Voetbalgekte vs realiteit in Zuid-Afrika MU toont popcultuur en activisme
In de opmaat naar het WK heeft een aantal kunstinstellingen het goed begrepen: wil je in de zomer van 2010 scoren, dan programmeer je Afrikaanse thema’s: BOZAR in Brussel presenteert Visionair Afrika, het Prins Claus Fonds en het Amsterdams Fonds voor de kunst organiseren een tentoonstelling over Congolese dandy’s, en het Eindhovense MU duikt in de wereld van jonge Zuid-Afrikaanse kunstenaars.
De kunstenaars van MU’s …for those who live in it hebben een aantal zaken gemeen: ze zijn jong, grootgebracht met MTV, maar ook de eerste generatie kunstenaars die opgroeide in de roerige jaren na de apartheid. Politiek is hierdoor een vanzelfsprekend element in hun werk, bedoeld of onbedoeld.
De politieke stem komt het sterkst naar voren in de tekeningen van Anton Kannemeyer van het politiek incorrecte magazine Bitterkomix en in de foto’s van Zanele Muholi. In soms choquerende, maar vooral esthetisch aantrekkelijke foto’s geeft zij gezicht aan het taboe rondom zwarte homoseksualiteit en hiermee gepaard gaande misstanden en misdrijven.
Een ander in-your-face werk komt van de Zimbabwaanse Kudzania Chiurai. In zijn bloederige installatie Bureacratic Office Installation bevind je je op een plaats delict die reflecteert op de politieke gruweldaden in het thuisland van de kunstenaar. Op de tafel ligt een pak papier met Mugabe’s eerste formele speech als premier na de Zimbabwaanse verkiezingen van 4 maart 1980. Het bloedvergieten behoeft geen verdere uitleg.
Sommige kunstenaars zijn al internationaal doorgebroken, als hun deelname aan de New Yorkse tentoonstelling Younger than Jesus als maatstaf mag gelden (twee kunstenaars namen aan de tentoonstelling in The New Museum deel), maar het merendeel was mij onbekend.
Het is goed in Eindhoven een Zuid-Afrika gepresenteerd te krijgen dat eens niet bol staat van vuvuzela’s en voetbaleconomie, maar dat dieper ingaat op de thema’s die een jonge generatie werkelijk raakt.
Kijk hier naar een documentaire van MU waarin de kunstenaars praten over hun motieven.
…for those who live in it is nog te zien t/m 1 augustus in MU, Eindhoven.
Jolien Verlaek