een invloed die er ooit is geweest.
Lasia beschrijft zelf zijn fascinatie voor zogenaamde spooksteden, waar niemand meer woont, als een belangrijke inspiratie. In 2006 bezocht hij Tsjernobyl in Oekraïne. De zwart/wit foto’s tonen het afgelegen industriële gebied, in de verte staat een reuzenrad van wat ooit een pretpark geweest moet zijn. Het nucleaire rampgebied maakte veel indruk en een zoektocht naar vergelijkbare sferen en locaties was geboren, wat uiteindelijk leidde tot de totstandkoming van de serie Habitat.
De politieke beladenheid van Tsjernobyl ontbreekt in de serie Habitat misschien, het weerhoudt de foto’s er niet van om, in de woorden van Lasia, ‘gespannen en ongemakkelijk’ over te komen. ‘In veel van mijn foto’s is iets aan de hand met de manier waarop de gefotografeerde mensen functioneren en reageren. Het is anders dan wat men van hen zou verwachten.’ Lasia’s foto’s hebben een nostalgische hang naar de aanwezigheid van het voorbije, het asthouden van situaties die vervaagd of verdwenen zijn. Hierdoor laten de smeulende bomen na een bosbrand in Pensylvania en de door industrieel afval weggevaagde woning in het stadje Salton Sea zich toch vergelijken met Tsjernobyl.
Lasia erkent de politieke lading van de door hem gefotografeerde ‘borderlands’, maar ziet zijn eigen werk niet als politiek. ‘Politiek beïnvloedt mijn werk nauwelijks!’ Meer is hij op zoek naar de documentaire en esthetische waarde van deze locaties.
Jeong Yoon Ahn
De Zuid-Koreaanse Jeong Yoon Ahn studeert dit jaar af in de richting mediakunst. In haar videowerken richt zij zich op haar persoonlijke internationale identiteit. Yoon Ahn fotografeerde zichzelf in Self –Portrait (2009) 52 keer en voegde deze beelden samen in een langzame montage waarin de foto’s in elkaar overvloeien als een film. Hoewel er handelingen en bewegingen zijn te herkennen, blijven de gelaatstrekken van het gezicht van de kunstenaar onduidelijk. In Regulier Bepaalde Tijd (2009) filmde Jeong Yoon Ahn een wandeling door Groningen door de geponste pasfoto op haar ‘verblijfsvergunning voor bepaalde tijd, regulier’, zoals haar document bij de immigratie en vreemdelingendienst (IND) heet. Door de gaatjes wordt het alledaagse leven in Groningen zichtbaar.
Hoe belangrijk is het biografische gegeven van je status als vreemdeling (met een tijdelijke verblijfsvergunning) voor jouw werk?
Mijn eigen leven staat centraal in mijn werk, daarmee speelt ook mijn status binnen Nederland een belangrijke rol. Ik heb een vergunning voor een jaar, voor studiedoeleinden, en moet deze elk jaar verlengen. Deze procedure is lastig en zeer bureaucratisch, en het geeft mij een machteloos en onzeker gevoel. Dit gevoel komt ook terug in mijn werk, zowel bewust als onbewust. Maar dit is slechts de top van de ijsberg, ook cultuurverschillen, vervreemding en Aziatische stereotypen zijn belangrijke thema’s in mijn (Groningse) werk.
In Self-Portrait combineerde je foto’s tot een abstract videoportret. De vloeibare en veranderende vorm roept sterke emoties, waaronder angst, op. Hoe zou jij dit werk omschrijven?
Toen ik dit werk maakte voelde ik me zo veranderlijk dat het onmogelijk was om mijn gevoel te vatten in een statisch beeld. Mijn gevoelens over het verlies van identiteit wilde ik verbeelden door abstracte veranderingen in mijn gezicht. Om dit te benadrukken beschilderde ik mijn gezicht voor het filmen zodat het net lijkt of het vel loslaat. Veel mensen zeggen mij dat mijn werk hen aan Francis Bacon doet denken. Ik zal niet ontkennen dat hij een inspiratie voor mij is.
Een ander voorbeeld is filmmaker David Lynch beschrijf je in je scriptie. Hoe beïnvloeden zijn films jouw werk?
Ik ben geïnspireerd door de manier waarop hij de angst voor het leven beschrijft. In zijn films staan mensen centraal met persoonlijkheidsstoornissen en ook is de relatie tussen verschillende scènes vaak onduidelijk. Toch verbeelden zijn films zeer realistisch het gevoel van angst voor het leven, meer nog dan zogenaamde realistische films. Angst is een alledaagse emotie, we zijn bang voor de onzekere toekomst, onbekende en onvoorspelbare dingen en vreemdelingen. Naast de thematische invloed hebben het geluid en de muziek in de films van David Lynch mij ook geïnspireerd voor de donkere soundtrack van Self-Portrait.
Net als het abstracte gezicht in Self-Portrait lijkt ook in Regulier Bepaalde Tijd de frictie tussen zichtbaarheid en onzichtbaarheid centraal te staan. Door de gaten van het identiteitsbewijs schemert het straatleven door. Maar de gaten zijn te klein om een scherp beeld mee op te vangen.
In Regulier Bepaalde Tijd vormt mijn identiteitskaart een afscherming tussen mij en de straat. Ik wil benadrukken dat de mensen op straat en ikzelf elkaar alleen maar zien door de vage en incomplete beelden via de kleine openingen.
Tessa Verheul